ابوطالب در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۸۸: خط ۵۸۸:


==[[نسل]] و [[خاندان]]==
==[[نسل]] و [[خاندان]]==
نسل و خاندان وی به عنوان «[[آل ابی طالب]]»<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۲۱۸.</ref> یا «طالبیان» شناخته میشوند<ref>سمعانی، ج۴، ص۶.</ref>. که [[ابوالفرج اصفهانی]] نیز [[کتابی]] در موضوع کشته شدگان [[فرزندان ابوطالب]] ([[مقاتل]] الطالبیین) نوشته است. [[فرزندان]] وی عبارت‌اند از: طالب، [[عقیل]]، [[جعفر]]، [[علی]]، [[ام هانی]]<ref>ابن حزم، ص۳۷.</ref>، جمانه<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۶۴؛ فاکهی، ج۵، ص۵۹.</ref>، ریطه، [[اسماء]]<ref>ابن سعد، ج۱، ص۹۷.</ref> و طلیق<ref>بلاذری، ج۲، ص۲۹۶.</ref>. [[هشام]] کلبی گفته تفاوت [[سنی]] هر یک از [[فرزندان ابوطالب]] با دیگری، ده سال است<ref>ابن سعد، ج۱، ص۹۷؛ بلاذری، ج۲، ص۲۹۵؛ و ر.ک: زبیری، ص۳۹.</ref>، چنان که [[جاحظ]]<ref>رسالة الأوطان، ص۱۰۸.</ref>، از جمله ویژگی‌های فرزندان ابوطالب را فاصله ده ساله میان [[فرزندان]] دانسته است. اما بنا بر [[روایت]] [[امام صادق]]{{ع}}، [[عقیل]] بزرگ‌تر از [[جعفر]] و فاصله سنی ایشان چهار سال است، چنانکه [[علی]]{{ع}} کوچک‌تر از جعفر فاصله سنی میان ایشان نه سال است.
نسل و خاندان وی به عنوان "[[آل ابی طالب]]"<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۲۱۸.</ref> یا "طالبیان" شناخته می‌شوند <ref>سمعانی، ج۴، ص۶.</ref>. که [[ابوالفرج اصفهانی]] نیز [[کتابی]] در موضوع کشته شدگان [[فرزندان ابوطالب]] ([[مقاتل]] الطالبیین) نوشته است. [[فرزندان]] وی عبارت‌اند از: طالب، [[عقیل]]، [[جعفر]]، [[علی]]، [[ام هانی]]<ref>ابن حزم، ص۳۷.</ref>، جمانه<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۶۴؛ فاکهی، ج۵، ص۵۹.</ref>، ریطه، [[اسماء]]<ref>ابن سعد، ج۱، ص۹۷.</ref> و طلیق<ref>بلاذری، ج۲، ص۲۹۶.</ref>.
فرزندان وی همه از [[فاطمه بنت اسد]] بن [[هاشم]] است<ref>زبیری، ص۴۰.</ref>. بدین دلیل، یکی دیگر از ویژگی‌های فرزندان ابوطالب این بود که ایشان، نخستین فرزندانی بودند که از [[پدر]] و [[مادری]] [[هاشمی]] به [[دنیا]] میآمدند<ref>ابن حبیب بغدادی، منمق، ص۴۲۵.</ref>، به جز طلیق که مادرش «علة» بود<ref>ابن سعد، ج۱، ص۹۸.</ref> و نسلی از او باقی نماند<ref>بلاذری، ج۲، ص۲۹۶.</ref>. درباره طلیق گفته شده که وی هم سنگ دیگر فرزندان نبوده است<ref>ابن در بد، ص۶۳.</ref>، چنانکه این نام نزد [[نسب]] شناسان [[شیعه]]<ref>مجدی، ص۱۹۲.</ref> ناشناخته بود. [[ابوطالب]]، دو داماد به نام‌های [[هبیرة]] بن ابی [[وهب]] و [[ابوسفیان بن حارث]] داشت<ref>ابن حبیب بغدادی، محبر، ص۶۴.</ref>. نوشته‌ها درباره ابوطالب: از آنجا که [[ایمان]] و [[اخبار]] مربوط به ابوطالب، یکی از موضوعات مورد [[نزاع]] میان [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] در طول [[تاریخ]] بوده، توجه بسیاری از نویسندگان را به خود جلب کرده و کتاب‌های قابل توجهی درباره آن نوشته شده است که مجموع این کتاب‌ها را میتوان بیش از نودعنوان دانست<ref>ر.ک: انصاری قمی، ص۸۹؛ منتفکی، ص۱۶۳.</ref> که در طی چهارده قرن به رشته تألیف درآمده است. این کتاب‌ها بیشتر از سوی نویسندگان شیعه و گاه از سوی نویسندگان سنی [[مذهب]] نوشته شده است. در برخی قرن‌ها که نزاع‌های مذهبی شدت میگرفته، موجب افزایش نوشته‌ها در مسائل اختلافی، از جمله [[ایمان ابوطالب]] شده است. نام برخی از این کتاب‌ها، تنها در کتاب‌های فهرست باقی مانده و به عنوان کتب مفقود شمرده می‌شود. برخی نیز چاپ شده است که در زیر به تعدادی از این موارد اشاره می‌کنیم:
 
[[هشام کلبی]] گفته تفاوت [[سنی]] هر یک از [[فرزندان ابوطالب]] با دیگری، ده سال است<ref>ابن سعد، ج۱، ص۹۷؛ بلاذری، ج۲، ص۲۹۵؛ و ر.ک: زبیری، ص۳۹.</ref>، چنان که [[جاحظ]]<ref>رسالة الأوطان، ص۱۰۸.</ref>، از جمله ویژگی‌های فرزندان ابوطالب را فاصله ده ساله میان [[فرزندان]] دانسته است. اما بنا بر [[روایت]] [[امام صادق]]{{ع}}، [[عقیل]] بزرگ‌تر از [[جعفر]] و فاصله سنی ایشان چهار سال است، چنانکه [[علی]]{{ع}} کوچک‌تر از جعفر فاصله سنی میان ایشان نُه سال است.
 
فرزندان وی همه از [[فاطمه بنت اسد بن هاشم]] است<ref>زبیری، ص۴۰.</ref>. بدین دلیل، یکی دیگر از ویژگی‌های فرزندان ابوطالب این بود که ایشان، نخستین فرزندانی بودند که از [[پدر]] و [[مادری]] [[هاشمی]] به [[دنیا]] می‌آمدند<ref>ابن حبیب بغدادی، منمق، ص۴۲۵.</ref>، به جز طلیق که مادرش "علة" بود<ref>ابن سعد، ج۱، ص۹۸.</ref> و نسلی از او باقی نماند<ref>بلاذری، ج۲، ص۲۹۶.</ref>. درباره طلیق گفته شده که وی هم سنگ دیگر فرزندان نبوده است <ref>ابن در بد، ص۶۳.</ref>، چنانکه این نام نزد [[نسب]] شناسان [[شیعه]]<ref>مجدی، ص۱۹۲.</ref> ناشناخته بود.  
 
[[ابوطالب]]، دو داماد به نام‌های [[هبیرة بن ابی وهب]] و [[ابوسفیان بن حارث]] داشت<ref>ابن حبیب بغدادی، محبر، ص۶۴.</ref>.
==نوشته‌ها درباره ابوطالب==
از آنجا که [[ایمان]] و [[اخبار]] مربوط به ابوطالب، یکی از موضوعات مورد [[نزاع]] میان [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] در طول [[تاریخ]] بوده، توجه بسیاری از نویسندگان را به خود جلب کرده و کتاب‌های قابل توجهی درباره آن نوشته شده است که مجموع این کتاب‌ها را میتوان بیش از نودعنوان دانست<ref>ر.ک: انصاری قمی، ص۸۹؛ منتفکی، ص۱۶۳.</ref> که در طی چهارده قرن به رشته تألیف درآمده است. این کتاب‌ها بیشتر از سوی نویسندگان شیعه و گاه از سوی نویسندگان سنی [[مذهب]] نوشته شده است. در برخی قرن‌ها که نزاع‌های مذهبی شدت میگرفته، موجب افزایش نوشته‌ها در مسائل اختلافی، از جمله [[ایمان ابوطالب]] شده است. نام برخی از این کتاب‌ها، تنها در کتاب‌های فهرست باقی مانده و به عنوان کتب مفقود شمرده می‌شود. برخی نیز چاپ شده است که در زیر به تعدادی از این موارد اشاره می‌کنیم:
برخی کتاب‌های مفقود عبارت‌اند از:
برخی کتاب‌های مفقود عبارت‌اند از:
- [[اخبار]] ابیطالب و ولده، نوشته [[ابوالحسن]] [[علی بن محمد]] مدائنی (م. ۲۲۵)<ref>ابن ندیم، ص۱۴۸.</ref> [[فضل]] [[ابی طالب]] و [[عبدالمطلب]] و ابی النبی، [[سعد بن عبدالله اشعری]](م.۲۹۹)<ref>نجاشی، ص۲۱۸.</ref>[[ایمان]] ابی طالب، [[ابوعلی]] [[کوفی]]، [[احمد بن محمد]] بن [[عمار]] (م. ۳۴۶)<ref>نجاشی، ص۹۵.</ref> ایمان ابیطالب، [[سهل]] بن أحمد بن [[عبدالله]] دیباجی (م. ۳۸۰)<ref>نجاشی، ص۱۸۶.</ref>ک تاب [[نی]] [[عبد المطلب]] و عبدالله و ابی طالب، [[شیخ صدوق]] (م. ۳۸۱)<ref>نجاشی، ص۳۹۰.</ref> ایمان ابی طالب، [[احمد]] بن [[قاسم]] (م.۴۱۱)<ref>نجاشی، ص۹۵.</ref> ایمان ابی طالب، احمد بن محمد بن [[احمد]] بن طرخان کندی (م.۴۵۰)<ref>نجاشی، ص۸۷.</ref> البیان من خیرة [[الرحمان]] فی [[ایمان]] ابی طالب و آباء النبی، ابوالحسن [[علی بن بلال]] مهلبی [[ازدی]]<ref>نجاشی، ص۲۶۵.</ref>.
- [[اخبار]] ابیطالب و ولده، نوشته [[ابوالحسن]] [[علی بن محمد]] مدائنی (م. ۲۲۵)<ref>ابن ندیم، ص۱۴۸.</ref> [[فضل]] [[ابی طالب]] و [[عبدالمطلب]] و ابی النبی، [[سعد بن عبدالله اشعری]](م.۲۹۹)<ref>نجاشی، ص۲۱۸.</ref>[[ایمان]] ابی طالب، [[ابوعلی]] [[کوفی]]، [[احمد بن محمد]] بن [[عمار]] (م. ۳۴۶)<ref>نجاشی، ص۹۵.</ref> ایمان ابیطالب، [[سهل]] بن أحمد بن [[عبدالله]] دیباجی (م. ۳۸۰)<ref>نجاشی، ص۱۸۶.</ref>ک تاب [[نی]] [[عبد المطلب]] و عبدالله و ابی طالب، [[شیخ صدوق]] (م. ۳۸۱)<ref>نجاشی، ص۳۹۰.</ref> ایمان ابی طالب، [[احمد]] بن [[قاسم]] (م.۴۱۱)<ref>نجاشی، ص۹۵.</ref> ایمان ابی طالب، احمد بن محمد بن [[احمد]] بن طرخان کندی (م.۴۵۰)<ref>نجاشی، ص۸۷.</ref> البیان من خیرة [[الرحمان]] فی [[ایمان]] ابی طالب و آباء النبی، ابوالحسن [[علی بن بلال]] مهلبی [[ازدی]]<ref>نجاشی، ص۲۶۵.</ref>.
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش