همسایه در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

همسایه در اخلاق اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۰۳

۷٬۶۵۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۱

←‏خوش‌همسایگی

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۳۴۳

ویرایش

@@ خط ۱۴: / خط ۱۴: @@
 ===خوش‌همسایگی===
 خوش‌همسایگی که در زبان روایات با [[حسن]] جوار از آن تعبیر می‌شود فضیلتی است دارای دو شعبه؛ به عبارت دیگر خوش‌همسایه‌گی از دو [[فضیلت]] دیگر ترکیب می‌شود. برای تحقق خوش‌همسایگی باید دو عنصر وجود داشته باشد: نخست [[پرهیز]] از [[آزار]]؛ و دیگر، [[احسان]] و [[نیکی]]. خودداری از آزار از شاخه‌های [[عدل]] است و احسان و نیکی به همسایه از شعبه‌های [[عفت]]<ref>ر.ک: محمدصالح مازندرانی، شرح اصول کافی، ج۹، ص۱۱.</ref>.<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج۱۴، ص ۴۹۵.</ref>.
+==[[ستایش]] و [[نکوهش]]==
+[[آیین]] مقدس [[اسلام]] از آن روی که عهده‌دار [[هدایت]] [[انسان]] است و برای تأمین [[سعادت]] او [[تشریع]] شده، همه ابعاد وجودی، اعم از [[جسمانی]] و [[روحانی]]، مادی و [[معنوی]] و فردی و [[اجتماعی]] او را مورد توجه قرار داده و برای هر یک از [[شئون زندگی]] انسان برنامه‌ای دقیق و جامع و مبتنی بر [[عدالت]] و [[انصاف]] و [[فضایل]] [[انسانی]] ارائه کرده است. [[رفتار]] با همسایگان یکی از زمینه‌های مهمی است که اسلام به عنوان یک نیاز جدی به آن نگریسته و ضمن تشریع [[حقوق]] و [[تعیین]] حدود همسایگی بر مراعات حقوق فراوان تأکید کرده و در برابر [[حسن همجواری]] [[وعده]] [[پاداش]] داده و در مقابل، همسایه آزاری را به شدت نکوهش کرده و در برابر آن [[تهدید]] به [[کیفر]] و [[عقاب]] نموده است. ما در این نوشتار برخی از ستایش‌ها و نکوهش‌های این باب را ذکر می‌کنیم.<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج۱۴، ص ۴۹۵.</ref>.
+===ستایش همسایه‌داری===
+[[قرآن کریم]] همدوش [[دعوت به توحید]] و [[اخلاص]]، انسان را به احسان و [[نیکوکاری]] به چند دسته از [[انسان‌ها]] موظف کرده است.
+یکی از کسانی که [[قرآن کریم]] [[فرمان]] داده به او [[نیکی]] کنیم، [[همسایه]] است می‌‌فرماید: {{متن قرآن|وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ}}<ref>«خداوند را بپرستید و چیزی را شریک او نکنید و به پدر و مادر و به خویشاوند و یتیمان و تهیدستان و همسایه خویشاوند و همسایه دور» سوره نساء، آیه ۳۶.</ref>.
+[[رسول خدا]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|‏مَا زَالَ‏ جَبْرَئِيلُ‏ يُوصِينِي‏ بِالْجَارِ حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُ}}<ref>«پیوسته جبرئیل درباره همسایه به من سفارش می‌کرد تا آنکه من فکر کردم برای همسایه سهمی از ارث قرار می‌دهد» صدوق، امالی، ص۵۱۴؛ محمد بن الفتال نیشابوری، روضة الواعظیین، ص۳۸۷.</ref>.
+[[امام صادق]]{{ع}} از [[پدر]] بزرگوارش نقل کرده است: در [[کتاب علی]]{{ع}} خواندم که رسول خدا{{صل}} در بیانیه‌ای برای [[مهاجران]] و [[انصار]] و هرکس که از [[اهل]] یثرب به آنها بپیوندد، نوشت: همسایه مثل خود [[انسان]] است نباید ضرر ببیند و نه گناهی بر گردنش نهاده شود و [[احترام]] همسایه مانند احترام [[مادر]] است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۶۶۶.</ref>.
+[[امیر المؤمنین]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|اللَّهَ اللَّهَ فِي جِيرَانِكُمْ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ{{صل}} أَوْصَى بِهِمْ مَا زَالَ‏ يُوصِي‏ بِهِمْ‏ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُمْ}}<ref>«خدا را خدا را، درباره همسایگانتان. همسایگان سفارش پیامبر شمایند. پیوسته درباره ایشان سفارش می‌کرد که ما گمان کردیم از ارث سهمی برایشان قرار می‌دهد» شریف رضی، نهج البلاغه، ۳/۷۷؛ محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۷، ص۵۱.</ref>.
+رسول خدا{{صل}} می‌فرمود: در [[شب معراج]] دیدم که بر در چهام [[بهشت]] نوشته شده: {{متن حدیث|مَنْ كَانَ يُؤَمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ‏ الْآخِرِ فَلْيُكْرِمْ‏ جَارَهُ‏ فَوْقَ‏ مَا يُكْرِمُ‏ بِهِ‏ غَيْرَهُ‏}}<ref>«هرکس به خدا و روز قیامت ایمان دارد همسایه‌اش را بیش از دیگران احترام کند» شاذان بن جبرئیل قمی، الروضة فی فضائل امیرالمؤمنین، ص۱۷۵؛ محمد بن حسن قمی، العقد النضید و الدر الفرید، ص۲۲.</ref>.
+خوش‌همسایگی از [[احکام]] مسلم و شناخته شده [[دینی]] است. امام صادق{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|عَلَيْكُمْ‏ بِحُسْنِ‏ الْجِوَارِ فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِذَلِكَ}}<ref>«بر شماست که خوش‌همسایگی کنید چون خداوند عزوجل به آن فرمان داده است» محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۷۱، ح۱۵۰.</ref>.
+بدون [[شک]] [[خداوند متعال]] درباره این [[فرمان]] خود مانند هر تکلیفی دیگر از [[بندگان]] سؤال خواهد کرد.
+[[امام رضا]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ أَحْسِنْ‏ مُجَاوَرَةَ مَنْ‏ جَاوَرَكَ‏ فَإِنَّ اللَّهَ يَسْأَلُكَ عَنِ الْجَارِ}}<ref>«با همسایگانت خوش‌همسایگی کن، زیرا خدای تعالی درباره همسایه از تو خواهد پرسید» میرزا حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج۸، ص۴۲۶.</ref>.
+از نظر [[اسلام]] [[همسایه]] از موضوعات داخلی [[زندگی]] و از دغدغه‌های اولیه [[انسان]] است به طوری که در [[کلمات معصومین]]، [[مهربانی]] با همسایه در کنار تأمین خویش و [[خانواده]] یکی از [[اهداف]] [[کسب و کار]] است. [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|مَنْ‏ طَلَبَ‏ الدُّنْيَا اسْتِعْفَافاً عَنِ النَّاسِ وَ سَعْياً عَلَى أَهْلِهِ وَ تَعَطُّفاً عَلَى جَارِهِ لَقِيَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ وَجْهُهُ مِثْلُ الْقَمَرِ لَيْلَةَ الْبَدْرِ}}<ref>«کسی که به دنبال مال می‌رود تا خودش از مردم بی‌نیاز شود و برای تأمین خانواده تلاشی کرده باشد و بتواند به همسایگانش مهربانی کند، در روز قیامت خدا را در حالی ملاقات می‌کند که صورتش مانند ماه شب چهاردهم است» طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۳۲۴.</ref>.<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج۱۴، ص ۴۹۶.</ref>.
 == جستارهای وابسته ==