←مقدمه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
نیابت خاص آن است که [[امام]]، اشخاص معین و مشخصی را [[نایب]] خود قرار دهد و به اسم و رسم او را معرفی کند. با توجه به ویژگیهای | [[نیابت خاص]] آن است که [[امام]]، اشخاص معین و مشخصی را [[نایب]] خود قرار دهد و به اسم و رسم او را معرفی کند. با توجه به ویژگیهای [[دوران غیبت صغری]]، یکی از مباحث مهم در این دوران، بحث نیابت خاص است. در [[دوره غیبت صغری]]، [[حضرت مهدی]]{{ع}} به واسطه چهار نفر [[نایبان خاص]] خود با [[شیعیان]] در رابطه بود و امور آنان را سروسامان میداد. این امور، افزون بر مسایل [[مالی]]، شامل مسایل [[عقیدتی]] و [[فقهی]] نیز میشد. | ||
حضرت مهدی{{ع}} [[نایبان]] پس از [[نائب اول]] ([[عثمان بن سعید]]) را به وسیله نایب قبلش تعیین می‌کرد و به [[مردم]] معرفی می‌نمود. بنابراین، کسانی که در دوره غیبت صغری، [[نیابت]] داشتند و با اسم و مشخصات معرفی شده بودند، «[[نایب خاص]]» نامیده شده و نایبان خاص آن [[حضرت]] را «[[نواب خاص]]» و «[[نواب اربعه]]» می‌گویند. کتاب‌هایی که در قرون اولیه [[غیبت]] نگاشته شده است، به جای «[[نواب]]» بیشتر «[[سفراء]]» و «[[ابواب]]» تعبیر شده و گاهی «[[وکلا]]» نیز به‌کار رفته است. | |||
رابطان میان آن حضرت و | رابطان میان آن حضرت و شیعیان، چهار نفر از [[اصحاب]] باسابقه و مورد [[اعتماد]] [[امامان]] پیشین بودند که یکی پس از دیگری این [[وظیفه]] مهم را بر عهده داشتند. آنان، به نواب خاص آن حضرت معروفند. این افراد، با [[وکیلان]] حضرت در دورترین نقاط شهرهای [[اسلامی]] در تماس بوده و نامهها و خواستههای شیعیان را به محضر [[مقدس]] او میرساندند و در پاسخ، توقیعاتی از طرف آن حضرت صادر میشد. | ||
نیابت خاص، به این علت بود که امام، شخص معین و مشخصی را نایب خود قرار دهد و به اسم و خصوصیات، او را معرفی کند؛ همانگونه که پیش از آن [[امام حسن عسکری]]{{ع}} این کار را انجام داده و فرمود: «عمری و پسرش عثمان بن سعید، [[نایب اول]] و [[محمد بن عثمان]]، [[نایب دوم]] مورد اعتماد هستند؛ هر چه آنان به تو برسانند، از من میرسانند و آنچه به تو بگویند، از جانب من می‌گویند»<ref> محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص۳۲۹، ح ۱؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص۲۴۳ و ص۳۶۰.</ref> و در جای دیگر فرمود: «[[گواه]] و [[شاهد]] باشید که [[عثمان بن سعید عمری]] [[نایب اول]] [[وکیل]] من و فرزندش [[محمد بن عثمان]] ـ [[نایب دوم]] ـ وکیل [[فرزند من]]، [[مهدی]] شما است»<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص۳۵۵</ref>. | |||
[[ | [[حضرت مهدی]]{{ع}}، [[نایبان]] پس از [[عثمان بن سعید]] «[[نایب اوّل]]» را به وسیله نایب پیش از او معین و به [[مردم]] معرفی می‌کرد<ref>ر.ک: علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان{{ع}}، ص۳۴</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۴۵۴ ـ ۴۵۶؛ [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۷۴-۷۶؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۴۸؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۳۷.</ref> | ||
==راه‌های اثبات نیابت خاص== | ==راه‌های اثبات نیابت خاص== | ||