سوره توبه: تفاوت میان نسخه‌ها

سوره توبه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۹ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۰۲

۸٬۶۹۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۹ اکتبر ۲۰۲۱

←‏محتوای عمده آن

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۴۷: / خط ۴۷: @@
 # [[اهداف بعثت پیامبران]]{{ع}}؛
 #احکام فقهی متنوع<ref>سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه ۴۴۰؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۲۲۸و۲۲۷؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۹، صفحه ۱۴۶؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۱۹۳و۱۹۲و(۴۱-۴۳)؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۴؛ حجتی، محمد باقر، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، صفحه ۱۴۲؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۷، صفحه ۲۷۳؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۷؛ هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه (۱۷۹-۱۸۱)؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱، صفحه (۲۶۲-۱۷۷)و۱۹۴؛ زرقانی، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۲۰۱.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص:۲۸۴۰.</ref>
+==اسامی سوره توبه==
+[[سوره توبه]] نام‌های دیگری نیز دارد که عبارتند از:
+#'''بَحوث:''' «بحوث» بر وزن «فعول» صیغه [[مبالغه]] از ماده «بحث» و به معنای [[کاوش]] و تحقیق است. از آنجا که سوره توبه درباره [[نفاق]] انسان‌های دوچهره سخن گفته و در آن، نفاق [[منافقان]] برملا و ظاهر شده، «بحوث» نام گرفته است.
+#'''[[برائت]]:''' سوره توبه با واژه «برائت» آغاز شده و [[حکم]] برائت و [[بیزاری]] از [[مشرکان]] و [[قطع رابطه]] و [[لغو]] تمام [[پیمان‌ها]] با آنان را با [[قاطعیت]] صادر کرده است و در [[آیه]] {{متن قرآن|بَرَاءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ}}<ref>«(این) بیزاری خداوند و پیامبر اوست از مشرکانی که با آنان پیمان بسته‌اید» سوره توبه، آیه ۱.</ref> بر این موضوع تأکید دارد و در آیه {{متن قرآن|وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ}}<ref>«و (این) اعلامی از سوی خداوند و پیامبر او در روز حجّ اکبر به مردم است که خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند پس اگر توبه کنید برای شما بهتر است و اگر روی بگردانید بدانید که شما خداوند را به ستوه نمی‌توانید آورد و کافران را به عذابی دردناک نوید ده!» سوره توبه، آیه ۳.</ref>. از این رو، به [[سوره]] «برائت» نامگذاری شده است.
+#'''حافره:''' «حافره» از ریشه «حفر» به معنای کندن و کاویدن و اطلاع یافتن از کار کسی، گرفته شده است. از آنجا که این سوره از [[اسرار]] منافقان پرده برداشته و از طرفی به سبب وجود آیاتی چون آیه {{متن قرآن|فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ}}<ref>«آنگاه به کیفر شکستن پیمانی که با خداوند بسته بودند و دروغی که می‌گفتند (خداوند) تا روزی که به لقای او برسند دورویی را در دل‌هایشان بر جای نهاد» سوره توبه، آیه ۷۷.</ref> و {{متن قرآن|لاَ يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ}}<ref>«همواره بنیانی که بنا نهاده‌اند مایه تردید در دل‌های آنان است تا آنکه دل‌های آنها پاره‌پاره گردد و خداوند، دانایی فرزانه است» سوره توبه، آیه ۱۱۰.</ref> که دل‌های آنان را کند و [[درهم]] کوبید و [[آثار نفاق]] را در آن باقی گذاشت، [[سوره]] «حافره» نام گرفت.
+#'''[[سیف]]'''.
+#'''[[عذاب]]:''' [[خداوند]] در این [[سوره]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفَاقِ لَا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَى عَذَابٍ عَظِيمٍ}}<ref>«و از پیرامونیان شما از تازیان بیابان‌نشین و از اهل مدینه منافقانی هستند که به دورویی خو کرده‌اند؛ تو آنان را نمی‌شناسی ما آنها را می‌شناسیم؛ به زودی آنان را دوبار عذاب خواهیم کرد سپس به سوی عذابی سترگ برده می‌شوند» سوره توبه، آیه ۱۰۱.</ref>. به دلیل [[وعده]] عذاب در این [[آیه]] برای [[منافقان]]، [[سوره توبه]] به «سوره عذاب» نامگذاری شده است.
+#فاضحه: فاضحه به معنای افشاگر و [[رسوا]] کننده است. چون چند آیه از سوره توبه با لحن شدیدی در [[توبیخ]] منافقان نازل شده، پرده از چهره [[نفاق]] آنان برداشته و آنان را رسوا کرده، این سوره به «فاضحه» نیز [[شهرت]] یافته است.
+#'''مبعثره:''' «مبعثره» اسم فاعل از ریشه «بعثره» است که یکی از معانی آن در لغت، آشکار ساختن است. سوره توبه[[اسرار]] نهانی و نقشه‌های خائنانه منافقان را فاش و آشکار و موجبات [[رسوایی]] آنان را فراهم کرده است؛ لذا آن را «مبعثره» نیز گفته‌اند.
+#'''مثیره:''' چون در سوره توبه، اسرار نهانی و معایب [[نفسانی]] منافقان آشکار شده، «مثیره» یعنی [[انتقام]] گیرنده نیز نام گرفته است.
+#'''مخزیه:''' واژه «مخزیه» از ماده «[[خزی]]» به معنای [[خوار]] و [[ذلیل]] کننده است. علت نام‌گذاری سوره توبه به مخزیه این است که با افشا و رسوا کردن منافقان و [[اعلان]] [[برائت از مشرکان]]، آنان را خوار و ذلیل کرده است.
+#'''مدمدمه'''.
+#'''مشرده'''.
+#'''مُشَقْشِقَه:''' گرچه برخی سوره توبه را «مشقشقه» نیز نامیده‌اند، اما این نامگذاری صحیح نیست؛ زیرا در منابع اصیل و دست‌اول از این اسم خبری نیست. گویا این اصطلاح، تصحیف واژه «مقشقشه» باشد که در منابع اولیه آمده است.
+#'''مُقَشْقِشِه:''' «مقشقشه» از ماده «قشقشه» و به معنای [[شفا دادن]] از [[بیماری]] است. [[سوره توبه]]، [[قلب]] [[مؤمن]]، [[قاری]] و عمل کننده به این [[سوره]] را از بیماری [[نفاق]] [[شفا]] می‌بخشد؛ لذا برخی آن را «مقشقشه» نیز نام نهاده‌اند. «مقشقشه» نامی است مشترک میان چهار سوره توبه، کافرون، فلق و ناس.
+#'''مُنَقَّره:''' «منقره» اسم فاعل از ماده «[[نقر]]» به معنای بیان نادرستی‌ها و کاستی‌های دیگران است. چون در سوره توبه[[اسرار]] نهانی و [[عیوب نفسانی]] [[منافقان]] و [[مشرکان]] ظاهر شده است، به آن «منقره» نیز گفته‌اند.
+#'''منَکَّلة'''<ref>زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱، صفحه ۲۶۹؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه (۱۹۲-۱۹۴)؛ سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه (۱۷۹-۱۸۰)؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۲۲۷؛ قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، جلد۸، صفحه ۶۸؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۴.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص:۷۸۷.</ref>
 ==منابع==