←جستارهای وابسته
(←منابع) |
|||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
ایشان میانه‌روی را ضامن [[بی‌نیازی]] می‌دانست و [[مصرف]] بیش از نیاز را سبب [[فقر]] و [[نیازمندی]] برمی‌شمرد. ایشان می‌فرماید: | ایشان میانه‌روی را ضامن [[بی‌نیازی]] می‌دانست و [[مصرف]] بیش از نیاز را سبب [[فقر]] و [[نیازمندی]] برمی‌شمرد. ایشان می‌فرماید: | ||
هرکس میانه‌رو باشد [[خدا]] او را [[بی‌نیاز]] می‌کند و هر کس که [[تبذیر]] کند و بیشتر از آنچه نیاز دارد، مصرف کند خدا او را فقیر می‌گرداند<ref>تنبیه الخواطر، ج۱، ص۱۶۷.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[کانون محبت (کتاب)|کانون محبت]] ص ۶۵.</ref> | هرکس میانه‌رو باشد [[خدا]] او را [[بی‌نیاز]] می‌کند و هر کس که [[تبذیر]] کند و بیشتر از آنچه نیاز دارد، مصرف کند خدا او را فقیر می‌گرداند<ref>تنبیه الخواطر، ج۱، ص۱۶۷.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[کانون محبت (کتاب)|کانون محبت]] ص ۶۵.</ref> | ||
==[[اعتدال]] و [[میانه‌روی]]== | |||
اعتدال از اصولی است که در [[قرآن کریم]] بدان [[عنایت]] شده است و در [[زندگی]] سراسر [[نور]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[ائمه هدی]]{{عم}} در تمام [[اعمال]] و رفتارشان به روشنی دیده می‌شود. آنان هرگز در هیچ امری از اعتدال خارج نشدند. [[سیره رسول خدا]]{{صل}} در همه [[شئون زندگی]] [[معتدل]] بود، همان طور که علی{{ع}} درباره آن [[حضرت]] فرموده است: | |||
{{متن حدیث|سِيرَتُهُ الْقَصْدُ}}<ref>«سیره و رفتار او میانه‌روی است». نهج البلاغه، خطبه ۹۴.</ref>. | |||
[[رسول خدا]]{{صل}} در [[رفتار فردی]]، در [[خانواده]] و [[اجتماع]]، در [[اداره امور]] و [[سیاست]] و حتی در [[رویارویی]] با [[دشمنان]] و در میدان [[نبرد]] اعتدال را رعایت می‌کرد و از [[افراط و تفریط]] [[پرهیز]] می‌کرد. در خبر مشهور و متفق [[شیعه]] و [[سنی]] آمده است که [[امام حسین]]{{ع}} گفت: از پدرم [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} درباره سیره رسول خدا{{صل}} در خارج از [[منزل]] پرسیدم، فرمود: | |||
{{متن حدیث|كَانَ رَسُولُ اللَّهِ مُعْتَدِلَ الْأَمْرِ غَيْرَ مُخْتَلِفٍ}}<ref>«رسول خدا در همه امور معتدل و میانه‌رو بود. نه اینکه گاهی افراط یا تفریط کند». عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۳۱۸.</ref>. | |||
یکی از حوزه‌های اعتدال و میانه‌روی، اعتدال در امر [[دین]] و [[عبادت]] است. درباره اعتدال و میانه‌روی در [[عبادات]]، روایاتی بسیار در [[کتب حدیث]] نقل شده است. [[شیخ کلینی]] و ملامحسن [[فیض]] در مبحث «الایمان و الکفر» بابی با عنوان «الاقتصاد فی العباده»<ref>الکافی، ج۲، ص۸۶.</ref> (میانه‌روی در عبادت) آورده‌اند. همچنین شیخ [[حرّ]] عاملی، بابی با عنوان «[[استحباب]] الاقتصاد فی العباده عند [[خوف]] الملل»<ref>وسائل الشیعه، ج۱، ص۸۲.</ref> (استحباب میانه‌روی در عبادت در صورت [[ترس]] از ملالت) آورده است. دراین باره، [[امام باقر]]{{ع}} از رسول خدا{{صل}} چنین [[روایت]] کرده است: | |||
{{متن حدیث|إِنَّ هَذَا الدِّينَ مَتِينٌ فَأَوْغِلُوا فِيهِ بِرِفْقٍ وَ لَا تُكَرِّهُوا عِبَادَةَ اللَّهِ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ فَتَكُونُوا كَالرَّاكِبِ الْمُنْبَتِ الَّذِي لَا سَفَراً قَطَعَ وَ لَا ظَهْراً أَبْقَى}}<ref>«همانا این دین، دینی محکم و متین است، پس با ملایمت در آن درآیید (تندروی نکنید) و عبادت خدا را به بندگان خدا با کراهت تحمیل نکنید تا مانند سوار درمانده‌ای بشوید که نه مسافتی را پیموده و نه مرکبی به جا گذاشته است (به سبب زیادی سرعت، مرکبش در میان راه از رفتن بازمانده و خودش هم به مقصد نرسیده است)». وسائل الشیعه، ج۱، ص۸۲.</ref>. | |||
آنان که اندازه نمی‌شناسند و در هر امری [[زیاده روی]] یا کوتاهی می‌کنند به مقصد نمی‌رسند. [[دینداری]] نیز [[اعتدال]] می‌طلبد و برای [[سیر]] دادن [[آدمیان]] به مقاصدی که [[دین]] مشخص کرده است باید ملاحظه [[استعداد]] و مرتبه وجودی آنان را کرد و تدرّج را در [[تربیت]] رعایت کرد. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: | |||
{{متن حدیث|اجْتَهَدْتُ فِي الْعِبَادَةِ وَ أَنَا شَابٌّ، فَقَالَ لِي أَبِي{{ع}}: يَا بُنَيَّ، دُونَ مَا أَرَاكَ تَصْنَعُ؛ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَحَبَّ عَبْداً رَضِيَ عَنْهُ بِالْيَسِيرِ}}<ref>«من جوان بودم و در عبادت مستحب بسیار کوشا. پدرم به من فرمود: فرزندم از این کمتر عمل کن، وقتی بنده‌ای محبوب خدا باشد، خدا با عمل کم از او راضی می‌شود». وسائل الشیعه، ج۱، ص۸۷.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[مروارید نبوت (کتاب)|مروارید نبوت]] ص ۵۵.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||