تواضع در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹۹: خط ۱۹۹:


در [[سیرت]] [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[ائمه اطهار]]{{عم}} قضایا و داستان‌هایی از این قبیل زیاد است که می‌رساند ایشان [[کوشش]] داشتند این‌گونه [[عادت‌ها]] را که ابتدا کوچک به نظر می‌رسد و همین‌ها منشأ تفاوت‌های بی‌جا در [[حقوق]] می‌گردد، برطرف کنند»<ref>مرتضی مطهری، بیست گفتار، ص۱۲۲.</ref>.<ref>[[حسن اردشیری لاجیمی|اردشیری لاجیمی، حسن]]، [[سیره نبوی از نگاه استاد مطهری (کتاب)|سیره نبوی از نگاه استاد مطهری]] ص ۵۰.</ref>.
در [[سیرت]] [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[ائمه اطهار]]{{عم}} قضایا و داستان‌هایی از این قبیل زیاد است که می‌رساند ایشان [[کوشش]] داشتند این‌گونه [[عادت‌ها]] را که ابتدا کوچک به نظر می‌رسد و همین‌ها منشأ تفاوت‌های بی‌جا در [[حقوق]] می‌گردد، برطرف کنند»<ref>مرتضی مطهری، بیست گفتار، ص۱۲۲.</ref>.<ref>[[حسن اردشیری لاجیمی|اردشیری لاجیمی، حسن]]، [[سیره نبوی از نگاه استاد مطهری (کتاب)|سیره نبوی از نگاه استاد مطهری]] ص ۵۰.</ref>.
==[[فروتنی]]==
فروتنی [[حضرت محمد]]{{صل}} در پیشبرد [[اسلام]] نقش مؤثری داشت. [[مردم]] [[شاهد]] بودند که زمام دارانشان به دلیل خود برتربینی، هرگز با آنان آشنا نبودند، ولی اکنون فردی آمده است که خود را از نظر [[حقوق فردی]] و [[اجتماعی]] با دیگران حتی بردگان برابر می‌داند و می‌فرماید: «مِثل [[بندگان]] [[غذا]] می‌خورم و مثل آنان می‌نشینم. همانا من نیز بنده‌ام».<ref>{{متن حدیث|آكُلُ كَمَا يَأْكُلُ الْعَبْدُ وَ أَجْلِسُ كَمَا يَجْلِسُ الْعَبْدُ فَإِنَّمَا أَنَا عَبْدٌ}}؛ ابوحامد محمد بن محمد غزالی، احیاء العلوم الدین، ج۴، ص۲۱۶.</ref>.
ایشان هیچ گونه امتیازی برای خویش قائل نبود و مانند تمام مردم، امور شخصی خویش را خود انجام می‌داد. [[حضرت علی]]{{ع}} دراین باره می‌فرماید: «[[پیامبر]] روی [[زمین]] غذا می‌خورد و می‌نشست، مانند نشستن [[بنده]] و به دست خود پارگی کفشش را می‌دوخت و جامه‌اش را به دست خودش وصله می‌کرد و بر الاغ بی‌جهاز سوار می‌شد و دیگری را پشت سر خویش سوار می‌کرد».<ref>{{متن حدیث|وَ لَقَدْ كَانَ يَأْكُلُ عَلَى الْأَرْضِ وَ يَجْلِسُ جِلْسَةَ الْعَبْدِ وَ يَخْصِفُ بِيَدِهِ نَعْلَهُ وَ يَرْقَعُ بِيَدِهِ ثَوْبَهُ وَ يَرْكَبُ الْحِمَارَ الْعَارِيَ وَ يُرْدِفُ خَلْفَهُ}}؛ نهج البلاغه، ترجمه فیض الاسلام، خطبه ۱۶۰، ص۵۰۹ و ۵۱۰.</ref>.
[[رسول الله]]{{صل}} به [[صراحت]] می‌فرمود: {{متن قرآن|إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ}}<ref>«جز این نیست که من هم بشری چون شمایم (جز اینکه) به من وحی می‌شود» سوره کهف، آیه ۱۱۰.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} در همین زمینه می‌فرماید: {{متن حدیث|كَانَ يَكْرَهُ أَنْ يَتَشَبَّهَ بِالْمُلُوكِ‌}}؛ «پیامبر نمی‌پسندید که به شاهان شبیه باشد»<ref>کافی، ج۶، ص۲۷۲.</ref>.
[[ابن مسعود]]، یکی از [[یاران پیامبر]] می‌گوید: روزی مردی با پیامبر سخن می‌گفت و بدنش می‌لرزید. [[هیبت]] پیامبر او را گرفته بود. پیامبر رو به او کرد و گفت: [[برادر]]! بر خودت آسان بگیر و راحت باش. من [[پادشاه]] نیستم. من پسر همان زنی هستم که چون شما غذای مانده و ساده می‌خورد. من با دست خودم شیر بز می‌دوشم. او هیچ‌گاه در حال تکیه دادن، نه چیزی خورد و نه چیزی گفت؛ چراکه خوش نمی‌داشت به [[پادشاهان]] شبیه باشد»<ref>حسن رحیم‌پور ازغدی، محمد؛ پیامبری برای همیشه، ص۱۶.</ref>.
این [[تواضع]] و [[احترام]] به [[مردم]]، در کوچه و بازار، [[مسجد]] و [[خانه]] وحتی در اوج [[جنگ]]، یکسان بود. در یکی از [[جنگ‌ها]]، یکی از [[مشرکان]] نزد [[پیامبر]] آمد و از او چیزی پرسید. پیامبر همان برخوردی را که با مردم کوچه و بازار داشت، با او نیز رعایت کرد<ref>منتهی الآمال، ج۱، ص۵۶.</ref>. در همین زمینه، آیه‌ای نازل شد که چنین بود: {{متن قرآن|وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و اگر یکی از مشرکان از تو پناه خواست به او پناه ده تا کلام خداوند را بشنود سپس او را به پناهگاه وی برسان؛ این بدان روست که اینان گروهی نادانند» سوره توبه، آیه ۶.</ref>.
آن [[حضرت]] به کسی اجازه نمی‌داد کارهای او را در خانه یا [[سفر]] انجام دهد و در مقابل [[اصرار]] یارانش نیز می‌فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ يَكْرَهُ مِنْ عَبْدِهِ أَنْ يَرَاهُ مُتَمَيِّزًا بَيْنَ أَصْحَابِهِ}}؛ «[[خداوند]] [[دوست]] ندارد بنده‌ای را ببیند که در میان [[بندگان]] دیگر برای خود امتیاز قائل شده است»<ref>شیخ عباس قمی، هدیة الاحباب، ترجمه: هاشم صالحی، ص۲۷۷.</ref>. همین یکسان‌نگری از عوامل مهم جذب افراد به [[اسلام]] بود.
[[جاذبه]] شخصیتی هر کس تا حد زیادی مرهون [[رفتار]] [[محبت]] آمیز او با مردم و [[ارزش]] قائل شدن برای انسان‌هاست. [[حضرت محمد]]{{صل}} در [[غم]] و [[شادی]] و [[رنج]] و [[راحتی]] در کنار مردم بود. در [[تشییع جنازه]] شرکت می‌کرد و در دورترین نقطه [[شهر مدینه]] به [[عیادت]] [[بیمار]] می‌رفت<ref>بحارالانوار، ج۱۶، ص۲۲۸.</ref>. آنچه آن حضرت را به مردم نزدیک می‌ساخت و سبب می‌شد با وی [[احساس]] یک‌دلی کنند، رفتار دور از [[تکلف]] ایشان بود. [[معاشرت]] او معمولی بود؛ با اینکه از نظر [[فکر]]، [[علم]]، [[عصمت]]، [[پاکی]] و [[فضایل]] [[روحی]] و [[معنوی]] بسیار والا بود. با تهی‌دستان، هم‌نشین و با بینوایان هم‌غذا می‌شد<ref>بحارالانوار، ج۱۶، ص۲۲۸.</ref>. در مجلس‌ها، جای خاصی را برای خویش تعیین نمی‌کرد و در بند صدرنشینی در مجالس نبود. هر کجا جای خالی بود، می‌نشست و یارانش را نیز به در پیش گرفتن چنین رویه‌ای فرا می‌خواند.
روی [[زمین]] می‌نشست و روی زمین [[غذا]] می‌خورد. مثل بردگان بر زمین می‌نشست و می‌دانست که [[بنده]] است؛ یعنی [[تظاهر]] نمی‌کرد، بلکه خصلتش چنین بود. همچنین به همه یکسان نگاه می‌کرد تا کسی در نگاه و توجه به مخاطب [[احساس]] [[تبعیض]] نکند<ref>مکارم الاخلاق، ص۱۴.</ref>.
محمد{{صل}} با این مرام آسمانی که در [[بندگی]] و [[فروتنی]] او ریشه داشت، با توانگر و [[فقیر]] یکسان برخورد می‌کرد. گفته‌اند روزی با جمعی از تهی‌دستان نشسته بود و غذا می‌خورد. [[زن]] بیابان‌نشینی از کنار آنان گذشت و رو به [[پیامبر]] گفت: ای [[پیامبر خدا]]! آیا تو همچون [[بندگان]] و بردگان غذا می‌خوری؟ پیامبر خدا تبسمی کرد و فرمود: «وای بر تو ای زن! از من بنده‌تر کیست؟»<ref>بحارالانوار، ح۱۶، ص۲۲۵.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[رسول مهربانی (کتاب)|رسول مهربانی]] ص ۸۰.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۲۰۸: خط ۲۲۶:
# [[پرونده:1379754.jpg|22px]] [[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[مروارید نبوت (کتاب)|'''مروارید نبوت''']]
# [[پرونده:1379754.jpg|22px]] [[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[مروارید نبوت (کتاب)|'''مروارید نبوت''']]
# [[پرونده:1379758.jpg|22px]] [[حسن اردشیری لاجیمی|اردشیری لاجیمی، حسن]]، [[سیره نبوی از نگاه استاد مطهری (کتاب)|'''سیره نبوی از نگاه استاد مطهری''']]
# [[پرونده:1379758.jpg|22px]] [[حسن اردشیری لاجیمی|اردشیری لاجیمی، حسن]]، [[سیره نبوی از نگاه استاد مطهری (کتاب)|'''سیره نبوی از نگاه استاد مطهری''']]
# [[پرونده:10047035.jpg|22px]] [[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[رسول مهربانی (کتاب)|'''رسول مهربانی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۷۳٬۳۸۶

ویرایش