عبدالله بن عفیف ازدی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:


==مقدمه==
==مقدمه==
'''عبدالله بن عفیف ازدی''' از بزرگان [[شیعه]]، که در مجلس [[ابن زیاد]] در [[کوفه]]، به او [[اعتراض]] کرد. وی از [[شیعیان]] برجسته و زاهدان روزگار در [[کوفه]] بود، [[نابینایی]] روشندل و [[آگاه]] و [[شجاع]]. [[چشم]] چپ خود را در [[جنگ جمل]] و چشم راست خود را در [[جنگ صفین]] از [[دست]] داده بود. پس از [[شهادت]] [[حسین]]{{ع}} وقتی [[ابن زیاد]] بر [[منبر]] [[کوفه]] بالا رفت و در [[نکوهش]] [[خاندان پیامبر]] و [[سیدالشهدا]] [[سخن]] آغاز کرد، عبدالله بن عفیف با شدّت و [[شجاعت]]، پاسخ یاوه‌های او را داد. [[ابن زیاد]] [[دستور]] داد دستگیرش کنند. بستگانش او را از مجلس بیرون بردند. سربازان [[حکومت]] برای [[دستگیری]] او، خانه‌اش را محاصره کردند. وی با آنکه [[نابینا]] بود، با [[راهنمایی]] دخترش، در مبارزه‌ای دلیرانه و [[شمشیر]] به [[دست]]، با مهاجمان درگیر شد. او را دستگیر کرده و به [[شهادت]] رساندند. [[اعتراض]] او در مجلس [[ابن زیاد]]، نوعی مبارزۀ آشکار با [[والی کوفه]] و [[حکومت]] یزیدی محسوب شد و [[شجاعت]] و [[بی‌باکی]] او در [[دفاع]] از [[محرّمات]] و [[مقدّسات]]، الگویی برای حق‌گویی در برابر [[جبّاران]] گشت. رجز‌های حماسی او هنگام [[نبرد]] با مهاجمان به خانه‌اش، نشان‌دهندۀ [[روح]] بلند و با [[شهامت]] اوست. از جمله [[شمشیر]] را می‌چرخاند و فریاد می‌زد:
[[عبدالله بن عفیف ازْدِی غامِدِی والِبی]] از [[شاعران]] ادیب و سخنوران و [[شجاعان]] عصر خویش و از [[اصحاب]] و [[شیعیان]] [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} بود که در [[جنگ جمل]] در رکاب آن حضرت دلاورانه جنگید و در همین [[نبرد]] چشم چپ خود را از دست داد و در [[جنگ صفین]] نیز در [[نبرد]] با نیروهای شامی ضربه‌ای بر سرش و ضربه‌ای بر ابروی او وارد شد و چشم راستش نیز [[نابینا]] شد و به علت [[نابینایی]] پس از [[جنگ صفین]]، همواره در [[مسجد]] مشغول [[نماز]] و [[عبادت]] بود<ref>کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۵.</ref>. او تا دم [[مرگ]] بر [[ایمان]] و اعتقادش نسبت به [[حضرت علی]]{{ع}} و [[اهل بیت پیامبر]]{{ع}} باقی ماند و در این [[راه]] لحظه‌ای [[سستی]] نکرد و اگر در واقعه جانگداز [[عاشورا]] حضور نیافت، شاید به علت [[نابینایی]] او بوده است<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۹۱۳.</ref>.
 
==[[اعتراض]] [[عبدالله بن عفیف ازدی]] به [[ابن زیاد]] و [[شهادت]] او==
پس از [[شهادت]] [[سیدالشهدا]]{{ع}} و یارانش در [[کربلا]] و آوردن [[اسیران]] [[اهل بیت]] در یازدهم [[محرم]] به [[کوفه]]، [[عبیدالله بن زیاد]] در [[مسجد]] جامع [[شهر]] [[مردم]] را به [[نماز]] فراخواند، سپس بالای [[منبر]] رفت و در کمال [[وقاحت]] و [[بی‌شرمی]] گفت: "خدای را [[سپاس]] که [[حق]] و اهلش را ظاهر کرد و [[امیرالمؤمنین]] [[یزید بن معاویه]] و حزبش را [[یاری]] کرد و [[دروغگو]] پسر [[دروغگو]] [[حسین بن علی]] و شیعیانش را هلاک کرد!"<ref>{{عربی|الحمد للّه الذي اظهر الحقّ و اهله، و نصر أمير المؤمنين يزيد بن معاوية و حزبه و قتل الكذّاب ابن الكذّاب: الحسين بن علي و شيعته!!!}}</ref>
 
این سخن موهن و جسارت‌آمیز اگرچه بسیاری از حاضران را ناراحت کرد اما تهدیدهای [[عبیدالله بن زیاد]] و کشتن و [[حبس]] هر معترض و منتقدی سبب شد آنها [[سکوت]] پیشه کنند و اعتراضی نکنند، در این میان [[عبدالله بن عفیف ازدی]]  این مرد [[خدا]] و با [[ایمان]] و [[انسان]] [[فداکار]] هنوز سخن [[ابن زیاد]] تمام نشده بود که از جا برخاست و به سخنان اهانت‌آمیز [[عبیدالله بن زیاد]] [[اعتراض]] کرد و در میان انبوه [[مردم]] فریاد برآورد و گفت: ای پسر مرجانه! همانا [[دروغگو]] و پسر [[دروغگو]] تویی و پدرت و [[دروغگو]] آن کس و [[پدر]] او که تو را به [[حکومت]] [[کوفه]] [[منصوب]] کرد ـ نه [[حسین بن علی]] و پدرش ـ ای پسر مرجانه! آیا [[فرزندان پیامبر]] را می‌کُشی و در [[جایگاه]] [[صدیقین]] و خوبان قرار گرفته و سخن می‌گویی؟!<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص۴۵۸-۴۵۹، دارالمعارف؛ ر.ک: انساب الاشراف، ج۳، ص۴۱۳-۴۱۴، دارالفکر؛ ارشاد، ج۲، ص۱۱۷، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۸۳؛ تذکرة الخواص، ص۲۳۲-۲۳۳؛ الملهوف، ص۲۰۳-۲۰۷. بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۱۹.</ref>
 
ابن‌زیاد [[خشمگین]] گردید و گفت: گوینده چه کسی بود؟ عبدالله گفت: من بودم ای [[دشمن خدا]]!<ref>الملهوف، ص۲۰۳-۲۰۴.</ref>. [[عبیدالله بن زیاد]] چون [[انتظار]] نداشت پس از [[پیروزی]] در [[کربلا]] کسی جرأت کند در جمع [[مردم]] به وی [[انتقاد]] و [[اعتراض]] کند، سخت [[خشمگین]] شد و گفت: این [[مرد]] ـ [[عبدالله بن عفیف ازدی]] ـ را بیاورید<ref>الملهوف، ص۲۰۳-۲۰۴.</ref>. مأموران او را گرفتند تا نزد [[عبیدالله بن زیاد]] ببرند، در این هنگام [[عبدالله بن عفیف ازدی]] به قصد کمک گرفتن از [[مردم]] و قبیلة [[ازد]] فریاد برآورد: [[یا مبرور]]؛ قبیلۀ [[ازد]] که جمعیتشان در آن روز در [[مسجد کوفه]] به هفتصد نفر می‌رسید، برخاستند و به ندای [[عبدالله بن عفیف ازدی]] پاسخ دادند و او را از دست مأموران گرفته و به خانواده‌اش تحویل دادند<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص۴۵۸-۴۵۹، دارالمعارف؛ ر.ک: انساب الاشراف، ج۳، ص۴۱۳-۴۱۴، دارالفکر.</ref>.
 
[[ابن زیاد]] [[فرمان]] داد: بروید این نابینای [[ازدی]] را بیاورید. مأموران ابن‌زیاد به [[خانه]] عبدالله رسیدند. درب خانه را شکستند و وارد شدند. دختر عبدالله فریاد زد: [[پدر]]، [[دشمن]] به تو نزدیک شده است، مواظب باش، عبدالله گفت: نترس، شمشیرم را بده. دختر عبدالله [[شمشیر]] را به وی داد و او به [[دفاع از خود]] پرداخت در حالی که چنین می‌گفت:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|''وَاللَّهِ لَوْ فُرِّجَ لِي عَنْ بَصَرِي''|2=''ضَاقَ عَلَيْكُمْ مَوْرِدِي وَمَصْدَرِي''}}
{{ب|''اَنَا بْنُ ذِي الْفَضْلِ عَفِیْفِ الظّاهِرِ''|2=''عَفِیفُ شَیْخِي وَابْنُ امِ عامِرِ''}}
{{ب|''کَمْ وارعٍ مِنْ جَمْعِکُمْ وحاسِرِ''|2=''وَبَطَلٍ جَدَّلْتُهُ مُفادِرِ''}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
:من پسر مرد با [[فضیلت]] و پاکم، نام پدرم [[عفیف]] و زاده ام‌عامر است؛ از گروه شما چه بسیار از مردان جنگاور [[دلاور]]، با [[زره]] و بی‌زره را به [[خاک]] افکندم.
دختر عبدالله می‌گفت: ای پدر کاش من مرد بودم و در کنار تو با این [[مردم]] زشتکار که کشندگان [[عترت]] پیامبرند می‌جنگیدم. [[دشمنان]] پیوسته با وی جنگیدند تا آنکه وی را دستگیر نموده نزد ابن‌زیاد بردند و [[دستور]] داد او را گردن زدند و بدنش را در مکانی به نام «سَبْخه»<ref>انساب الاشراف، ج۳، ص۴۱۴، دارالفکر؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۵۹، دارالمعارف؛ الملهوف، ص۲۰۷؛ ارشاد، ج۲، ص۱۱۷، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۲۱.</ref> و به [[نقلی]] در [[مسجد]] به دار آویختند<ref>الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۸۳.</ref> و او اولین شیعه‌ای بود که پس از [[واقعه کربلا]] در [[اعتراض]] به [[عبیدالله بن زیاد]]، به [[شهادت]] رسید.


او را گردن زده و در کناسۀ [[کوفه]] به دار آویختند <ref>بحارالأنوار، ج۴۵، ص۱۱۹؛ سفینة البحار، ج۲، ص۱۳۵.</ref>. حرکت انقلابی [[فرزند]] عفیف را نخستین جرقّۀ [[انقلاب]] بر ضدّ سلطۀ [[اموی]] پس از [[حادثۀ کربلا]] دانسته‌اند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۲۵.</ref>.
درست است که [[عبدالله بن عفیف ازدی]] با این [[اعتراض]] لفظی جانش به خطر افتاد و به [[شهادت]] رسید؛ اما در برابر آن کابوس [[وحشت]] و محیط [[خفقان]] و مقابل آن [[مستبد]] زمان و دیکتاتور دوران ایستاد و [[ابهت]] [[عبیدالله بن زیاد]] را در هم [[شکست]] و محیط [[رعب]] و [[وحشت]] آن روز را فرو ریخت و به طور [[قطع]] [[جان]] دادن او در این [[راه]]، [[افتخار]] و [[پاداش]] آن نزد [[خداوند]] بسیار زیاد است و به دنبال همین [[اعتراض]] افراد زیادی دست به [[اعتراض]] زدند و [[عبدالله بن جندب]] [[صحابی رسول خدا]]{{صل}} نیز لب به سخن گشود و از سخنان [[عبدالله بن عفیف ازدی]] [[حمایت]] کرد که [[عبیدالله بن زیاد]] [[تصمیم]] گرفت او را به [[قتل]] برساند اما از عواقب این کار ترسید و دست از کشتن او برداشت<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص۴۵۸.</ref>.<ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص:۲۳۸-۲۴۱؛ [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۹۱۳-۹۱۵؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۲۵.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۱۷: خط ۳۰:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:360818579.jpg|22px]] جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)| '''پژوهشی پیرامون شهدای کربلا''']]
#[[پرونده:1379452.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|'''اصحاب امام علی، ج۲''']]
#[[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']]
#[[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}
۱۱۲٬۲۶۱

ویرایش