ابوبشیر انصاری ساعدی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه' به 'توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==))
جز (جایگزینی متن - 'توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه' به 'توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه')
 
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوبشیر انصاری ساعدی | مداخل مرتبط = [[ابوبشیر انصاری ساعدی در تراجم و رجال]] - [[ابوبشیر انصاری ساعدی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
{{جعبه اطلاعات اصحاب
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ابوبشیر انصاری ساعدی در تراجم و رجال]] - [[ابوبشیر انصاری ساعدی در تاریخ اسلامی]]</div>
| نام = ابوبشیر انصاری ساعدی
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| مشهور به =  
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg   
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه
| نام کامل = ابوبشیر انصاری ساعدی
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = 
| لقب = 
| اهل =
| از قبیله = [[ساعده]]   
| از تیره =     
| پدر =       
| مادر =     
| همسر = [[اسماء بنت محرز]]     
| پسر = {{فهرست جعبه افقی| [[بشیر بن قیس بن عبید|بشیر]] | [[جعد بن قیس بن عبید|جعد]] }}       
| دختر = 
| خواهر = 
| برادر = 
| خویشاوندان = 
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد = 
| محل زندگی =
| تاریخ درگذشت = [[۶۳ هجری]]
| محل درگذشت = [[یمامه]] 
| تاریخ شهادت =   
| محل شهادت = 
| طول عمر =   
| محل دفن = 
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]]     
| از طبقه =
| در جنگ = [[جنگ احد]]
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها = 
| علت شهرت =
| علت درگذشت = 
| علت شهادت =
| راوی از =
| روایات مشهور = 
| مشایخ او = 
| راویان از او =
| آخرین راوی از او =
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
نامش [[قیس بن عبید]] است<ref>ابن سعد، ج۸، ص۴۲۳؛ ابن ماکولا، ج۲، ص۸۵؛ ابن اثیر، ج۴، ص۴۱۶.</ref>، ولی به کنیه [[شهرت]] دارد. اگرچه ابن عبدالبر <ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص:۱۷۴.</ref> می‌گوید اسم او معلوم نیست و در ادامه می‌افزاید دیگران هم که این اسم را برای او گفته‌اند، درست نیست، ولی دلیلی برای [[اثبات]] گفته خود نیاورده است. وی را [[انصاری]]، و به [[اختلاف]] از تیره [[مازن]]، [[حارث]] و ساعده گفته‌اند<ref>ابن حبان، ج۳، ص۴۵۶؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۳۸؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۵. </ref>
نامش [[قیس بن عبید]] است<ref>ابن سعد، ج۸، ص۴۲۳؛ ابن ماکولا، ج۲، ص۸۵؛ ابن اثیر، ج۴، ص۴۱۶.</ref>، ولی به کنیه [[شهرت]] دارد. اگرچه ابن عبدالبر <ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص:۱۷۴.</ref> می‌گوید اسم او معلوم نیست و در ادامه می‌افزاید دیگران هم که این اسم را برای او گفته‌اند، درست نیست، ولی دلیلی برای [[اثبات]] گفته خود نیاورده است. وی را [[انصاری]]، و به [[اختلاف]] از تیره [[مازن]]، [[حارث]] و ساعده گفته‌اند<ref>ابن حبان، ج۳، ص۴۵۶؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۳۸؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۵. </ref>


[[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر ج۴، ص۴۱۶.</ref>، در مدخل قیس بن عبید [[کنیه]] او را ابوبشر آورده و در [[کنیه‌ها]]، تحت عنوان ابوبشر انصاری، [[ابوبشیر]] انصاری ساعدی - که این دو یک نفر هستند - و نام‌های دیگر نیز آورده است<ref>ر.ک: ابن حجر، ج۷، ص۳۶-۳۴.</ref>.
[[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر ج۴، ص۴۱۶.</ref>، در مدخل قیس بن عبید [[کنیه]] او را ابوبشر آورده و در [[کنیه‌ها]]، تحت عنوان ابوبشر انصاری، [[ابوبشیر]] انصاری ساعدی - که این دو یک نفر هستند - و نام‌های دیگر نیز آورده است<ref>ر. ک: ابن حجر، ج۷، ص۳۶-۳۴.</ref>.


همچنین [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۵، ص۳۷۲.</ref> دو مدخل تحت عنوان [[قیس بن عبید بن الحریر بن عبید]] و [[قیس بن عبید انصاری]] آورده - این دو اسم نام یک شخص است. و در مدخل دومی، شهرت او را به کنیه‌اش ابوبشیر مازنی دانسته است و می‌گوید شرح حال او در کنیه‌اش می‌آید. نیز چندین مدخل در کنیه‌ها تحت عنوان ابوبشر انصاری، ابوالبشیر انصاری ساعدی، ابوبشیر غیر منسوب، ابوالبشیر من [[موالی]] [[رسول الله]]{{صل}} و ابوالبشیر المعاوی<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۶-۳۵.</ref> - که [[شیخ مفید]]<ref>مفید، ص۱۱.</ref> او را عائذی و [[قاضی نعمان]]<ref>نعمان، ص۳۷۵.</ref> عائدی نامیده - آمده است. اگرچه نام بعضی از کنیه‌ها معلوم است، ولی در کنیه‌هایی که نامشان مشخص نیست، احتمال تصحیف در ابوبشر و ابوبشیر وجود دارد. ابن حجر در الاصابه<ref>الاصابه، ج۷، ص۳۵.</ref> به نقل از [[ابن ابی خیثمه]] آورده که میان ابوبشر و ابوبشیر انصاری ساعدی فرق است، ولی ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۴.</ref> و ابن اثیر<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۱۴۸.</ref> این دو و نیز همه افراد فوق (در کنیه‌ها) را یک شخص می‌دانند. مزی<ref>مزی، ج۳۳، ص۸۰.</ref> هم به این امر اشاره دارد که برای او سه [[روایت]] از [[رسول خدا]]{{صل}} نقل کرده‌اند و نظر کسی که روایان این [[روایات]] را از سه [[راوی]] مختلف دانسته، صحیح نمی‌داند.
همچنین [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۵، ص۳۷۲.</ref> دو مدخل تحت عنوان [[قیس بن عبید بن الحریر بن عبید]] و [[قیس بن عبید انصاری]] آورده - این دو اسم نام یک شخص است. و در مدخل دومی، شهرت او را به کنیه‌اش ابوبشیر مازنی دانسته است و می‌گوید شرح حال او در کنیه‌اش می‌آید. نیز چندین مدخل در کنیه‌ها تحت عنوان ابوبشر انصاری، ابوالبشیر انصاری ساعدی، ابوبشیر غیر منسوب، ابوالبشیر من [[موالی]] [[رسول الله]] {{صل}} و ابوالبشیر المعاوی<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۶-۳۵.</ref> - که [[شیخ مفید]]<ref>مفید، ص۱۱.</ref> او را عائذی و [[قاضی نعمان]]<ref>نعمان، ص۳۷۵.</ref> عائدی نامیده - آمده است. اگرچه نام بعضی از کنیه‌ها معلوم است، ولی در کنیه‌هایی که نامشان مشخص نیست، احتمال تصحیف در ابوبشر و ابوبشیر وجود دارد. ابن حجر در الاصابه<ref>الاصابه، ج۷، ص۳۵.</ref> به نقل از [[ابن ابی خیثمه]] آورده که میان ابوبشر و ابوبشیر انصاری ساعدی فرق است، ولی ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۴.</ref> و ابن اثیر<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۱۴۸.</ref> این دو و نیز همه افراد فوق (در کنیه‌ها) را یک شخص می‌دانند. مزی<ref>مزی، ج۳۳، ص۸۰.</ref> هم به این امر اشاره دارد که برای او سه [[روایت]] از [[رسول خدا]] {{صل}} نقل کرده‌اند و نظر کسی که راویان این [[روایات]] را از سه [[راوی]] مختلف دانسته، صحیح نمی‌داند.


ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۴.</ref> [[کنیه]] [[ابوبشیر]] را فقط برای [[حارث بن خزمه]]، [[براء بن معرور]] و [[عباد بن بشر]] آورده و [[ابن حجر]]<ref>تهذیب، ج۱۲، ص۲۰.</ref> این کنیه را فقط برای [[قیس بن عبید]] دانسته است.
ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۴.</ref> [[کنیه]] [[ابوبشیر]] را فقط برای [[حارث بن خزمه]]، [[براء بن معرور]] و [[عباد بن بشر]] آورده و [[ابن حجر]]<ref>تهذیب، ج۱۲، ص۲۰.</ref> این کنیه را فقط برای [[قیس بن عبید]] دانسته است.


به هر روی، ابوبشیر انصاری، از [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} است که در برخی از [[غزوات]] شرکت داشته و احادیثی از آن [[حضرت]] روایت کرده است. ابوبشیر می‌گوید: در [[جنگ احد]] در حالی که نوجوان بودم، دیدم که ابن قمیئه با [[شمشیر]] به رسول خدا{{صل}} [[حمله]] کرد که من فریاد زدم<ref>واقدی، ج۱، ص۲۴۴.</ref>. همچنین وقتی [[شیطان]] فریاد برآورد [[محمد]]{{صل}} کشته شده، [[مسلمانان]] به هر طرف پراکنده شدند و [[کعب بن مالک]]، نخستین کسی بود که خبر [[سلامت]] حضرت را داد<ref>واقدی، ج۱، ص۲۳۵.</ref>. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۳۸.</ref> و [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۳۰.</ref> او را در شمار [[بیعت کنندگان]] در [[بیعت رضوان]] آورده‌اند. وی در جنگ‌های دیگری نیز حضور داشته است<ref>ابن اثیر، ج۴، ص۴۱۶.</ref>. در [[سریه]] [[بنی جذیمه]] نزد او اسیری بود. وقتی [[خالد بن ولید]] [[دستور]] داد [[اسیران]] را بکشید، ابوبشیر می‌خواست آن [[اسیر]] را بکشد. [[اسیر]] به او گفت: ببین دیگران با اسیران چه می‌کنند، تو هم مانند آنان [[رفتار]] کن. ابوبشیر دید دیگران اسیرانشان را [[آزاد]] کرده‌اند؛ وی نیز او را آزاد کرد<ref>واقدی، ج۳، ص۸۷۷.</ref>.
به هر روی، ابوبشیر انصاری، از [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} است که در برخی از [[غزوات]] شرکت داشته و احادیثی از آن [[حضرت]] روایت کرده است. ابوبشیر می‌گوید: در [[جنگ احد]] در حالی که نوجوان بودم، دیدم که ابن قمیئه با [[شمشیر]] به رسول خدا {{صل}} [[حمله]] کرد که من فریاد زدم<ref>واقدی، ج۱، ص۲۴۴.</ref>. همچنین وقتی [[شیطان]] فریاد برآورد [[محمد]] {{صل}} کشته شده، [[مسلمانان]] به هر طرف پراکنده شدند و [[کعب بن مالک]]، نخستین کسی بود که خبر [[سلامت]] حضرت را داد<ref>واقدی، ج۱، ص۲۳۵.</ref>. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۳۸.</ref> و [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۳۰.</ref> او را در شمار [[بیعت کنندگان]] در [[بیعت رضوان]] آورده‌اند. وی در جنگ‌های دیگری نیز حضور داشته است<ref>ابن اثیر، ج۴، ص۴۱۶.</ref>. در [[سریه]] [[بنی جذیمه]] نزد او اسیری بود. وقتی [[خالد بن ولید]] [[دستور]] داد [[اسیران]] را بکشید، ابوبشیر می‌خواست آن [[اسیر]] را بکشد. [[اسیر]] به او گفت: ببین دیگران با اسیران چه می‌کنند، تو هم مانند آنان [[رفتار]] کن. ابوبشیر دید دیگران اسیرانشان را [[آزاد]] کرده‌اند؛ وی نیز او را آزاد کرد<ref>واقدی، ج۳، ص۸۷۷.</ref>.


در [[زمان]] [[خلافت ابوبکر]]، اموالی از [[بحرین]] برای [[خلیفه]] رسید، منادی او در [[مدینه]] فریاد زد: هرکس که رسول خدا{{صل}} به او [[وعده]] [[مالی]] داده است، بیاید آن را از خلیفه دریافت کند. ابوبشیر مازنی نزد [[ابوبکر]] رفت و گفت: رسول خدا{{صل}} به من فرمود: "ای ابوبشیرا هرگاه مالی رسید پیش ما بیا". ابوبکر به او یک یا دو مشت از آن [[مال]] پرداخت که معادل هزار و چهار صد [[درهم]] بود<ref>ابن سعد، ج۲، ص۳۱۹.</ref>.
در [[زمان]] [[خلافت ابوبکر]]، اموالی از [[بحرین]] برای [[خلیفه]] رسید، منادی او در [[مدینه]] فریاد زد: هرکس که رسول خدا {{صل}} به او [[وعده]] [[مالی]] داده است، بیاید آن را از خلیفه دریافت کند. ابوبشیر مازنی نزد [[ابوبکر]] رفت و گفت: رسول خدا {{صل}} به من فرمود: «ای ابوبشیرا هرگاه مالی رسید پیش ما بیا». ابوبکر به او یک یا دو مشت از آن [[مال]] پرداخت که معادل هزار و چهار صد [[درهم]] بود<ref>ابن سعد، ج۲، ص۳۱۹.</ref>.


وی روایاتی از رسول خدا{{صل}} نقل کرده است؛ از جمله روایتی درباره [[نهی]] [[نماز خواندن]] به هنگام [[طلوع]] [[خورشید]]<ref>بخاری، ص۱۵.</ref> یا نماز خواندن بعد از [[نماز عصر]]<ref>ابن ابی حاتم، ج۹، ص۱۷۴.</ref>. اگرچه این [[روایات]]، از طریق دیگر هم نقل شده است<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۴.</ref>.
وی روایاتی از رسول خدا {{صل}} نقل کرده است؛ از جمله روایتی درباره [[نهی]] [[نماز خواندن]] به هنگام [[طلوع]] [[خورشید]]<ref>بخاری، ص۱۵.</ref> یا نماز خواندن بعد از [[نماز عصر]]<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۱۷۴.</ref>. اگرچه این [[روایات]]، از طریق دیگر هم نقل شده است<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۴.</ref>.


[[فرزندان]] او و نیز [[سعید بن نافع]]، [[ضمره بن سعید]]، [[عباد بن تمیم]]، [[عماره بن غزیه]] و [[محمد بن ضاله]] از [[ابوبشیر]] [[روایت]] کرده‌اند<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۳۸؛ مزی، ج۳۳، ص۷۰؛ ابن اثیر، ج۶، ص۳۰.</ref>.
[[فرزندان]] او و نیز [[سعید بن نافع]]، [[ضمره بن سعید]]، [[عباد بن تمیم]]، [[عماره بن غزیه]] و [[محمد بن ضاله]] از [[ابوبشیر]] [[روایت]] کرده‌اند<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۳۸؛ مزی، ج۳۳، ص۷۰؛ ابن اثیر، ج۶، ص۳۰.</ref>.


اسماء دختر [[محرز]] نام [[همسر]] او بود<ref>ابن سعد، ج۸، ص۳۱۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۸، ص۱۶.</ref> که فرزندانی به نام [[بشیر بن قیس بن عبید|بشیر]] و [[جعد بن قیس بن عبید|جعد]] او به [[دنیا]] آورد<ref>ابن سعد، ج۸، ص۳۱۱.</ref>.
اسماء دختر محرز نام [[همسر]] او بود<ref>ابن سعد، ج۸، ص۳۱۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۸، ص۱۶.</ref> که فرزندانی به نام [[بشیر بن قیس بن عبید|بشیر]] و [[جعد بن قیس بن عبید|جعد]] او به [[دنیا]] آورد<ref>ابن سعد، ج۸، ص۳۱۱.</ref>.


[[ابن حجر]]<ref>تهذیب، ج۲۰، ص۱۲.</ref> به نقل از واقدی گفته‌است که او [[عمر طولانی]] کرد و بعد از [[واقعه حره]]، در سال ۶۳ درگذشت<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳۴۰؛ باجی، ج۳، ص۱۴۳۴؛ ابن اثیر، ج۶، ص۳۰.</ref> گرچه برخی دیگر، [[مرگ]] او را به سال چهل نوشته‌اند<ref>مزی، ج۳۳، ص۸۰؛ ابن حجر، ج۷، ص۳۶.</ref> ولی [[ابن عبد البر]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۴.</ref> قول اول را صحیح می‌داند. خبر دیگر آن است که وی در یمامه به [[قتل]] رسید <ref>ابن حجر، ج۷، ص۳۵.</ref>.<ref>[[حسین مرادی نسب|مرادی نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوبشیر انصاری ساعدی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۱۵۲-۱۵۳.</ref>
[[ابن حجر]]<ref>تهذیب، ج۲۰، ص۱۲.</ref> به نقل از واقدی گفته‌است که او [[عمر طولانی]] کرد و بعد از [[واقعه حره]]، در سال ۶۳ درگذشت<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳۴۰؛ باجی، ج۳، ص۱۴۳۴؛ ابن اثیر، ج۶، ص۳۰.</ref> گرچه برخی دیگر، [[مرگ]] او را به سال چهل نوشته‌اند<ref>مزی، ج۳۳، ص۸۰؛ ابن حجر، ج۷، ص۳۶.</ref> ولی [[ابن عبد البر]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۴.</ref> قول اول را صحیح می‌داند. خبر دیگر آن است که وی در یمامه به [[قتل]] رسید <ref>ابن حجر، ج۷، ص۳۵.</ref><ref>[[حسین مرادی نسب|مرادی نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوبشیر انصاری ساعدی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۱۵۲-۱۵۳.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
*[[بشیر بن قیس بن عبید]] (فرزند)
{{مدخل وابسته}}
*[[جعد بن قیس بن عبید]] (فرزند)
* [[بشیر بن قیس بن عبید]] (فرزند)
* [[جعد بن قیس بن عبید]] (فرزند)
{{پایان مدخل وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:1100558.jpg|22px]] [[حسین مرادی نسب|مرادی نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|'''مقاله «ابوبشیر انصاری ساعدی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱''']]
# [[پرونده:IM009657.jpg|22px]] [[حسین مرادی نسب|مرادی نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|'''مقاله «ابوبشیر انصاری ساعدی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:ابوبشیر انصاری ساعدی]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:صحابه]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
{{صحابه}}
[[رده:ساعده]]
۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش