آیا در وقت ظهور بداء اتفاق میافتد؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۳۰
، ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱جایگزینی متن - '\ه\s=\s(.*)\]\]\]\] \:\:\:\:\:\:' به 'ه = $1 | پاسخ = '
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-|تپس|100px|right|بندانگشتی|[[ + | پاسخدهنده = )) |
جز (جایگزینی متن - '\ه\s=\s(.*)\]\]\]\] \:\:\:\:\:\:' به 'ه = $1 | پاسخ = ') |
||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین بنیهاشمی؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۱. حجت الاسلام و المسلمین بنیهاشمی؛ | ||
| تصویر = 152046.jpg | | تصویر = 152046.jpg | ||
| پاسخدهنده = سید محمد بنیهاشمی | | پاسخدهنده = سید محمد بنیهاشمی | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[سید محمد بنیهاشمی]]'''، در کتاب ''«[[سلسله درسهای مهدویت ج۱۰ (کتاب)|انتظار فرج]]»'' در اینباره گفته است: | |||
::::::«در مورد وقت [[ظهور امام عصر]] {{ع}} هم ممکن است وقتی [[قبل از ظهور]] برای آن معین بشود ولی قبل از تحقق آن، وقتش توسط خود [[خداوند]] تغییر پیدا کند (حالت اول) و هم میشود وقت آن هم زمان با خود [[ظهور]] تقدیر شود (حالت دوم): در هر دو صورت تقدیر [[زمان ظهور]] یک تقدیر جدید خواهد بود. پس به هر حال میتوان گفت که [[ظهور امام عصر]] {{ع}} یک وقت قطعی و غیر قابل [[بداء]] ندارد، یا اصلاً وقتی برای آن تقدیر نشده و یا اگر هم تقدیر شده، قابل تغییر میباشد. البته وقتی میگوییم قابل تغییر است منظور این نیست که حتماً تغییر میپذیرد. چه بسا تقدیری صورت پذیرد که تغییر هم نکند، ولی هیچ تقدیر غیر قابل تغییری در [[وقت ظهور]] وجود ندارد. در احادیثی که از [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] به ما رسیده است، اصل این که [[ظهور امام زمان]] {{ع}} وقت قطعی و غیر قابل [[بداء]] ندارد، مسلم و یقینی است، ولی در این که آیا قبل از رسیدن [[زمان ظهور]]، وقتی معین میشود که قابل [[بداء]] باشد یا این که اصلاً وقتی از قبل، تقدیر نمیشود، هر دو احتمال وجود دارد. | ::::::«در مورد وقت [[ظهور امام عصر]] {{ع}} هم ممکن است وقتی [[قبل از ظهور]] برای آن معین بشود ولی قبل از تحقق آن، وقتش توسط خود [[خداوند]] تغییر پیدا کند (حالت اول) و هم میشود وقت آن هم زمان با خود [[ظهور]] تقدیر شود (حالت دوم): در هر دو صورت تقدیر [[زمان ظهور]] یک تقدیر جدید خواهد بود. پس به هر حال میتوان گفت که [[ظهور امام عصر]] {{ع}} یک وقت قطعی و غیر قابل [[بداء]] ندارد، یا اصلاً وقتی برای آن تقدیر نشده و یا اگر هم تقدیر شده، قابل تغییر میباشد. البته وقتی میگوییم قابل تغییر است منظور این نیست که حتماً تغییر میپذیرد. چه بسا تقدیری صورت پذیرد که تغییر هم نکند، ولی هیچ تقدیر غیر قابل تغییری در [[وقت ظهور]] وجود ندارد. در احادیثی که از [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] به ما رسیده است، اصل این که [[ظهور امام زمان]] {{ع}} وقت قطعی و غیر قابل [[بداء]] ندارد، مسلم و یقینی است، ولی در این که آیا قبل از رسیدن [[زمان ظهور]]، وقتی معین میشود که قابل [[بداء]] باشد یا این که اصلاً وقتی از قبل، تقدیر نمیشود، هر دو احتمال وجود دارد. | ||
::::::ما در این جا بدون این که بخواهیم یک احتمال را اثبات و دیگری را رد کنیم، به عنوان تأییدی بر احتمال دوم، به [[حدیث]] معروفی از [[امام محمد باقر]] {{ع}} استناد میکنیم. [[راوی]] این [[حدیث]] جناب [[ابوحمزه ثمالی]] است. ایشان به [[حضرت]] عرض میکند که [[امیر مؤمنان]] میفرمود: {{متن حدیث|"إلی السّبعین بلاءً"}}: تا ساد هفتاد بلا و گرفتاری است. و میفرمود: بعد البلاء رخاء: بعد از بلا [[آسایش]] و راحتی است. ولی سال هفتاد گذشت و ما [[آسایش]] و راحتی ندیدیم. [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: [[خداوند متعال]] زمان این امر ([[فرج شیعیان]]) را در سال هفتاد قرار داده بود، اما وقتی [[حضرت حسین]] {{ع}} کشته شدند، [[غضب]] [[خداوند]] بر اهل [[زمین]] شدت گرفت. از این رو آن را تا سال صد و چهل به تأخیر انداخت. ما (این خبر را) به شما گفتیم، ولی شما خبر را پخش کردید و از آن [[راز]] پرده برداشتید، پس [[خداوند]] (بار دیگر) [[فرج]] را به تأخیر انداخت و دگر زمانی برای آن نزد ما قرار نداد. و "[[خداوند]] آن چه را که میخواهد محو و (آن چه را میخواهد) اثبات میکند و اصل همه آن چه نوشته شده نزد اوست" <ref>{{عربی|"إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدْ كَانَ وَقَّتَ هَذَا اَلْأَمْرَ فِي اَلسَّبْعِينَ فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ اَلْحُسَيْنُ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ تَعَالَى عَلَى أَهْلِ اَلْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَى أَرْبَعِينَ وَ مِائَةٍ فَحَدَّثْنَاكُمْ فَأَذَعْتُمُ اَلْحَدِيثَ فَكَشَفْتُمْ قِنَاعَ اَلسَّتْرِ وَ لَمْ يَجْعَلِ اَللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِكَ وَقْتاً عِنْدَنَا{{متن قرآن|يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتابِ}}"}}رعد، ۳۹. الغیبة طوسی، ح ۴۱۷.</ref> | ::::::ما در این جا بدون این که بخواهیم یک احتمال را اثبات و دیگری را رد کنیم، به عنوان تأییدی بر احتمال دوم، به [[حدیث]] معروفی از [[امام محمد باقر]] {{ع}} استناد میکنیم. [[راوی]] این [[حدیث]] جناب [[ابوحمزه ثمالی]] است. ایشان به [[حضرت]] عرض میکند که [[امیر مؤمنان]] میفرمود: {{متن حدیث|"إلی السّبعین بلاءً"}}: تا ساد هفتاد بلا و گرفتاری است. و میفرمود: بعد البلاء رخاء: بعد از بلا [[آسایش]] و راحتی است. ولی سال هفتاد گذشت و ما [[آسایش]] و راحتی ندیدیم. [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: [[خداوند متعال]] زمان این امر ([[فرج شیعیان]]) را در سال هفتاد قرار داده بود، اما وقتی [[حضرت حسین]] {{ع}} کشته شدند، [[غضب]] [[خداوند]] بر اهل [[زمین]] شدت گرفت. از این رو آن را تا سال صد و چهل به تأخیر انداخت. ما (این خبر را) به شما گفتیم، ولی شما خبر را پخش کردید و از آن [[راز]] پرده برداشتید، پس [[خداوند]] (بار دیگر) [[فرج]] را به تأخیر انداخت و دگر زمانی برای آن نزد ما قرار نداد. و "[[خداوند]] آن چه را که میخواهد محو و (آن چه را میخواهد) اثبات میکند و اصل همه آن چه نوشته شده نزد اوست" <ref>{{عربی|"إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدْ كَانَ وَقَّتَ هَذَا اَلْأَمْرَ فِي اَلسَّبْعِينَ فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ اَلْحُسَيْنُ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ تَعَالَى عَلَى أَهْلِ اَلْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَى أَرْبَعِينَ وَ مِائَةٍ فَحَدَّثْنَاكُمْ فَأَذَعْتُمُ اَلْحَدِيثَ فَكَشَفْتُمْ قِنَاعَ اَلسَّتْرِ وَ لَمْ يَجْعَلِ اَللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِكَ وَقْتاً عِنْدَنَا{{متن قرآن|يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتابِ}}"}}رعد، ۳۹. الغیبة طوسی، ح ۴۱۷.</ref> | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین عالی؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین عالی؛ | ||
| تصویر = 152017.jpg | | تصویر = 152017.jpg | ||
| پاسخدهنده = مسعود عالی | | پاسخدهنده = مسعود عالی | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[مسعود عالی]]'''، در کتاب ''«[[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|مسأله مهدویت ۱]]»'' در اینباره گفته است: | |||
::::::«ابوهاشم، [[داوود]] بن قاسم [[جعفری]] میگوید: خدمت [[امام جواد]] {{ع}} بودم. از [[سفیانی]] و [[علائم حتمی ظهور]] سخن به میان آمد. از [[حضرت]] پرسیدم: {{متن حدیث|"هَلْ يَبْدُو لِلَّهِ فِي الْمَحْتُومِ؟ قَالَ: نَعَمْ"}}؛ آیا در مورد [[علائم حتمی ظهور]] هم [[بداء]] امکان دارد؟ [[حضرت]] فرمودند: بله. گفتم: اگر اینطور باشد میترسیم درباره اصل [[ظهور]] هم [[بداء]] رخ دهد و اصلا [[ظهور]] تحقق پیدا نکند. [[حضرت]] فرمود: | ::::::«ابوهاشم، [[داوود]] بن قاسم [[جعفری]] میگوید: خدمت [[امام جواد]] {{ع}} بودم. از [[سفیانی]] و [[علائم حتمی ظهور]] سخن به میان آمد. از [[حضرت]] پرسیدم: {{متن حدیث|"هَلْ يَبْدُو لِلَّهِ فِي الْمَحْتُومِ؟ قَالَ: نَعَمْ"}}؛ آیا در مورد [[علائم حتمی ظهور]] هم [[بداء]] امکان دارد؟ [[حضرت]] فرمودند: بله. گفتم: اگر اینطور باشد میترسیم درباره اصل [[ظهور]] هم [[بداء]] رخ دهد و اصلا [[ظهور]] تحقق پیدا نکند. [[حضرت]] فرمود: | ||
{{متن حدیث|"إِنَّ الْقَائِمَ مِنَ الْمِيعَادِ وَ اللَّهُ لا يُخْلِفُ الْمِيعادَ"}}<ref>الغیبة للنعمانی، ص ۳۰۳؛ اثبات الهداة، ج ۵، ص ۱۱۷؛بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۰.</ref>؛ همانا [[قائم]] از [[وعدههای الهی]] است و [[خداوند]] خلاف وعده خود [[رفتار]] نمیکند. [[علائم حتمی]] این چنین است، تا چه برسد به [[روز جمعه]] بودن و [[علائم]] غیر حتمی که میتوانند مشمول [[بداء]] گردند. | {{متن حدیث|"إِنَّ الْقَائِمَ مِنَ الْمِيعَادِ وَ اللَّهُ لا يُخْلِفُ الْمِيعادَ"}}<ref>الغیبة للنعمانی، ص ۳۰۳؛ اثبات الهداة، ج ۵، ص ۱۱۷؛بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۰.</ref>؛ همانا [[قائم]] از [[وعدههای الهی]] است و [[خداوند]] خلاف وعده خود [[رفتار]] نمیکند. [[علائم حتمی]] این چنین است، تا چه برسد به [[روز جمعه]] بودن و [[علائم]] غیر حتمی که میتوانند مشمول [[بداء]] گردند. | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۳. آقای السادة (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۳. آقای السادة (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ | ||
| تصویر = 32465.jpg | | تصویر = 32465.jpg | ||
| پاسخدهنده = سید مجتبی السادة | | پاسخدهنده = سید مجتبی السادة | ||
| پاسخ = آقای '''[[سید مجتبی السادة]]'''، در کتاب ''«[[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]»'' در اینباره گفته است: | |||
:::::*«مسئله [[بداء]] در چهار زمینه با موضوع [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} ارتباط مییابد: | :::::*«مسئله [[بداء]] در چهار زمینه با موضوع [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} ارتباط مییابد: | ||
::::#'''نشانههای مشروط و غیر حتمی [[ظهور]]:''' جز نشانههایی که صراحتاً در [[احادیث]] به حتمی بودن آنها اشاره شده است، بقیه [[نشانههای ظهور]] همگی از امور موقوفه به شمار میروند چنانکه بزرگانی نظیر [[شیخ مفید]] و [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]] بدان تصریح کردهاند. بدین معنی که به جز [[نشانههای حتمی ظهور]] بقیه آنها بنابر [[مشیت]] و [[اراده الهی]] ممکن است دچار تغییر و تبدیل، تقدم و یا تأخر شوند. به عبارت دیگر، آنها از جمله امور [[لوح محو و اثبات]] به حساب میآیند و ممکن است با تغییر و تبدیل شرایط آنها و عوض شدن علل رخ دادن آنها به گونهای دیگر پدید آیند و یا اصلا رخ ندهند که البته بسیاری از رویدادهایی که در [[احادیث]] ما به آنها اشاره شده است تاکنون اتفاق افتادهاند و دچار بدأ در اصل تحقق خویش نشدهاند. | ::::#'''نشانههای مشروط و غیر حتمی [[ظهور]]:''' جز نشانههایی که صراحتاً در [[احادیث]] به حتمی بودن آنها اشاره شده است، بقیه [[نشانههای ظهور]] همگی از امور موقوفه به شمار میروند چنانکه بزرگانی نظیر [[شیخ مفید]] و [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]] بدان تصریح کردهاند. بدین معنی که به جز [[نشانههای حتمی ظهور]] بقیه آنها بنابر [[مشیت]] و [[اراده الهی]] ممکن است دچار تغییر و تبدیل، تقدم و یا تأخر شوند. به عبارت دیگر، آنها از جمله امور [[لوح محو و اثبات]] به حساب میآیند و ممکن است با تغییر و تبدیل شرایط آنها و عوض شدن علل رخ دادن آنها به گونهای دیگر پدید آیند و یا اصلا رخ ندهند که البته بسیاری از رویدادهایی که در [[احادیث]] ما به آنها اشاره شده است تاکنون اتفاق افتادهاند و دچار بدأ در اصل تحقق خویش نشدهاند. | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۴. [[مجتبی تونهای|آقای تونهای]] (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۴. [[مجتبی تونهای|آقای تونهای]] (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ | ||
| تصویر = 13681078.jpg | | تصویر = 13681078.jpg | ||
| پاسخدهنده = مجتبی تونهای | | پاسخدهنده = مجتبی تونهای | ||
| پاسخ = آقای '''[[مجتبی تونهای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در اینباره گفته است: | |||
::::::«در لغت بهمعنای [[ظهور]] و روشن شدن پس از مخفی بودن چیزی است و اصطلاحا به روشن شدن چیزی پس از مخفی بودن از [[مردم]] است؛ بدینمعنا که [[خداوند متعال]] بنابر مصلحتی مسألهای را از زبان [[پیامبر]] یا ولیای از اولیای خویش بهگونهای تبیین میکند و سپس در [[مقام]] عمل و [[ظهور]] و بروز، غیر آن را به [[مردم]] نشان میدهد. در [[قرآن]] آمده است: {{متن قرآن|يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ}}<ref>سوره رعد، ۳۹.</ref>؛ [[خداوند]] هرچه را بخواهد محو یا ثبت میکند در حالی که امّ الکتاب نزد اوست و خود میداند [[عاقبت]] هر چیزی چیست. و در آیهای دیگر: {{متن قرآن|وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا}}<ref>سوره زمر، ۴۸.</ref>؛ بدیهایی را خود کسب کرده بودند و برای آنها مخفی بود، برایشان نمایان شد. | ::::::«در لغت بهمعنای [[ظهور]] و روشن شدن پس از مخفی بودن چیزی است و اصطلاحا به روشن شدن چیزی پس از مخفی بودن از [[مردم]] است؛ بدینمعنا که [[خداوند متعال]] بنابر مصلحتی مسألهای را از زبان [[پیامبر]] یا ولیای از اولیای خویش بهگونهای تبیین میکند و سپس در [[مقام]] عمل و [[ظهور]] و بروز، غیر آن را به [[مردم]] نشان میدهد. در [[قرآن]] آمده است: {{متن قرآن|يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ}}<ref>سوره رعد، ۳۹.</ref>؛ [[خداوند]] هرچه را بخواهد محو یا ثبت میکند در حالی که امّ الکتاب نزد اوست و خود میداند [[عاقبت]] هر چیزی چیست. و در آیهای دیگر: {{متن قرآن|وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا}}<ref>سوره زمر، ۴۸.</ref>؛ بدیهایی را خود کسب کرده بودند و برای آنها مخفی بود، برایشان نمایان شد. | ||
::::::و یا: {{متن قرآن|ثُمَّ بَدَا لَهُم مِّن بَعْدِ مَا رَأَوُاْ الآيَاتِ}}<ref>سوره یوسف، ۳۵.</ref>؛ پس از آنکه [[نشانهها]] را دیدند [[حقیقت]] امر بر آنها روشن شد. این [[ظهور]] پس از خفا تنها برای [[انسان]] رخ میدهد و در مورد [[خداوند متعال]] ابدا [[صدق]] نمیکند وگرنه لازمهاش این است که [[خداوند]] نسبت به آن موضوع، [[جهل]] داشته باشد که این امر محالی است. [[خداوند]]، چنانکه [[قرآن کریم]] میفرماید به همه چیز [[آگاه]] و داناست: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا}}<ref>سوره نساء، ۳۵.</ref>، و نسبت به همه چیز -در همه زمانها و مکانها چه حاضر باشند و چه غایب، چه موجود باشند و چه فانی و چه در آینده به وجود بیایند- [[علم حضوری]] دارد.[[قرآن کریم]] در این زمینه میفرماید: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لاَ يَخْفَی عَلَيْهِ شَيْءٌ فِي الأَرْضِ وَلاَ فِي السَّمَاء}}<ref>سوره آل عمران، ۵.</ref>؛ هیچچیزی در [[آسمان]] و [[زمین]] از[نظر][[خداوند متعال]] مخفی نمیشود. از همینروست که مسئله [[بداء]] و ظاهر کردن آن امر مخفی، به [[خداوند]] نسبت داده میشود: {{متن قرآن|وَبَدَا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَحْتَسِبُونَ}}<ref>سوره زمر، ۴۷.</ref> [[خداوند]] آنچه را گمان نمیکردند، برای آنها ظاهر کرد. | ::::::و یا: {{متن قرآن|ثُمَّ بَدَا لَهُم مِّن بَعْدِ مَا رَأَوُاْ الآيَاتِ}}<ref>سوره یوسف، ۳۵.</ref>؛ پس از آنکه [[نشانهها]] را دیدند [[حقیقت]] امر بر آنها روشن شد. این [[ظهور]] پس از خفا تنها برای [[انسان]] رخ میدهد و در مورد [[خداوند متعال]] ابدا [[صدق]] نمیکند وگرنه لازمهاش این است که [[خداوند]] نسبت به آن موضوع، [[جهل]] داشته باشد که این امر محالی است. [[خداوند]]، چنانکه [[قرآن کریم]] میفرماید به همه چیز [[آگاه]] و داناست: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا}}<ref>سوره نساء، ۳۵.</ref>، و نسبت به همه چیز -در همه زمانها و مکانها چه حاضر باشند و چه غایب، چه موجود باشند و چه فانی و چه در آینده به وجود بیایند- [[علم حضوری]] دارد.[[قرآن کریم]] در این زمینه میفرماید: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لاَ يَخْفَی عَلَيْهِ شَيْءٌ فِي الأَرْضِ وَلاَ فِي السَّمَاء}}<ref>سوره آل عمران، ۵.</ref>؛ هیچچیزی در [[آسمان]] و [[زمین]] از[نظر][[خداوند متعال]] مخفی نمیشود. از همینروست که مسئله [[بداء]] و ظاهر کردن آن امر مخفی، به [[خداوند]] نسبت داده میشود: {{متن قرآن|وَبَدَا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَحْتَسِبُونَ}}<ref>سوره زمر، ۴۷.</ref> [[خداوند]] آنچه را گمان نمیکردند، برای آنها ظاهر کرد. |