دلایل قایلان به تام بودن علم معصوم چیستند؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۲:۱۱
، ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 '
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پایان جمع شدن}} +}})) |
جز (جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 ') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
::::::«اعتقاد به علم گسترده و حداکثری [[اهل بیت]]{{ع}} (نظریه مختار): این نظریه، دیدگاه اکثریت دانشمندان شیعه اعم از قدما و متأخرین است. در میان متکلمان شیعه [[ابواسحاق اسماعیل بن اسحاق نوبختی]] از قدیمی‌ترین کسانی است که در میان طرفداران این اعتقاد نام برده می‌شود. این اندیشه به مرور زمان توسعه‌یافته و در اعصار اخیر در اذهان متکلمان و محدثان، تفکر حاکم گردیده است. شیخ مفید در کتاب اوائل المقالات از نوبختی نقل کرده است: نوبختیان به حکم عقل، علم و آگاهی امام را به تمامی لغات و حرفه ها و صنعت ها لازم دانسته‌اند.<ref>اوائل المقالات فی المذاهب والمختارات شیخ مفید، ۷۷.</ref> از دیدگاه [[علامه امینی]] اعتقاد به گستردگی [[علم امام]]، نظریه جدیدی نیست بلکه این تفکر از اول در میان مسلمانان رایج بوده است. که امام باید به احکام و موضوعات علم داشته باشد. ایشان بعد از نقل گفتگوی یک پیرزن با عمر می‌نویسد: {{عربی|"ان فکره احاطه الامام بالاشیاء کلها اوجلها فضلا عن الشرایع و الاحکام فکره بسیطه عامه یشترک فی لزومها الرجال و النساء"}}.<ref>الغدیر، ج۶، ص۱۴۴ به نقل از: الریاض النضره، ج ۲، ص ۵۷ و الفتوحات الاسلامیه، ج ۲، ص ۴۰۸ و نورالابصار ص ۶۵.</ref> تفکر احاطه امام به همه موضوعات و یا اکثر آنها تفکر عامی است که در لزوم آن مرد و زن مشترکند. | ::::::«اعتقاد به علم گسترده و حداکثری [[اهل بیت]]{{ع}} (نظریه مختار): این نظریه، دیدگاه اکثریت دانشمندان شیعه اعم از قدما و متأخرین است. در میان متکلمان شیعه [[ابواسحاق اسماعیل بن اسحاق نوبختی]] از قدیمی‌ترین کسانی است که در میان طرفداران این اعتقاد نام برده می‌شود. این اندیشه به مرور زمان توسعه‌یافته و در اعصار اخیر در اذهان متکلمان و محدثان، تفکر حاکم گردیده است. شیخ مفید در کتاب اوائل المقالات از نوبختی نقل کرده است: نوبختیان به حکم عقل، علم و آگاهی امام را به تمامی لغات و حرفه ها و صنعت ها لازم دانسته‌اند.<ref>اوائل المقالات فی المذاهب والمختارات شیخ مفید، ۷۷.</ref> از دیدگاه [[علامه امینی]] اعتقاد به گستردگی [[علم امام]]، نظریه جدیدی نیست بلکه این تفکر از اول در میان مسلمانان رایج بوده است. که امام باید به احکام و موضوعات علم داشته باشد. ایشان بعد از نقل گفتگوی یک پیرزن با عمر می‌نویسد: {{عربی|"ان فکره احاطه الامام بالاشیاء کلها اوجلها فضلا عن الشرایع و الاحکام فکره بسیطه عامه یشترک فی لزومها الرجال و النساء"}}.<ref>الغدیر، ج۶، ص۱۴۴ به نقل از: الریاض النضره، ج ۲، ص ۵۷ و الفتوحات الاسلامیه، ج ۲، ص ۴۰۸ و نورالابصار ص ۶۵.</ref> تفکر احاطه امام به همه موضوعات و یا اکثر آنها تفکر عامی است که در لزوم آن مرد و زن مشترکند. | ||
::::::تبیین موضوع: پیش از اقامه دلائل، لازم است مدعای دیدگاه مختار به درستی تبیین شود مدعای این دیدگاه بدین قرار است: [[اهل بیت]]{{عم}} علم به ما کان و ما یکون شامل احکام و شرایع، موضوعات، زبان انسان‌ها و حیوانات و پرندگان علم به کتاب را در بر می‌گیرد. مگر آنچه که با دلیل استثناء شده باشد. و این گستردگی فی الجمله ضرورت عقلی دارد. | ::::::تبیین موضوع: پیش از اقامه دلائل، لازم است مدعای دیدگاه مختار به درستی تبیین شود مدعای این دیدگاه بدین قرار است: [[اهل بیت]]{{عم}} علم به ما کان و ما یکون شامل احکام و شرایع، موضوعات، زبان انسان‌ها و حیوانات و پرندگان علم به کتاب را در بر می‌گیرد. مگر آنچه که با دلیل استثناء شده باشد. و این گستردگی فی الجمله ضرورت عقلی دارد. | ||
توضیح این که: تا مادامی که دلیل عقلی و یا نقلی، دایره علم اهل بیت{{عم}}را محدود نکرده باشد عمومیت علم [[اهل بیت]]{{عم}} و شمول آن به تمامی احکام و موضوعات ثابت است. آری اگر دلیل متقن عقلی و یا نقل معتبر، علم به موضوعی را استثنا بزند و آن را مختص خداوند بداند مثل در آنجا تسلیم می‌شویم چنانچه در برخی روایات علم غیب تقسیم شده است به: [[علم غیب]] مستاثر به الله که مختص خداوند متعال است و خداوند احدی از انبیاء و ملائکه را به آن مطلع نفرموده است. و علم مبذول که به انبیاء [[ائمه]]{{عم}} افاضه کرده است. یا در برخی روایات آمده است که اسم اعظم ۷۳ حرف است و یک حرف آن اختصاص به خداوند دارد. و امثال آن. بلی اجمالا این مطلب روشن است که برخی علوم مختص خداوند است و خداوند آن را در اختیار ائمه نگذاشته است. اما اینکه چه مواردی استثناء شده است جای بحث و مناقشه است در برخی آیات و روایات علم به قیامت استثناء شده است. گر چه در روایات دیگری علم به آن موارد نیز به [[اهل بیت]]{{عم}} نسبت داده شده است اما اجمالا باید پذیرفت که علم برخی مسائل اختصاص به خداوند دارد. اما در غیر آن موارد، علم [[اهل بیت]]{{عم}} بسیار گسترده می‌باشد. اما در ضرورت عقلی چنین علمی، با این وصف برای پیامبر و امام{{ع}} اختلاف نظر وجود دارد. | |||
عده‌ای معتقدند که تمام این سعه و گستردگی از شرایط امامت بوده و به تبع خود امامت از ضرورت برخوردار است. در مقابل گروهی دیگر عقیده دارند که این همه گستردگی ضروری امامت نبوده بلکه تفضل و لطفی است که از جانب خداوند که شامل آنان گشته است.اما به نظردید گاه مختار گرچه نتوان به‌طور کلی و بالجمله برای تمامی ابعاد علوم [[اهل بیت]]{{عم}} ضرورت عقلی اثبات کرد. اما با توجه به ادله عقلی و نقلی که ذیلا بر گستردگی علم آنان که اقامه می‌شود، ضرورت عقلی آن فی الجمله قابل انکار نیست. با همه اینها، آنچه برای ما مهم است اثبات گستردگی علم [[اهل بیت]]{{عم}} است حال چه به صورت تفضل باشد یا به ضرورت عقلی»<ref>[[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص۹۶.</ref>. | |||
}} | }} | ||