هدف از تشکیل خانواده چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::[[خدای رحمان]] از سر [[لطف]] و [[رحمت]] خویش [[بهترین]] زمینه رشد و کمال [[آدمیان]] را فراهم کرده است. [[خداوند]] [[هدف]] [[ازدواج]] و [[تشکیل خانواده]] را سکونت و آرامش معرفی می‌کند، و این از بزرگ‌ترین [[آیات خدا]] و مواهب [[الهی]] است. [[قرآن کریم]] به [[صراحت]] بیان می‌کند که تشکیل خانواده مایه سکونت و آرامش است.

::::::“سُکون” آرام گرفتن چیزی پس از حرکت آن است، و “سَکَن” آرامش یافتن است، و نیز به هر چیزی که موجب آرامش است “سَکَن” گویند. همچنین آتشی که به وسیله آن گرم می‌شوند و در اطرافش استراحت می‌کنند و بدان آرامش می‌یابند “سَکَن” نامیده شده است. {{عربی|سُکان السفینة}} نیز وسیله‌ای است که کشتی را آرام می‌کند<ref>أبو الحسن احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغة، بتحقیق و ضبط عبد السلام محمد هارون، الطبعة الثانیة، شرکة مکتبة و مطبعة الحلبی، مصر، ۱۳۸۹ ق. ج۳، ص۸۸؛ أبو القاسم الحسین بن محمد الراغب الاصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق و ضبط محمد سید کیلانی، دارالمعرفة، بیروت، ص۲۳۶-۲۳۷؛ جمال الدین محمد بن مکرم ابن منظور، لسان العرب، نسقه و علق علیه و وضع فهارسه علی شیری، الطبعة الاولی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۸ ق. ج۶، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref>. [[همسر]] نیز مایه آرامش و وسیله گرمی [[زندگی]] است. این آرامش و گرمی از آنجاست که [[زن]] و مرد در [[نظام]] خانواده، مکمل هم، و مایه [[نشاط]] و [[شکوفایی]] و کمال یکدیگرند. آرامش یافتن و گرمی و نشاطی که در خانواده شکل می‌گیرد، [[بهترین]] وسیله [[رشد]] [[آدمیان]]، و موهبتی والا از جانب [[خدای رحمان]] است. {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَ}}<ref>«اوست که شما را از تنی یگانه آفرید و از (خود) او همسرش را پدید آورد تا بدو آرامش یابد» سوره اعراف، آیه ۱۸۹.</ref>.

::::::[[خانواده]] سالم که زمینه‌ساز [[شکوفایی]] استعدادهای کمالی [[آدمی]] است، خانواده‌ای است که سکونت یعنی [[آرامش]] و گرمی در آن جاری باشد؛ و [[قرآن کریم]] در [[آیه]] ۱۸۹ [[سوره اعراف]] و آیه ۲۱ [[سوره روم]] ضمن آنکه [[حقیقت]] [[زن]] و مرد را یک گوهر دانسته، اصالت را در ایجاد این سکونت به زن داده و او را در این امر اصیل [[روانی]]، اصل دانسته و مرد را مجذوب مهر زن معرفی کرده است<ref>عبد الله جوادی آملی، زن در آئینه جلال و جمال، چاپ سوم، مرکز نشر فرهنگی رجاء، ۱۳۷۲ ش. ص۳۸.</ref>؛ و از رهنمودهای [[پیامبر اکرم]]{{صل}} چنین برمی‌آید که این سکونت پس از [[اصل دین]] و [[تسلیم]] به [[خدا]] و [[اسلام]] بیشترین نقش را در رشد و [[کمال انسان]] دارد. [[امام صادق]]{{ع}} از [[پدران]] گرامی‌اش [[روایت]] کرده است که [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|مَا اسْتَفَادَ امْرُؤٌ مُسْلِمٌ فَائِدَةً بَعْدَ الْإِسْلَامِ أَفْضَلَ‏ مِنْ‏ زَوْجَةٍ مُسْلِمَةٍ تَسُرُّهُ إِذَا نَظَرَ إِلَيْهَا}}<ref>«هیچ [[مسلمانی]]، پس از اسلام، از هیچ‌چیز همانند همسری [[مسلمان]] که چون بدو نگرد مسرور گردد [و آرامش یابد]بهره‌مند نشود.» الکافی، ج۵، ص۳۲۷؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۸۹؛ تهذیب الاحکام، ج۷، ص۲۴۰؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۲۳.</ref>.

::::::آن‌چه مایه [[اصلاح]] [[زندگی]] این جهانی و زندگی آن جهانی است، سکونتی است که در سایه [[روابط]] درست [[خانوادگی]] فراهم می‌شود، و هرچه این روابط لطیف‌تر و مستحکم‌تر و لذت‌بخش‌تر باشد، بهره‌وری اعضای خانواده در وجوه مختلف [[روحی]] و جسمی و [[عاطفی]] بیش‌تر خواهد بود. از [[امام باقر]]{{ع}} روایت شده است که پیامبر اکرم{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ‏ إِذَا أَرَدْتُ‏ أَنْ‏ أَجْمَعَ‏ لِلْمُسْلِمِ‏ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ جَعَلْتُ لَهُ قَلْباً خَاشِعاً وَ لِسَاناً ذَاكِراً وَ جَسَداً عَلَى الْبَلَاءِ صَابِراً وَ زَوْجَةً مُؤْمِنَةً تَسُرُّهُ إِذَا نَظَرَ إِلَيْهَا}}<ref>«خدای عز و جل فرموده است: هرگاه بخواهم خیر [[دنیا]] و [[آخرت]] را برای [[مسلمانی]] گرد آورم، برایش [[قلبی]] [[خاشع]] و زبانی [[ذاکر]] و تنی [[صابر]] بر [[بلا]] قرار دهم و همسری که چون او را بنگرد شادمان شود.» الکافی، ج۵، ص۳۲۷؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۲۳.</ref>.

::::::[[بهترین]] پشتوانه [[انسان]] در وجوه مختلف [[زندگی]]، همسری مناسب و خانواده‌ای [[صالح]] است. از [[رسول خدا]]{{صل}} [[روایت]] شده است که فرمود: {{متن حدیث|أَ لَا أُخْبِرُكُمْ‏ بِخَيْرِ مَا يُكْنَزُ- المَرْأَةُ الصَّالِحَةُ إِذَا نَظَرَ إِلَيْهَا تَسُرُّهُ}}<ref>«آیا شما را از بهترین چیزی که اندوخته کنید [[آگاه]] نکنم؟ [بهترین اندوخته]همسری صالح است که چون [شویش]بدو بنگرد شادمان شود.» عوالی اللآلی، ج۱، ص۱۸۳؛ مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۱۷۱.</ref>.

::::::[[تشکیل خانواده]]، ایجاد کانونی است گرمابخش و آرامش‌دهنده که در آن [[زن]] و مرد مایه [[شادمانی]] و تحرک مادی و [[معنوی]] یکدیگرند و به نظر می‌رسد هیچ‌چیز نمی‌تواند نقشی مانند این کانون در [[یاری کردن]] انسان برای زندگی نیکوی این جهانی و آن جهانی داشته باشد. [[خانواده]] صالح چنان در زندگی انسان تأثیر مثبت و سازنده می‌گذارد که در [[حدیثی]] از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} آمده است: {{متن حدیث|أُوحِيَ إِلَى مُوسَى{{ع}} إِنِّي‏ أَعْطَيْتُ‏ فُلَاناً خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ هِيَ امْرَأَةٌ صَالِحَةٌ}}<ref>«[[خداوند]] به [[موسی]]{{ع}} [[وحی]] کرد که من به فلان‌کس خیر دنیا و آخرت را بخشیده‌ام و آن همسری صالح است.» مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۱۶۹.</ref>.

::::::خانواده صالح، عین خیر دنیا و آخرت است و هیچ‌چیز مانند [[همسر]] صالح [[یار]] و [[یاور]] انسان در کسب [[سعادت]] این جهانی و آن جهانی نیست<ref>از امام صادق{{ع}} روایت شده است: {{متن حدیث|ثَلَاثَةٌ لِلْمُؤْمِنِ‏ فِيهَا رَاحَةٌ... وَ امْرَأَةٌ صَالِحَةٌ تُعِينُهُ عَلَى أَمْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ}}. (سه چیز مایه راحت و آسایش مؤمن است... و از آن سه همسری است صالح که یاور مؤمن در امر دنیا و آخرت است). الخصال، ج۱، ص۱۵۹؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۲۴؛ بحار الانوار، ج۱۰۳، ص۲۱۸.</ref>؛ و این همان چیزی است که مقصد [[تشکیل خانواده]] است؛ [[آرامش]] و [[زندگی]] رو به کمال و بقای نوع و زندگی نیکوی این جهانی و آن جهانی. {{متن قرآن|نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ مُلَاقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«همسرانتان کشتگاه شمایند، هر جا (و هر گاه) که خواهید به کشتگاه خود درآیید؛ و برای خویش (توشه نیک) پیش فرستید، و از خداوند پروا کنید و بدانید که (روزی) به لقای وی خواهید رسید و (آن روز را) به مؤمنان بشارت ده!» سوره بقره، آیه ۲۲۳.</ref>.

::::::برای اینکه [[آدمیان]] به سوی این مقصد حرکت کنند و بدان دست یابند، انگیزه‌هایی درونی و بیرونی آنان را بدین سوی می‌خواند و محرک ایشان است.

::::::زن و مرد با در کنار هم قرار گرفتن چون لباسی یکدیگر را می‌پوشانند و از [[نادرستی]] و [[گناه]] [[حفظ]] می‌کنند و از آسیب [[هوس‌ها]] حراست می‌نمایند. آنان برای یکدیگر چون لباسی هستند که در سرما و [[گرما]] مایه نگهداری آدمی است؛ و این در کنار هم قرار گرفتن این‌گونه در گرم و سرد زندگی زن و مرد را پاس می‌دارد و به [[زندگی]] آنان [[گرما]] و [[نشاط]] می‌بخشد. چنان‌که [[لباس]] مایه [[زینت]] و بیانگر [[شخصیت انسان]] است، [[زن]] و مرد مایه زینت و کامل کردن [[شخصیت]] یکدیگرند. و همان‌طور که لباس نزدیک‌ترین [[پوشش]] به [[آدمی]] است، زن و مرد نزدیک‌ترین پوشش برای یکدیگرند؛ نزدیک و تنگاتنگ و همدم و همراز همند و باید این‌گونه همدیگر را پوشش دهند و [[نقص]] یکدیگر را جبران کنند.

::::::مرد نقص خود را با زن، و زن نقص خود را با مرد، و هر دو با [[خانواده]] کامل می‌کنند. مرد در وجود خود به کمالی نیاز دارد که با زن تأمین می‌شود، و زن در وجود خود به کمالی نیاز دارد که با مرد تأمین می‌شود، و هر دو به مجموعه‌ای نیاز دارند که فقط با خانواده تأمین می‌شود؛ و در این مجموعه است که زن و مرد به نیازهای [[عاطفی]]، جسمی و [[روحی]] یکدیگر پاسخ می‌دهند و [[بهترین]] زمینه را برای [[رشد]] و کمال یکدیگر فراهم می‌سازند و این مجموعه را به سمت خانواده [[صالح]] [[ابدی]] [[سیر]] می‌دهند. {{متن قرآن|وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ}}<ref>«و خداوند از خودتان برای شما همسرانی آفرید و برای شما از همسرانتان فرزندان و فرزندزادگانی پدید آورد و از چیزهای پاکیزه روزیتان داد؛ آیا باز هم آنان به باطل ایمان می‌آورند و به نعمت‌های خداوند ناسپاسی می‌ورزند؟» سوره نحل، آیه ۷۲.</ref>.

::::::زن و شوهر بهترین [[نعمت]] برای یکدیگرند، و عدم توجه به این امر کفرانی بزرگ نسبت به [[رحمت]] شگفت [[خدا]] در [[آفرینش]] زن و مرد برای یکدیگر و قرار دادن جاذبه‌ای لطیف میان آن دو برای استکمال دوجانبه ایشان است.

::::::هر یک از زن و مرد در حد خود و فی‌نفسه ناقص و محتاج طرف دیگر است، و از مجموع آن دو واحدی تام و تمام - در عین [[حفظ]] [[استقلال]] و [[شخصیت فردی]] - درست می‌شود. محرک آنان در میل به یکدیگر، همین [[نقص]] و احتیاج است که هریک را به سوی دیگری می‌کشاند، و چون بدان برسد به [[آرامش]] می‌رسد، زیرا هر ناقصی [[مشتاق]] کمال است، و هر محتاجی [[نیازمند]] رفع [[حاجت]] و [[فقر]] خویش است، و این همان چیزی است که در [[زن]] و مرد به عنوان یک [[موهبت]] به [[ودیعت]] نهاده شده است. [[مرد]] نیازمند به زن، و زن نیازمند به مرد است، و هر دو نیازمند به خانواده‌اند<ref>تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۶۶.</ref>.

::::::جاذبه‌ای که در ذات [[انسان]] برای ایجاد [[خانواده]] نهاده شده است، جاذبه‌ای بسیار [[قوی]] و نیرومند است، و در درون آن [[پیوند عاطفی]] و [[روحی]] زن و مرد قرار دارد که حقیقتی بالاتر و والاتر از [[جاذبه]] جنسی است. خانواده به بیان [[قرآن کریم]]، آیه‌ای از [[آیات الهی]] و اسمی از [[اسماء الله]] است تا بستری مناسب برای گرمی و [[نشاط]]، و آرامش و [[امنیت]] در [[زندگی]] [[انسانی]] باشد. البته خانواده زمانی می‌تواند نقش بسترساز خود را در کمال‌بخشی اعضای خود به [[درستی]] ایفا کند که بر مبنای آدابی صحیح و ماندگار تشکیل شود و براساس اصولی درست و [[استوار]] اداره گردد»<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۴ ص ۳۲-۳۷.</ref>