امامت‌پدیا

امام مهدی چند سال حکومت می‌کند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

مدخل بحث

امام مهدی چند سال حکومت می‌کند؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۰۱

۵۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۱
جز
ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::* +*)
دیداریویکی‌متن
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-::::::* +*))
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::* +*))
خط ۲۵: خط ۲۵:


«برای پاسخ به این پرسش، پیرامون چند محور به بحث و بررسی خواهیم پرداخت.
«برای پاسخ به این پرسش، پیرامون چند محور به بحث و بررسی خواهیم پرداخت.
:::::*'''محور نخست:''' ارتباط این موضوع با اصول کلی و [[برنامه کلی الهی‌]]
*'''محور نخست:''' ارتباط این موضوع با اصول کلی و [[برنامه کلی الهی‌]]
::::::بارها برای این سخن [[دلیل]] آورده‌ایم که غرض از [[آفرینش]]، [[پرستش]] خالصانه [[پروردگار]] و [[اجرای عدالت]] کامل در عرصه [[گیتی]] است. بدین منظور [[خداوند]] بزرگ برنامه‌ای بلند مدت را در قالب برنامه کلی [[پیش از ظهور]]، برای پدید آمدن شرایط آن تدارک دیده است و از سوی دیگر برای تداوم آن و نگهداریش از زوال و نابودی، برنامه‌ای کلی را برای دوره [[پس از ظهور]] فراهم آورده است؛ همان برنامه‌ای که در مسیر طولانی‌اش، [[جامعه]] [[معصوم]] بشری را به ثمر خواهد نشاند. همچنین پیشتر با نقش محوری [[امام مهدی]] {{ع}} در هر دو برنامه آشنا شدیم؛ او ثمره و نماد پایان‌ برنامه نخست و نقطه آغازین برنامه دوم می‌باشد و نخستین کسی است که نقش [[عدالت کامل]] را بر سیمای [[زمین]] حک خواهد نمود.
::::::بارها برای این سخن [[دلیل]] آورده‌ایم که غرض از [[آفرینش]]، [[پرستش]] خالصانه [[پروردگار]] و [[اجرای عدالت]] کامل در عرصه [[گیتی]] است. بدین منظور [[خداوند]] بزرگ برنامه‌ای بلند مدت را در قالب برنامه کلی [[پیش از ظهور]]، برای پدید آمدن شرایط آن تدارک دیده است و از سوی دیگر برای تداوم آن و نگهداریش از زوال و نابودی، برنامه‌ای کلی را برای دوره [[پس از ظهور]] فراهم آورده است؛ همان برنامه‌ای که در مسیر طولانی‌اش، [[جامعه]] [[معصوم]] بشری را به ثمر خواهد نشاند. همچنین پیشتر با نقش محوری [[امام مهدی]] {{ع}} در هر دو برنامه آشنا شدیم؛ او ثمره و نماد پایان‌ برنامه نخست و نقطه آغازین برنامه دوم می‌باشد و نخستین کسی است که نقش [[عدالت کامل]] را بر سیمای [[زمین]] حک خواهد نمود.


خط ۳۱: خط ۳۱:


[[وظیفه امام]] [[مهدی]] {{ع}} آن است که [[عدالت کامل]] را به طوری که قابلیت تداوم داشته باشد، در [[جامعه بشری]] تثبیت نماید هر چند که [[مقام]] [[پیشوایی]] پس از او به [[مؤمنان]] [[مخلص]] دیگری وانهاده شود. بنابراین مدت زمان حضور [[حضرت]] در عرصه [[خاک]] و به دنبال آن، مدت زمان [[حکومت]] ایشان، باید برای به بار نشستن آن نتایج کافی باشد. اما برای یافتن پاسخ این پرسش که این دوره به طور مشخص چند سال به طول می‌انجامد؟ نمی‌توانیم از اصول کلی مدد گیریم بلکه باید به سراغ روایاتی برویم که عهده دار بیان این موضوع می‌باشد. نباید از زمان نسبتا کوتاه این رویداد شگفت زده شد زیرا مأموریتی را که [[امام]] {{ع}} بر دوش دارد، دیگران نخواهند توانست حتی در طول یک قرن هم به انجام رسانند؛ باری، [[بشریت]] در طول [[تاریخ]] دراز خود از انجام این کار عاجز بوده است. در حالی که می‌توان تصور نمود آن [[حضرت]] با قابلیت‌هایی ژرف و [[دانش]] و [[توفیق]] الهی و به مدد [[شایستگی]] یارانش که [[فرماندهان]] و قاضیان و [[حاکمان]] [[دولت]] اویند، خواهد توانست آن [[مأموریت]] را در زمانی نسبتا کوتاه به انجام رساند؛ چیزی که انجامش توسط دیگران به افسانه می‌ماند.
[[وظیفه امام]] [[مهدی]] {{ع}} آن است که [[عدالت کامل]] را به طوری که قابلیت تداوم داشته باشد، در [[جامعه بشری]] تثبیت نماید هر چند که [[مقام]] [[پیشوایی]] پس از او به [[مؤمنان]] [[مخلص]] دیگری وانهاده شود. بنابراین مدت زمان حضور [[حضرت]] در عرصه [[خاک]] و به دنبال آن، مدت زمان [[حکومت]] ایشان، باید برای به بار نشستن آن نتایج کافی باشد. اما برای یافتن پاسخ این پرسش که این دوره به طور مشخص چند سال به طول می‌انجامد؟ نمی‌توانیم از اصول کلی مدد گیریم بلکه باید به سراغ روایاتی برویم که عهده دار بیان این موضوع می‌باشد. نباید از زمان نسبتا کوتاه این رویداد شگفت زده شد زیرا مأموریتی را که [[امام]] {{ع}} بر دوش دارد، دیگران نخواهند توانست حتی در طول یک قرن هم به انجام رسانند؛ باری، [[بشریت]] در طول [[تاریخ]] دراز خود از انجام این کار عاجز بوده است. در حالی که می‌توان تصور نمود آن [[حضرت]] با قابلیت‌هایی ژرف و [[دانش]] و [[توفیق]] الهی و به مدد [[شایستگی]] یارانش که [[فرماندهان]] و قاضیان و [[حاکمان]] [[دولت]] اویند، خواهد توانست آن [[مأموریت]] را در زمانی نسبتا کوتاه به انجام رساند؛ چیزی که انجامش توسط دیگران به افسانه می‌ماند.
:::::*'''محور دوم: [[نقل]] [[روایات‌]]:''' محتوای این [[روایات]] با یکدیگر بسیار متفاوت می‌باشد تا آنجا که محققان را دچار سردرگمی ساخته است. این [[روایات]] بر دو گونه است: شماری از آنها مدت [[حاکمیت امام]] {{ع}} را ده سال یا کمتر دانسته‌اند لذا، و شماری دیگر بیشتر از ده سال.  گونه اول: ابو [[داوود]] به [[سند]] خود که آن را به [[ابو سعید خدری]] می‌رساند [[نقل]] کرده است که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: {{عربی| "اَلْمَهْدِيُّ مِنِّي... وَ يَمْلِكُ سَبْعَ سِنِينَ"}}<ref>ابو داوود، سلیمان بن اشعث، سنن ابو داوود؛ ج ۲، ص ۴۲۲.</ref>. [[مهدی]] از [نسل‌] من است ... و هفت سال [[حکومت]] می‌کند. همو در [[حدیث]] دیگری از [[ام سلمه]] [[روایت]] کرده است که [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: {{عربی| "فَيَلْبَثُ سَبْعَ سِنِينَ ثُمَّ يُتَوَفَّى وَ يُصَلِّي عَلَيْهِ اَلْمُسْلِمُونَ"}}<ref>ابو داوود، سلیمان بن اشعث، سنن ابو داوود؛ ج ۲، ص ۴۲۳.</ref>. هفت سال درنگ می‌نماید، پس [[رحلت]] فرموده و [[مسلمانان]] بر او [[نماز]] می‌گزارند. [[ترمذی]] به [[سند]] خود از [[ابو سعید خدری]] [[نقل]] کرده است که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: {{عربی| "إِنَّ فِي أُمَّتِي اَلْمَهْدِيَّ يَخْرُجُ يَعِيشُ خَمْساً أَوْ سَبْعاً أَوْ تِسْعاً "}}<ref>الترمذی، محمد بن عیسی، الجامع الصحیح؛ ج ۳، ص ۳۴۳.</ref>. [[مهدی]] در [[امت]] من است، [[ظهور]] که فرماید، پنج یا هفت و یا نه سال می‌زید. [[ترمذی]] این [[حدیث]] را [[حسن]] می‌داند. ابن ماجه از [[ابو سعید خدری]] [[روایت]] کرده است که [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: {{عربی| "يَكُونُ فِي أُمَّتِي اَلْمَهْدِيُّ إِنْ قَصُرَ فَسَبْعٌ وَ إِلاَّ فَتِسْعٌ"}}<ref>ابن ماجه، محمد بن یزید، سنن ابن ماجه؛ ج ۲، ص ۱۳۶۷.</ref>. [[مهدی]] در [[امت]] من است؛ [مدت حکومتش‌] دست کم هفت وگرنه، نه سال است. برخی [[اخبار]] که از زمانی نامحدود سخن گفته‌اند، در واقع از [[عمر]] [[دولت مهدوی]] سخن گفته‌اند، نه از [[عمر]] شریف [[حضرت]]. مانند این [[روایات]]:  {{عربی| " إِلَى مُدَّةٍ قَرِيبَةٍ وَ عَاقِبَةٍ طَوِيلَةٍ وَ لَأُدَاوِلَنَّ اَلْأَيَّامَ بَيْنَ أَوْلِيَائِي إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ "}}
*'''محور دوم: [[نقل]] [[روایات‌]]:''' محتوای این [[روایات]] با یکدیگر بسیار متفاوت می‌باشد تا آنجا که محققان را دچار سردرگمی ساخته است. این [[روایات]] بر دو گونه است: شماری از آنها مدت [[حاکمیت امام]] {{ع}} را ده سال یا کمتر دانسته‌اند لذا، و شماری دیگر بیشتر از ده سال.  گونه اول: ابو [[داوود]] به [[سند]] خود که آن را به [[ابو سعید خدری]] می‌رساند [[نقل]] کرده است که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: {{عربی| "اَلْمَهْدِيُّ مِنِّي... وَ يَمْلِكُ سَبْعَ سِنِينَ"}}<ref>ابو داوود، سلیمان بن اشعث، سنن ابو داوود؛ ج ۲، ص ۴۲۲.</ref>. [[مهدی]] از [نسل‌] من است ... و هفت سال [[حکومت]] می‌کند. همو در [[حدیث]] دیگری از [[ام سلمه]] [[روایت]] کرده است که [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: {{عربی| "فَيَلْبَثُ سَبْعَ سِنِينَ ثُمَّ يُتَوَفَّى وَ يُصَلِّي عَلَيْهِ اَلْمُسْلِمُونَ"}}<ref>ابو داوود، سلیمان بن اشعث، سنن ابو داوود؛ ج ۲، ص ۴۲۳.</ref>. هفت سال درنگ می‌نماید، پس [[رحلت]] فرموده و [[مسلمانان]] بر او [[نماز]] می‌گزارند. [[ترمذی]] به [[سند]] خود از [[ابو سعید خدری]] [[نقل]] کرده است که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: {{عربی| "إِنَّ فِي أُمَّتِي اَلْمَهْدِيَّ يَخْرُجُ يَعِيشُ خَمْساً أَوْ سَبْعاً أَوْ تِسْعاً "}}<ref>الترمذی، محمد بن عیسی، الجامع الصحیح؛ ج ۳، ص ۳۴۳.</ref>. [[مهدی]] در [[امت]] من است، [[ظهور]] که فرماید، پنج یا هفت و یا نه سال می‌زید. [[ترمذی]] این [[حدیث]] را [[حسن]] می‌داند. ابن ماجه از [[ابو سعید خدری]] [[روایت]] کرده است که [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: {{عربی| "يَكُونُ فِي أُمَّتِي اَلْمَهْدِيُّ إِنْ قَصُرَ فَسَبْعٌ وَ إِلاَّ فَتِسْعٌ"}}<ref>ابن ماجه، محمد بن یزید، سنن ابن ماجه؛ ج ۲، ص ۱۳۶۷.</ref>. [[مهدی]] در [[امت]] من است؛ [مدت حکومتش‌] دست کم هفت وگرنه، نه سال است. برخی [[اخبار]] که از زمانی نامحدود سخن گفته‌اند، در واقع از [[عمر]] [[دولت مهدوی]] سخن گفته‌اند، نه از [[عمر]] شریف [[حضرت]]. مانند این [[روایات]]:  {{عربی| " إِلَى مُدَّةٍ قَرِيبَةٍ وَ عَاقِبَةٍ طَوِيلَةٍ وَ لَأُدَاوِلَنَّ اَلْأَيَّامَ بَيْنَ أَوْلِيَائِي إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ "}}
:::::*'''چند نکته:'''
*'''چند نکته:'''
:::::#اخباری که [[طول عمر]] آن [[حضرت]] را معجزه‌آمیز می‌داند، نمی‌توان پذیرفت؛ چون با قانون [[معجزات]] ناسازگار است و بسترسازی برای [[اجرای عدالت]] نیازی به این [[معجزه]] ندارد. از این قبیل [[روایات]] دو [[روایت]] را آوردیم که هفت سال [[عمر]] [[حضرت]] را هم چون هفتاد سال می‌دانست و البته نمی‌توان به آنها تکیه کرد مگر اینکه برایشان معنایی رمزی در نظر گیریم که پس از این خواهیم گفت.
:::::#اخباری که [[طول عمر]] آن [[حضرت]] را معجزه‌آمیز می‌داند، نمی‌توان پذیرفت؛ چون با قانون [[معجزات]] ناسازگار است و بسترسازی برای [[اجرای عدالت]] نیازی به این [[معجزه]] ندارد. از این قبیل [[روایات]] دو [[روایت]] را آوردیم که هفت سال [[عمر]] [[حضرت]] را هم چون هفتاد سال می‌دانست و البته نمی‌توان به آنها تکیه کرد مگر اینکه برایشان معنایی رمزی در نظر گیریم که پس از این خواهیم گفت.
:::::# طبق روش ما در این کتاب، اخباری که مضمونی منفرد دارد و دلیلی بر درستی آن وجود ندارد و نیز قرینه دیگری هم مضمون آن را تأیید نمی‌نماید، ناگزیر قابلیت اثبات تاریخی را ندارد؛ مانند خبری که می‌گوید: [[امام مهدی]] {{ع}} [[سیصد و نه سال]] [[حکومت]] می‌کند.
:::::# طبق روش ما در این کتاب، اخباری که مضمونی منفرد دارد و دلیلی بر درستی آن وجود ندارد و نیز قرینه دیگری هم مضمون آن را تأیید نمی‌نماید، ناگزیر قابلیت اثبات تاریخی را ندارد؛ مانند خبری که می‌گوید: [[امام مهدی]] {{ع}} [[سیصد و نه سال]] [[حکومت]] می‌کند.
خط ۲۱۶: خط ۲۱۶:
::::##'''روایت‌های ۳۰۹ سال:''' آخرین گروه از [[روایات]]، شامل روایاتی است که مدت زمان [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} را به تعداد سال‌های اقامت [[اصحاب کهف]] در غار؛ یعنی ۳۰۹ سال دانسته‌اند. در یکی از این [[روایات]] که از [[امام محمد باقر]] {{ع}} [[نقل]] شده، چنین آمده است: [[قائم]] مدت ۳۰۹ سال [[حکومت]] می‌کند؛ به تعداد سال‌هایی که [[اصحاب کهف]] در غار خود درنگ کردند. او [[زمین]] را از [[عدل]] و داد پر می‌کند، هم‌چنان که از [[ستم]] و بیداد پر شده بود<ref>بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۴.</ref>. [[نعمانی]] در کتاب خود از [[جابر بن یزید جعفی]] [[نقل]] می‌کند که [[امام محمد باقر]] {{ع}} می‌فرمود: به [[خدا]] سوگند، مردی از ما [[اهل بیت]]، سیصد سال [و سیزده سال] به اضافه نه [سال] [[حکومت]] خواهد کرد." به آن حضرت عرض کردم: [و] این کی خواهد شد؟ فرمود: "پس از [[وفات]] [[قائم]] {{ع}}." به آن حضرت گفتم: [[قائم]] {{ع}} چه [[قدر]] در عالم خود برپاست تا از [[دنیا]] برود؟ فرمود: "[[نوزده سال]] از روز قیامش تا روز مرگش<ref>کتاب الغیبه (نعمانی)، صص ۳۳۱ و ۳۳۲، ح ۳.</ref>.  
::::##'''روایت‌های ۳۰۹ سال:''' آخرین گروه از [[روایات]]، شامل روایاتی است که مدت زمان [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} را به تعداد سال‌های اقامت [[اصحاب کهف]] در غار؛ یعنی ۳۰۹ سال دانسته‌اند. در یکی از این [[روایات]] که از [[امام محمد باقر]] {{ع}} [[نقل]] شده، چنین آمده است: [[قائم]] مدت ۳۰۹ سال [[حکومت]] می‌کند؛ به تعداد سال‌هایی که [[اصحاب کهف]] در غار خود درنگ کردند. او [[زمین]] را از [[عدل]] و داد پر می‌کند، هم‌چنان که از [[ستم]] و بیداد پر شده بود<ref>بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۴.</ref>. [[نعمانی]] در کتاب خود از [[جابر بن یزید جعفی]] [[نقل]] می‌کند که [[امام محمد باقر]] {{ع}} می‌فرمود: به [[خدا]] سوگند، مردی از ما [[اهل بیت]]، سیصد سال [و سیزده سال] به اضافه نه [سال] [[حکومت]] خواهد کرد." به آن حضرت عرض کردم: [و] این کی خواهد شد؟ فرمود: "پس از [[وفات]] [[قائم]] {{ع}}." به آن حضرت گفتم: [[قائم]] {{ع}} چه [[قدر]] در عالم خود برپاست تا از [[دنیا]] برود؟ فرمود: "[[نوزده سال]] از روز قیامش تا روز مرگش<ref>کتاب الغیبه (نعمانی)، صص ۳۳۱ و ۳۳۲، ح ۳.</ref>.  
::::#'''جمع بین [[روایات]]:''' با توجه به اختلاف‌هایی که در زمینه مدت [[حکومت]] [[امام زمان|امام عصر]] {{ع}} در [[روایات]] وجود دارد، عده‌ای از [[عالمان]] و [[محدثان]] [[شیعه]] و [[سنی]] به توجیه این اختلاف‌ها و جمع میان [[روایات]] پرداخته‌اند که در این جا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم. [[علامه مجلسی]] در این زمینه می‌نویسد: [[اخبار]] متفاوتی که در زمینه مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} وارد شده است، برخی بر همه مدت فرمان‌روایی آن حضرت، برخی ابر زمان استقرار [[دولت]] او، برخی بر سال‌ها و ماه‌هایی که نزد ما وجود دارد و برخی هم بر سال‌ها و ماه‌های طولانی زمانی ایشان حمل می‌شود<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۰.</ref>. نویسنده کتاب الشیعة و الرجعة پس از [[نقل]] [[روایات]] مختلفی که در زمینه مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} از وارد شده است، می‌نویسد: این اقوال در ظاهر متناقض هستند و به هیچ یک از آنها نمی‌توان اعتماد کرد. بله، [[روایت]] هفت سال در [[احادیث]] سنیان و [[اخبار]] ما ([[شیعیان]]) تکرار شده است و چه بسا این [[روایت]] بر دیگر [[روایات]] ترجیح داشته باشد؛ زیرا این [[روایت]]، مطابق با برخی [[اخبار]] ماست که می‌گویند مراد از هفت سال، هفتاد سال است و آن حضرت با [[قدرت]] [[خدای تعالی]]، پس از [[ظهور]] این مدت زندگی می‌کند؛ یعنی هر یک سال [از مدت زندگی ایشان] برابر با ده سال از سال‌های ما خواهد بود. این موضوع در [[اخبار]] ما که [[ائمه]] [[حدیث]] و حافظان [[علم]] درایه و [[حدیث]] آنها را [[نقل]] کرده‌اند، تبیین شده است<ref>محمدرضا طبسی نجفی، الشیعة والرجعة: کتاب علمی، تاریخی، ادبی، اخلاقی یبحث فیه بحثاً تحلیلیاً حول الامام الثانی عشر المهدی المنتظر {{ع}} چاپ دوم: نجف اشرف، المطبعة الحیدریه، ۱۳۸۵ ه.ق، ج ۱، ص ۲۲۵.</ref>. [[سید صدرالدین صدر]] در کتاب خود پس از اشاره به [[اختلاف]] [[روایات]] وارد شده در زمینه مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} به ویژه در روایاتی که از طریق [[اهل سنت]] [[نقل]] شده است، ابتدا سخنی را از إسعاف الراغبین (ص ۱۵۵) در ترجیح [[روایات]] هفت سال -به شرح زیر- [[نقل]] می‌کند: بیشتر [[روایات]] بر این موضوع اتفاق دارند که مدت [[حکومت]] او هفت سال است و [[تردید]] در زیادتر از این مقدار تا تمام شدن به سال است و در مورد [[روایت]] شش سال هم همین موضوع مطرح است. [[ابن حجر]] گفته است: آنچه [[احادیث]] بر آن اتفاق دارند، این است که او بی‌تردید هفت سال [[حکومت]] می‌کند و از ابی الحسین ابری هم [[نقل]] شده است.  که [[اخبار]] مستفیض و [[متواتر]]<ref>"تواتر [در لغت] یعنی یکی پس از دیگری و همراه با فاصله... و در اصطلاح، حدیث "متواتر"، خبر جماعتی است که سلسله روایت آن تا به [[معصوم]] در هر طبقه به حدی باشد که امکان توافق آنها بر کذب به طور عادی محال باشد و موجب علم گردد." سیدرضا مؤدب، علم الحادیث: پژوهشی در مصطلح الحدیث یا علم الدرایه، چاپ اول، قم، احسن الحدیث، ۱۳۷۸، ص ۲۳، ر.ک: کاظم مدیر شانه‌چی، علم الحدیث و درایة الحدیث، چاپ پانزدهم: قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا، ج ۲، ص ۳۳. خبر متواتر به لفظی، معنوی و اجمالی تقسیم شده است. "متواتر لفظی، خبری است که همه ناقلین، مضمون آن را یکسان و با الفاظ واحد ذکر نمایند و با هم تطابق لفظی دارند... متواتر معنوی، اخیری است که همه ناقلین مضمون واحدی را با عبارات مختلف نقل می‌نمایند، علم الحدیث: پژوهشی در مصطلح الحدیث یا عام الدرابیه، ص ۲۷. "متواتر اجمالی و آن علم اجمالی به صحت یکی از چند حدیثی است که در یک موضوع وارد شده) علم الحدیث و درایه الحدیث، ص ۳۷.</ref>. دلالت دارند که او هفت سال [[حکومت]] می‌کند<ref>سید صدرالدین صدر، المهدی {{ع}}، چاپ اول: تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۰۳ه.ق، صص ۲۴۱ و ۲۴۲.</ref>. و در ادامه می‌نویسد: این قول ظاهر‌تر و مشهورتر است و این، خود فضیلتی بزرگ برای [[مهدی]] است که [[قیام]] او برای [[اصلاح]] دینی و دنیایی وعده داده شده، در این مدت کوتاه رخ می‌دهد، چنان که [[قیام]] جد بزرگوار او -درود و [[سلام]] [[خدا]] بر او و خاندانش باد- نیز در مدت هشت سال؛ یعنی از سال دوم هجری به بعد به ثمر نشست<ref>سید صدرالدین صدر، المهدی {{ع}}، چاپ اول: تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۰۳ه.ق، ص ۲۴۲.</ref>. ایشان در پایان بحث، دیدگاه خود در زمینه جمع بین [[روایات]] را این‌گونه بیان می‌کند: ممکن است گفته شود [[دلیل]] [[اختلاف]] [[روایات]] این است که اساساً نمی‌خواسته‌اند [[حقیقت]] را در مورد مدت زمان زندگی [[مهدی]] بیان کنند - چنان که وقت [[ظهور]] او را نیز پوشیده نگه داشته‌اند. تا شنونده خود هر یک از اقوال را که مایل بود برگزیند و طولانی‌ترین زمان را برای بقای [[مهدی]] آرزو کند، اگرچه ترجیح -چنان‌که دانستی- با قول هفت سال است و همین هم اقواست<ref>سید صدرالدین صدر، المهدی {{ع}}، چاپ اول: تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۰۳ه.ق، ص ۲۴۲.</ref>. [[سید محمد کاظم قزوینی]] و پس از اشاره به روایت‌های مختلفی که در زمینه مدت [[زمامداری]] [[امام مهدی]] {{ع}} ان وارد شده است، می‌نویسد: به نظر نگارنده، [[روایات]] دسته دوم که سال‌های [[حکومت]] آن حضرت پس از [[قیام]] برای [[اصلاح]] [[جهان]] را [[حدود]] بیست سال عنوان می‌کند، بیشتر است و بدان دسته بهتر می‌توان اعتماد کرد؛ چرا که این گروه از [[روایات]]، از [[امامان]] [[اهل بیت]] {{عم}} که [[خداوند]] آنان را از هر لغزش و اشتباه و [[پلیدی]]، [[پاک]] و [[پاکیزه]] ساخته، رسیده است<ref>امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص ۷۷۹.</ref>. حضرت [[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله مکارم شیرازی]] نیز در این باره می‌نویسد: گرچه درباره مدت [[حکومت]] او [[احادیث]] مختلفی در منابع اسلامی دیده می‌شود که از پنج یا هفت سال تا ۳۰۹ سال (مقدار توقف [[اصحاب کهف]] در آن غار تاریخی ذکر شده است که در واقع ممکن است، اشاره به مراحل و دوران‌های آن [[حکومت]] باشد (آغاز شکل گرفتن و پیاده شدنش پنج یا هفت سال و دوران تکاملش چهل سال و دوران نهایی‌اش بیش از سیصد سال! دقت کنید)، ولی قطع نظر از [[روایات اسلامی]]، مسلم است که این آوازه‌ها و مقدمات، برای یک دوران کوتاه مدت نیست، بلکه قطعا برای مدتی است طولانی که ارزش این همه [[تحمل]] زحمت و تلاش و کوشش را داشته باشد<ref>ناصر مکارم شیرازی، حکومت جهانی موعود، چاپ سوم: قم، نسل جوان، ۱۳۸۴، ص ۲۸۱.</ref>. [[ابن حجر عسقلانی]]، از علمای [[اهل سنت]]، درباره جمع [[روایات]] ملت [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی موعود]]، چنین می‌نویسد: در نشانه‌های [[مهدی]] [[منتظر]]، روایت‌های هفت سال، بیشتر و مشهورتر هستند.
::::#'''جمع بین [[روایات]]:''' با توجه به اختلاف‌هایی که در زمینه مدت [[حکومت]] [[امام زمان|امام عصر]] {{ع}} در [[روایات]] وجود دارد، عده‌ای از [[عالمان]] و [[محدثان]] [[شیعه]] و [[سنی]] به توجیه این اختلاف‌ها و جمع میان [[روایات]] پرداخته‌اند که در این جا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم. [[علامه مجلسی]] در این زمینه می‌نویسد: [[اخبار]] متفاوتی که در زمینه مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} وارد شده است، برخی بر همه مدت فرمان‌روایی آن حضرت، برخی ابر زمان استقرار [[دولت]] او، برخی بر سال‌ها و ماه‌هایی که نزد ما وجود دارد و برخی هم بر سال‌ها و ماه‌های طولانی زمانی ایشان حمل می‌شود<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۰.</ref>. نویسنده کتاب الشیعة و الرجعة پس از [[نقل]] [[روایات]] مختلفی که در زمینه مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} از وارد شده است، می‌نویسد: این اقوال در ظاهر متناقض هستند و به هیچ یک از آنها نمی‌توان اعتماد کرد. بله، [[روایت]] هفت سال در [[احادیث]] سنیان و [[اخبار]] ما ([[شیعیان]]) تکرار شده است و چه بسا این [[روایت]] بر دیگر [[روایات]] ترجیح داشته باشد؛ زیرا این [[روایت]]، مطابق با برخی [[اخبار]] ماست که می‌گویند مراد از هفت سال، هفتاد سال است و آن حضرت با [[قدرت]] [[خدای تعالی]]، پس از [[ظهور]] این مدت زندگی می‌کند؛ یعنی هر یک سال [از مدت زندگی ایشان] برابر با ده سال از سال‌های ما خواهد بود. این موضوع در [[اخبار]] ما که [[ائمه]] [[حدیث]] و حافظان [[علم]] درایه و [[حدیث]] آنها را [[نقل]] کرده‌اند، تبیین شده است<ref>محمدرضا طبسی نجفی، الشیعة والرجعة: کتاب علمی، تاریخی، ادبی، اخلاقی یبحث فیه بحثاً تحلیلیاً حول الامام الثانی عشر المهدی المنتظر {{ع}} چاپ دوم: نجف اشرف، المطبعة الحیدریه، ۱۳۸۵ ه.ق، ج ۱، ص ۲۲۵.</ref>. [[سید صدرالدین صدر]] در کتاب خود پس از اشاره به [[اختلاف]] [[روایات]] وارد شده در زمینه مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]] {{ع}} به ویژه در روایاتی که از طریق [[اهل سنت]] [[نقل]] شده است، ابتدا سخنی را از إسعاف الراغبین (ص ۱۵۵) در ترجیح [[روایات]] هفت سال -به شرح زیر- [[نقل]] می‌کند: بیشتر [[روایات]] بر این موضوع اتفاق دارند که مدت [[حکومت]] او هفت سال است و [[تردید]] در زیادتر از این مقدار تا تمام شدن به سال است و در مورد [[روایت]] شش سال هم همین موضوع مطرح است. [[ابن حجر]] گفته است: آنچه [[احادیث]] بر آن اتفاق دارند، این است که او بی‌تردید هفت سال [[حکومت]] می‌کند و از ابی الحسین ابری هم [[نقل]] شده است.  که [[اخبار]] مستفیض و [[متواتر]]<ref>"تواتر [در لغت] یعنی یکی پس از دیگری و همراه با فاصله... و در اصطلاح، حدیث "متواتر"، خبر جماعتی است که سلسله روایت آن تا به [[معصوم]] در هر طبقه به حدی باشد که امکان توافق آنها بر کذب به طور عادی محال باشد و موجب علم گردد." سیدرضا مؤدب، علم الحادیث: پژوهشی در مصطلح الحدیث یا علم الدرایه، چاپ اول، قم، احسن الحدیث، ۱۳۷۸، ص ۲۳، ر.ک: کاظم مدیر شانه‌چی، علم الحدیث و درایة الحدیث، چاپ پانزدهم: قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا، ج ۲، ص ۳۳. خبر متواتر به لفظی، معنوی و اجمالی تقسیم شده است. "متواتر لفظی، خبری است که همه ناقلین، مضمون آن را یکسان و با الفاظ واحد ذکر نمایند و با هم تطابق لفظی دارند... متواتر معنوی، اخیری است که همه ناقلین مضمون واحدی را با عبارات مختلف نقل می‌نمایند، علم الحدیث: پژوهشی در مصطلح الحدیث یا عام الدرابیه، ص ۲۷. "متواتر اجمالی و آن علم اجمالی به صحت یکی از چند حدیثی است که در یک موضوع وارد شده) علم الحدیث و درایه الحدیث، ص ۳۷.</ref>. دلالت دارند که او هفت سال [[حکومت]] می‌کند<ref>سید صدرالدین صدر، المهدی {{ع}}، چاپ اول: تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۰۳ه.ق، صص ۲۴۱ و ۲۴۲.</ref>. و در ادامه می‌نویسد: این قول ظاهر‌تر و مشهورتر است و این، خود فضیلتی بزرگ برای [[مهدی]] است که [[قیام]] او برای [[اصلاح]] دینی و دنیایی وعده داده شده، در این مدت کوتاه رخ می‌دهد، چنان که [[قیام]] جد بزرگوار او -درود و [[سلام]] [[خدا]] بر او و خاندانش باد- نیز در مدت هشت سال؛ یعنی از سال دوم هجری به بعد به ثمر نشست<ref>سید صدرالدین صدر، المهدی {{ع}}، چاپ اول: تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۰۳ه.ق، ص ۲۴۲.</ref>. ایشان در پایان بحث، دیدگاه خود در زمینه جمع بین [[روایات]] را این‌گونه بیان می‌کند: ممکن است گفته شود [[دلیل]] [[اختلاف]] [[روایات]] این است که اساساً نمی‌خواسته‌اند [[حقیقت]] را در مورد مدت زمان زندگی [[مهدی]] بیان کنند - چنان که وقت [[ظهور]] او را نیز پوشیده نگه داشته‌اند. تا شنونده خود هر یک از اقوال را که مایل بود برگزیند و طولانی‌ترین زمان را برای بقای [[مهدی]] آرزو کند، اگرچه ترجیح -چنان‌که دانستی- با قول هفت سال است و همین هم اقواست<ref>سید صدرالدین صدر، المهدی {{ع}}، چاپ اول: تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۰۳ه.ق، ص ۲۴۲.</ref>. [[سید محمد کاظم قزوینی]] و پس از اشاره به روایت‌های مختلفی که در زمینه مدت [[زمامداری]] [[امام مهدی]] {{ع}} ان وارد شده است، می‌نویسد: به نظر نگارنده، [[روایات]] دسته دوم که سال‌های [[حکومت]] آن حضرت پس از [[قیام]] برای [[اصلاح]] [[جهان]] را [[حدود]] بیست سال عنوان می‌کند، بیشتر است و بدان دسته بهتر می‌توان اعتماد کرد؛ چرا که این گروه از [[روایات]]، از [[امامان]] [[اهل بیت]] {{عم}} که [[خداوند]] آنان را از هر لغزش و اشتباه و [[پلیدی]]، [[پاک]] و [[پاکیزه]] ساخته، رسیده است<ref>امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص ۷۷۹.</ref>. حضرت [[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله مکارم شیرازی]] نیز در این باره می‌نویسد: گرچه درباره مدت [[حکومت]] او [[احادیث]] مختلفی در منابع اسلامی دیده می‌شود که از پنج یا هفت سال تا ۳۰۹ سال (مقدار توقف [[اصحاب کهف]] در آن غار تاریخی ذکر شده است که در واقع ممکن است، اشاره به مراحل و دوران‌های آن [[حکومت]] باشد (آغاز شکل گرفتن و پیاده شدنش پنج یا هفت سال و دوران تکاملش چهل سال و دوران نهایی‌اش بیش از سیصد سال! دقت کنید)، ولی قطع نظر از [[روایات اسلامی]]، مسلم است که این آوازه‌ها و مقدمات، برای یک دوران کوتاه مدت نیست، بلکه قطعا برای مدتی است طولانی که ارزش این همه [[تحمل]] زحمت و تلاش و کوشش را داشته باشد<ref>ناصر مکارم شیرازی، حکومت جهانی موعود، چاپ سوم: قم، نسل جوان، ۱۳۸۴، ص ۲۸۱.</ref>. [[ابن حجر عسقلانی]]، از علمای [[اهل سنت]]، درباره جمع [[روایات]] ملت [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی موعود]]، چنین می‌نویسد: در نشانه‌های [[مهدی]] [[منتظر]]، روایت‌های هفت سال، بیشتر و مشهورتر هستند.
:::::*بر فرض درستی همه روایت‌های وارد شده در این موضوع، می‌توان آنها را این‌گونه جمع کرد: [[حکومت]] او از نظر [[ظهور]] و [[قدرت]] متفاوت است. پس چهل سال به عنوان مثال -به اعتبار همه مدت [[حکومت]] اوست- هفت سال و مانند آن، به اعتبار نهایت [[ظهور]] و [[قدرت]] [[حکومت]] او و بیست سال و مانند آن نیز به اعتبار حد میانه [[ظهور]] و [[قدرت]] [[حکومت]] او است<ref>به نقل از: المهدی، ص ۲۴۲.</ref>.  
*بر فرض درستی همه روایت‌های وارد شده در این موضوع، می‌توان آنها را این‌گونه جمع کرد: [[حکومت]] او از نظر [[ظهور]] و [[قدرت]] متفاوت است. پس چهل سال به عنوان مثال -به اعتبار همه مدت [[حکومت]] اوست- هفت سال و مانند آن، به اعتبار نهایت [[ظهور]] و [[قدرت]] [[حکومت]] او و بیست سال و مانند آن نیز به اعتبار حد میانه [[ظهور]] و [[قدرت]] [[حکومت]] او است<ref>به نقل از: المهدی، ص ۲۴۲.</ref>.  
:::::*با توجه به مطالب یاد شده، شاید بتوان گفت که دوران [[زمامداری]] [[امام مهدی]] {{ع}} به طور خاص، ۳۰۹ سال است و دیگر سال‌هایی که در [[روایات]] ذکر شده است -بر فرض صحت روایات- ناظر به دوران‌های مختلف استقرار [[حکومت مهدوی]] از [[ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} تا [[تشکیل حکومت]] است. البته این نکته را نیز باید در نظر داشت که بر اساس برخی [[روایات]]، [[دولت]] [[اهل بیت]] {{عم}} پس از [[وفات]] یا [[شهادت]] [[امام مهدی]] {{ع}} نیز تا صدها سال استمرار می‌یابد<ref>ر.ک: معرفت [[امام زمان]] {{ع}} و تکلیف منتظران، صص ۵۱۵-۵۱۷.</ref>. توجه به نکات زیر نیز در تأیید این برداشت مؤثر است:
*با توجه به مطالب یاد شده، شاید بتوان گفت که دوران [[زمامداری]] [[امام مهدی]] {{ع}} به طور خاص، ۳۰۹ سال است و دیگر سال‌هایی که در [[روایات]] ذکر شده است -بر فرض صحت روایات- ناظر به دوران‌های مختلف استقرار [[حکومت مهدوی]] از [[ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} تا [[تشکیل حکومت]] است. البته این نکته را نیز باید در نظر داشت که بر اساس برخی [[روایات]]، [[دولت]] [[اهل بیت]] {{عم}} پس از [[وفات]] یا [[شهادت]] [[امام مهدی]] {{ع}} نیز تا صدها سال استمرار می‌یابد<ref>ر.ک: معرفت [[امام زمان]] {{ع}} و تکلیف منتظران، صص ۵۱۵-۵۱۷.</ref>. توجه به نکات زیر نیز در تأیید این برداشت مؤثر است:
::::#استقرار [[حکومت]] عادلانه در سراسر [[زمین]] پس از قرن‌ها [[حاکمیت]] [[کفر]] و [[ظلم]] نیازمند مجاهدتی طولانی و گسترده است و به [[یقین]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} باید سال‌ها در [[جهان]] حضور داشته باشد تا بتواند به همه اهداف خود جامه عمل بپوشاند.
::::#استقرار [[حکومت]] عادلانه در سراسر [[زمین]] پس از قرن‌ها [[حاکمیت]] [[کفر]] و [[ظلم]] نیازمند مجاهدتی طولانی و گسترده است و به [[یقین]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} باید سال‌ها در [[جهان]] حضور داشته باشد تا بتواند به همه اهداف خود جامه عمل بپوشاند.
::::#پذیرش این مطلب که [[مردم]]، قرن‌ها برای تحقق [[حکومت عدل]] مهدوی در [[انتظار]] باشند و سختی‌ها و مشکلات بسیاری را در این راه [[تحمل]] کنند، ولی این [[حکومت]] چند سالی بیشتر به طول نینجامد، بسیار دور از ذهن است.
::::#پذیرش این مطلب که [[مردم]]، قرن‌ها برای تحقق [[حکومت عدل]] مهدوی در [[انتظار]] باشند و سختی‌ها و مشکلات بسیاری را در این راه [[تحمل]] کنند، ولی این [[حکومت]] چند سالی بیشتر به طول نینجامد، بسیار دور از ذهن است.
خط ۲۲۹: خط ۲۲۹:


«در حدیثی از [[امام باقر]] {{ع}} آمده است: "[[حضرت قائم]] {{ع}} [[سیصد و نه سال]] [[زمامداری]] می‌کند... شیوه [[سلیمان بن داود]] را پیش خواهد گرفت و [[آفتاب]] و ماه را صدا می‌زند و او را پاسخ می‌دهند؛ و [[زمین]] برای او درنوردیده می‌شود"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۹۰.</ref>. در شباهت [[حضرت یوشع]] {{ع}} آمده که یوشع {{ع}} خورشید برایش بازگشت و [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} با [[آفتاب]] و ماه سخن می‌گوید و آنها را صدا می‌زند و آنها به او پاسخ می‌دهند<ref>مکیال المکارم، ج ۱، ص ۲۳۵.</ref>. از جمله شباهت‌های حضرت به [[سلیمان]] {{ع}} نیز چنین است»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۰۸.</ref>.
«در حدیثی از [[امام باقر]] {{ع}} آمده است: "[[حضرت قائم]] {{ع}} [[سیصد و نه سال]] [[زمامداری]] می‌کند... شیوه [[سلیمان بن داود]] را پیش خواهد گرفت و [[آفتاب]] و ماه را صدا می‌زند و او را پاسخ می‌دهند؛ و [[زمین]] برای او درنوردیده می‌شود"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۹۰.</ref>. در شباهت [[حضرت یوشع]] {{ع}} آمده که یوشع {{ع}} خورشید برایش بازگشت و [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} با [[آفتاب]] و ماه سخن می‌گوید و آنها را صدا می‌زند و آنها به او پاسخ می‌دهند<ref>مکیال المکارم، ج ۱، ص ۲۳۵.</ref>. از جمله شباهت‌های حضرت به [[سلیمان]] {{ع}} نیز چنین است»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۰۸.</ref>.
:::::*«در این‌که مدت [[حکومت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} چندسال است، دقیقا روشن نیست. آن‌چه مسلم است، مدت [[حکومت]] و [[حاکمیت]] [[مهدی]] {{ع}} باید به اندازه‌ای باشد که پایه‌های [[ظلم]] و [[ستمگری]] ویران گردد و بر جای آن، بنیاد [[عدل]] و داد استوار گردد. بدون [[تردید]]، این مسأله اساسی، زمان می‌طلبد و فرصت می‌خواهد. و بنا نیست که همه امور را آن حضرت بر اساس [[معجزه]] و روش غیرعادی به پیش ببرد. بنابراین [[عقل]] و شواهد دیگری اقتضا می‌کند که آن حضرت مدتی طولانی حیات داشته باشد تا بتواند در این دنیای گسترده، تحولی همه‌جانبه و فراگیر ایجاد کند<ref>چشم‌به‌راه مهدی، ص ۳۵۶.</ref>.
*«در این‌که مدت [[حکومت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} چندسال است، دقیقا روشن نیست. آن‌چه مسلم است، مدت [[حکومت]] و [[حاکمیت]] [[مهدی]] {{ع}} باید به اندازه‌ای باشد که پایه‌های [[ظلم]] و [[ستمگری]] ویران گردد و بر جای آن، بنیاد [[عدل]] و داد استوار گردد. بدون [[تردید]]، این مسأله اساسی، زمان می‌طلبد و فرصت می‌خواهد. و بنا نیست که همه امور را آن حضرت بر اساس [[معجزه]] و روش غیرعادی به پیش ببرد. بنابراین [[عقل]] و شواهد دیگری اقتضا می‌کند که آن حضرت مدتی طولانی حیات داشته باشد تا بتواند در این دنیای گسترده، تحولی همه‌جانبه و فراگیر ایجاد کند<ref>چشم‌به‌راه مهدی، ص ۳۵۶.</ref>.


[[روایات]] وارده در مدت [[حکومت]] حضرت، گوناگون است: پنج، بیست، سی و چهل سال، در منابع [[اهل سنت]]<ref>سنن ابی داود، ج ۴، ص ۱۱۶.</ref>. نوزده، بیست، [[سیصد و نه سال]]، در منابع [[شیعی]]<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۰؛ اعلام الوری، ص ۴۳۴؛ غیبة طوسی، ص ۴۷۱.</ref>.
[[روایات]] وارده در مدت [[حکومت]] حضرت، گوناگون است: پنج، بیست، سی و چهل سال، در منابع [[اهل سنت]]<ref>سنن ابی داود، ج ۴، ص ۱۱۶.</ref>. نوزده، بیست، [[سیصد و نه سال]]، در منابع [[شیعی]]<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۰؛ اعلام الوری، ص ۴۳۴؛ غیبة طوسی، ص ۴۷۱.</ref>.
خط ۲۵۵: خط ۲۵۵:
«مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} به صورت دقیق، روشن و آشکار نیست. روایاتی که در این باره رسیده، متفاوت است. در بعضی از [[روایات]] هفت سال ذکر شده است، در برخی دیگر، اضافه شده که هر سال آن روزگار، معادل ده سال این دوران است.<ref>در نتیجه مدت [[حکومت]] حضرت، هفتاد سال خواهد بود.</ref> در تعدادی دیگر از [[روایات]]، مدت [[حکومت]]، [[حدود]] بیست سال و در برخی، [[حدود]] چهل سال و در روایتی، [[سیصد و نه سال]] گفته شده است.<ref>برای آگاهی از روایات، به کتاب چشم اندازی به [[حکومت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، نجم الدین طبسی، ص۱۷۳-۱۷۵ رجوع شود.</ref>
«مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} به صورت دقیق، روشن و آشکار نیست. روایاتی که در این باره رسیده، متفاوت است. در بعضی از [[روایات]] هفت سال ذکر شده است، در برخی دیگر، اضافه شده که هر سال آن روزگار، معادل ده سال این دوران است.<ref>در نتیجه مدت [[حکومت]] حضرت، هفتاد سال خواهد بود.</ref> در تعدادی دیگر از [[روایات]]، مدت [[حکومت]]، [[حدود]] بیست سال و در برخی، [[حدود]] چهل سال و در روایتی، [[سیصد و نه سال]] گفته شده است.<ref>برای آگاهی از روایات، به کتاب چشم اندازی به [[حکومت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، نجم الدین طبسی، ص۱۷۳-۱۷۵ رجوع شود.</ref>
در جمع [[روایات]]، برخی هفت سال را پذیرفته اند؛ زیرا مشهورتر است.<ref>کتاب الغیبه، شیخ طوسی، فصل۸، ح۴۹۷.</ref> احتمال دیگر این که این عدد‌ها، مربوط به مراحل مختلف [[حکومت]] است؛ مرحله [[ظهور]]، مرحله  تثبیت و مرحله [[بلوغ]] و کمال.
در جمع [[روایات]]، برخی هفت سال را پذیرفته اند؛ زیرا مشهورتر است.<ref>کتاب الغیبه، شیخ طوسی، فصل۸، ح۴۹۷.</ref> احتمال دیگر این که این عدد‌ها، مربوط به مراحل مختلف [[حکومت]] است؛ مرحله [[ظهور]]، مرحله  تثبیت و مرحله [[بلوغ]] و کمال.
:::::*با توجه به [[اختلاف]] [[روایات]] در متن و مشکل سندی برخی [[روایات]]، به نظر می‌آید مدت [[حکومت]]، روشن نیست؛ ولی این مطلب معلوم است که مدت [[حکومت]]، آن مقدار طول می‌کشد که [[عدالت]] فراگیر شود و [[احکام]] و [[فرهنگ]] و [[معنویت]] [[دین اسلام]]، در [[جهان]] سایه افکن و ریشه دار شود و در [[شؤون]] زندگی فردی و اجتماعی [[انسان‌ها]] جاری گردد.
*با توجه به [[اختلاف]] [[روایات]] در متن و مشکل سندی برخی [[روایات]]، به نظر می‌آید مدت [[حکومت]]، روشن نیست؛ ولی این مطلب معلوم است که مدت [[حکومت]]، آن مقدار طول می‌کشد که [[عدالت]] فراگیر شود و [[احکام]] و [[فرهنگ]] و [[معنویت]] [[دین اسلام]]، در [[جهان]] سایه افکن و ریشه دار شود و در [[شؤون]] زندگی فردی و اجتماعی [[انسان‌ها]] جاری گردد.
:::::*این نکته نیز نباید مورد [[غفلت]] واقع شود که پایان [[حکومت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به معنای پایان [[عمر]] [[دنیا]] نیست؛ بلکه با [[رجعت]] [[امامان]]{{عم}}، [[حاکمیت]] [[عدل]] و [[دین]] پس از ایشان به وسیله سایر [[امامان]]{{عم}} دنبال می‌شود؛ بنابراین، بین مدت [[حکومت]] حضرت با مدت دوره [[حاکمیت عدل الهی]] که تا پایان [[عمر]] [[دنیا]] به طول می‌انجامد، فرق است»<ref>[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۱، ص ۲۷۵-۲۷۶.</ref>.
*این نکته نیز نباید مورد [[غفلت]] واقع شود که پایان [[حکومت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به معنای پایان [[عمر]] [[دنیا]] نیست؛ بلکه با [[رجعت]] [[امامان]]{{عم}}، [[حاکمیت]] [[عدل]] و [[دین]] پس از ایشان به وسیله سایر [[امامان]]{{عم}} دنبال می‌شود؛ بنابراین، بین مدت [[حکومت]] حضرت با مدت دوره [[حاکمیت عدل الهی]] که تا پایان [[عمر]] [[دنیا]] به طول می‌انجامد، فرق است»<ref>[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۱، ص ۲۷۵-۲۷۶.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
خط ۲۶۵: خط ۲۶۵:


«پس از اینکه عالم [[بشریت]]، یک دوره بسیار طولانی از [[حاکمیت]] [[ظلم]] و [[ستم]] را پشت سر گذاشت، [[جهان]] با [[ظهور]] آخرین [[حجّت]] [[پروردگار]] به سوی [[حاکمیت]] خوبی‌ها خواهد رفت و [[حکومت]] در دست [[حاکمان]] و [[نیکان]] قرار خواهد گرفت و این، وعده حتمی [[خداوند]] است. [[حکومت]] خوبان که با [[فرمانروایی]] [[امام مهدی]]{{ع}} آغاز می‌شود، تا پایان [[عمر]] [[دنیا]] ادامه خواهد یافت و دیگر روزگار [[ظلم]] و [[ظالمان]] تکرار نخواهد شد. در سخنی که پیش از این از [[پیامبر]]{{صل}} [[نقل]] شد، آمده است که [[خداوند]] بزرگ، [[حاکمیت]] آخرین پیشوای [[معصوم]] را به [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} [[بشارت]] می‌دهد و در پایان می‌افزاید: "پس از آنکه [[امام مهدی|مهدی]]{{صل}} به [[حکومت]] رسید [[دولت]] او را دوام خواهم بخشید و پیوسته تا [[قیامت]]، روزگار و [[حاکمیت]] [[زمین]] را در دست [[اولیا]] و [[دوستان]] خود، دست به دست خواهم کرد <ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، باب ۲۳، ح ۴، ص ۴۷۷.</ref>. بنابراین [[نظام]] عادلانه‌ای که [[امام مهدی]]{{ع}} برپا خواهد کرد، دولتی است که پس از آن، برای دیگران دولتی نخواهد بود و در [[حقیقت]]، [[تاریخ]] جدیدی از حیات [[بشر]] شروع خواهد شد که سراسر در زیر [[حاکمیت]] الهی به سر خواهد بُرد. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: [[دولت ما]] آخرین دولت‌هاست. هیچ [[خاندان]] [[صاحب]] دولتی نمی‌ماند، مگر اینکه پیش از ما، [[حاکم]] می‌شوند، تا وقتی [[[حکومت اهل بیت]] بر پا شد و] شیوه حکمرانی ما را دیدند، نگویند: اگر ما هم [[حاکم]] می‌شدیم، همین گونه عمل می‌کردیم.<ref>غیبت طوسی، ح ۴۹۳، ص ۴۷۲.</ref>
«پس از اینکه عالم [[بشریت]]، یک دوره بسیار طولانی از [[حاکمیت]] [[ظلم]] و [[ستم]] را پشت سر گذاشت، [[جهان]] با [[ظهور]] آخرین [[حجّت]] [[پروردگار]] به سوی [[حاکمیت]] خوبی‌ها خواهد رفت و [[حکومت]] در دست [[حاکمان]] و [[نیکان]] قرار خواهد گرفت و این، وعده حتمی [[خداوند]] است. [[حکومت]] خوبان که با [[فرمانروایی]] [[امام مهدی]]{{ع}} آغاز می‌شود، تا پایان [[عمر]] [[دنیا]] ادامه خواهد یافت و دیگر روزگار [[ظلم]] و [[ظالمان]] تکرار نخواهد شد. در سخنی که پیش از این از [[پیامبر]]{{صل}} [[نقل]] شد، آمده است که [[خداوند]] بزرگ، [[حاکمیت]] آخرین پیشوای [[معصوم]] را به [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} [[بشارت]] می‌دهد و در پایان می‌افزاید: "پس از آنکه [[امام مهدی|مهدی]]{{صل}} به [[حکومت]] رسید [[دولت]] او را دوام خواهم بخشید و پیوسته تا [[قیامت]]، روزگار و [[حاکمیت]] [[زمین]] را در دست [[اولیا]] و [[دوستان]] خود، دست به دست خواهم کرد <ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، باب ۲۳، ح ۴، ص ۴۷۷.</ref>. بنابراین [[نظام]] عادلانه‌ای که [[امام مهدی]]{{ع}} برپا خواهد کرد، دولتی است که پس از آن، برای دیگران دولتی نخواهد بود و در [[حقیقت]]، [[تاریخ]] جدیدی از حیات [[بشر]] شروع خواهد شد که سراسر در زیر [[حاکمیت]] الهی به سر خواهد بُرد. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: [[دولت ما]] آخرین دولت‌هاست. هیچ [[خاندان]] [[صاحب]] دولتی نمی‌ماند، مگر اینکه پیش از ما، [[حاکم]] می‌شوند، تا وقتی [[[حکومت اهل بیت]] بر پا شد و] شیوه حکمرانی ما را دیدند، نگویند: اگر ما هم [[حاکم]] می‌شدیم، همین گونه عمل می‌کردیم.<ref>غیبت طوسی، ح ۴۹۳، ص ۴۷۲.</ref>
:::::*بنابراین مدّت استمرار [[نظام]] الهی پس از [[ظهور]]، جدا از مدّت [[حکومت]] شخص [[امام مهدی]]{{ع}} است که مطابق [[روایات]]، آن حضرت باقی مانده [[عمر]] خود را [[حاکم]] بوده و سرانجام چشم از [[جهان]] فرو خواهد بست. تردیدی نیست که مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} باید به قدری باشد که امکان تحول جهانی و استقرار [[عدالت]] در همه مناطق عالم وجود داشته باشد؛ ولی اینکه این [[هدف]] در چند سال قابل دسترسی است، قابل تخمین و گمانه زنی نیست و باید به [[روایات]] [[امامان معصوم]] {{عم}} [[رجوع]] کرد. البته با توجه به قابلیت‌های آن [[رهبر]] الهی و توفیق و مدد غیبی برای آن حضرت و [[اصحاب]] و [[یاران]] شایسته‌ای که در [[اختیار]] اوست و [[آمادگی جهانی]] برای پذیرفتن [[حاکمیت]] ارزش‌ها و زیبایی‌ها در [[زمان ظهور]]، ممکن است [[رسالت]] [[امام مهدی|مهدی موعود]]{{ع}} در زمانی نسبتاً کوتاه انجام شود و جریانی که [[بشریت]] در طول قرون متمادی از ایجاد آن ناتوان بوده است، در کمتر از ده سال اتفاق افتد.
*بنابراین مدّت استمرار [[نظام]] الهی پس از [[ظهور]]، جدا از مدّت [[حکومت]] شخص [[امام مهدی]]{{ع}} است که مطابق [[روایات]]، آن حضرت باقی مانده [[عمر]] خود را [[حاکم]] بوده و سرانجام چشم از [[جهان]] فرو خواهد بست. تردیدی نیست که مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} باید به قدری باشد که امکان تحول جهانی و استقرار [[عدالت]] در همه مناطق عالم وجود داشته باشد؛ ولی اینکه این [[هدف]] در چند سال قابل دسترسی است، قابل تخمین و گمانه زنی نیست و باید به [[روایات]] [[امامان معصوم]] {{عم}} [[رجوع]] کرد. البته با توجه به قابلیت‌های آن [[رهبر]] الهی و توفیق و مدد غیبی برای آن حضرت و [[اصحاب]] و [[یاران]] شایسته‌ای که در [[اختیار]] اوست و [[آمادگی جهانی]] برای پذیرفتن [[حاکمیت]] ارزش‌ها و زیبایی‌ها در [[زمان ظهور]]، ممکن است [[رسالت]] [[امام مهدی|مهدی موعود]]{{ع}} در زمانی نسبتاً کوتاه انجام شود و جریانی که [[بشریت]] در طول قرون متمادی از ایجاد آن ناتوان بوده است، در کمتر از ده سال اتفاق افتد.
:::::*روایاتی که مدت [[حکومت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} را بیان می‌کنند، بسیار گوناگونند. بعضی از آنها مدت [[حکومت]] آن حضرت را پنج سال و تعدادی از آنها هفت سال و برخی دیگر هشت، نه و ده سال بیان کرده است. چند [[روایت]] هم [[حکومت]] را [[نوزده سال و چند ماه]] و بالاخره چهل و ۳۰۹ سال بر شمرده است.<ref>برای آگاهی از روایات، ر.ک: چشم اندازی به حکومت حضرت مهدی {{ع}}، ص ۱۷۳ – ۱۷۵.</ref> گذشته از اینکه علّت این همه [[اختلاف]] در [[روایات]]، روشن نیست، پیدا کردن مدت واقعی [[حکومت]] از میان این [[روایات]] کاری دشوار است؛ اما بعضی از علمای [[شیعه]] با توجه به فراوانی و شهرت [[روایات]] هفت سال، این نظر را [[انتخاب]] کرده‌اند.<ref>ر.ک: «المهدی»، سید صدر الدین صدر، ص ۲۳۹؛ تاریخ ما بعد الظهور، سید محمد صدر.</ref> بعضی دیگر نیز گفته‌اند مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} هفت سال است؛ ولی هر سال از سال‌های [[حکومت]] حضرت به اندازه ده سال از سال‌های ماست که این مطلب نیز در بعضی [[روایات]] آمده است: "[[راوی]] از [[امام صادق]]{{ع}} درباره مدت [[حکومت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} سؤال می‌کند و [[امام]] می‌فرماید: "[[حضرت مهدی]]{{ع}}] هفت سال [[حکومت]] می‌کند که برابر هفتاد سال از سال‌های روزگار شماست.<ref>غیبت طوسی، ح ۴۹۷، ص ۴۷۴.</ref> [[مرحوم مجلسی]] می‌فرماید: "روایاتی را که درباره مدت [[حکومت]] [[امام]]{{ع}} رسیده است باید به احتمال‌های زیر توجیه کرد: برخی [[روایات]] به تمام مدت [[حکومت]] اشاره دارد و برخی بر مدت ثبات و استقرار [[حکومت]]. بعضی مطابق سال‌ها و روزهایی است که ما با آن آشناییم و بعضی مطابق سال‌ها و ماه‌های روزگار حضرت است که طولانی می‌باشد و [[خداوند]] به [[حقیقت]] مطلب [[آگاه]] است.<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۰.</ref>»<ref>[[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج۱، ص ۲۲۶ - ۲۲۸.</ref>.
*روایاتی که مدت [[حکومت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} را بیان می‌کنند، بسیار گوناگونند. بعضی از آنها مدت [[حکومت]] آن حضرت را پنج سال و تعدادی از آنها هفت سال و برخی دیگر هشت، نه و ده سال بیان کرده است. چند [[روایت]] هم [[حکومت]] را [[نوزده سال و چند ماه]] و بالاخره چهل و ۳۰۹ سال بر شمرده است.<ref>برای آگاهی از روایات، ر.ک: چشم اندازی به حکومت حضرت مهدی {{ع}}، ص ۱۷۳ – ۱۷۵.</ref> گذشته از اینکه علّت این همه [[اختلاف]] در [[روایات]]، روشن نیست، پیدا کردن مدت واقعی [[حکومت]] از میان این [[روایات]] کاری دشوار است؛ اما بعضی از علمای [[شیعه]] با توجه به فراوانی و شهرت [[روایات]] هفت سال، این نظر را [[انتخاب]] کرده‌اند.<ref>ر.ک: «المهدی»، سید صدر الدین صدر، ص ۲۳۹؛ تاریخ ما بعد الظهور، سید محمد صدر.</ref> بعضی دیگر نیز گفته‌اند مدت [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} هفت سال است؛ ولی هر سال از سال‌های [[حکومت]] حضرت به اندازه ده سال از سال‌های ماست که این مطلب نیز در بعضی [[روایات]] آمده است: "[[راوی]] از [[امام صادق]]{{ع}} درباره مدت [[حکومت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} سؤال می‌کند و [[امام]] می‌فرماید: "[[حضرت مهدی]]{{ع}}] هفت سال [[حکومت]] می‌کند که برابر هفتاد سال از سال‌های روزگار شماست.<ref>غیبت طوسی، ح ۴۹۷، ص ۴۷۴.</ref> [[مرحوم مجلسی]] می‌فرماید: "روایاتی را که درباره مدت [[حکومت]] [[امام]]{{ع}} رسیده است باید به احتمال‌های زیر توجیه کرد: برخی [[روایات]] به تمام مدت [[حکومت]] اشاره دارد و برخی بر مدت ثبات و استقرار [[حکومت]]. بعضی مطابق سال‌ها و روزهایی است که ما با آن آشناییم و بعضی مطابق سال‌ها و ماه‌های روزگار حضرت است که طولانی می‌باشد و [[خداوند]] به [[حقیقت]] مطلب [[آگاه]] است.<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۰.</ref>»<ref>[[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج۱، ص ۲۲۶ - ۲۲۸.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
Heydari
۴۱۵٬۰۷۸

ویرایش

برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/780469»