ماهیت علم امام چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

:::::#اعتمادسازی بیشتر برای مخاطبان با استناد [[علوم امام]] به [[قرآن]] و علم [[نبوی]].

:::::#نشانه‌ای برای [[امامت]] شخص امام؛ یعنی هر آن‌که این آثار نزد او است و [[ادعای امامت]] دارد، هموامام است.

:::::#[[منبع علم امام]].

:::::#{{متن حدیث|قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ{{ع}}:‏ إِنَّمَا مَثَلُ‏ السِّلَاحِ‏ فِينَا كَمَثَلِ‏ التَّابُوتِ‏ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ أَيْنَمَا دَارَ التَّابُوتُ دَارَ الْمُلْكُ وَ أَيْنَمَا دَارَ السِّلَاحُ فِينَا دَارَ الْعِلْمُ}}<ref>«امام باقر{{ع}} فرمودند: همانا مثل سلاح پیامبر{{صل}} در بین ما خاندان بنی‌هاشم، مانند تابوت در میان بنی‌اسرائیل است که در هرجا تابوت قرار می‌گرفت، نشان از آن داشت که فرمانروایی در همان جا است. در ما خاندان نیز هر کجا سلاح وجود داشته باشد، علم نیز در همان جا است». کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۳۸.</ref>.

:::::#[[علی بن سعد]] از گفتگویی در [[حضور امام]] صادق{{ع}} گزارش می‌دهد:... [[محمد بن عبدالله بن علی]] گفت: [[تعجب]] می‌کنم از [[عبدالله بن حسن]] که او مسخره می‌کرد و می‌گفت: این مطلب در [[جفر]] شما است. همان جفری که ادعا می‌کنید. [[حضرت]] [[امام صادق]]{{ع}} [[خشمگین]] شده، فرمودند: تعجب از عبدالله بن حسن است که می‌گوید: در میان ما امامی نیست. درست می‌گوید؛ نه او [[امام]] است و نه پدرش. او [[گمان]] می‌کند [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} نیز امام نبود و [[امامت]] ایشان را [[انکار]] می‌کند. اما سخن او راجع به جفر، آن پوست گاو و مانند خیک است. کتاب‌ها در آن است و تمام علومی که [[مردم]] تا [[روز قیامت]] از [[حلال و حرام]] بدان نیازمندند، در آن وجود دارد. این کتاب به [[املای پیامبر]] اکرم و خط علی{{ع}} به [[نگارش]] درآمده است. [[مصحف فاطمه]]{{س}} نیز در همان است که یک [[آیه]] از [[قرآن]] در آن نیست. نیز نزد من [[انگشتر]] و [[زره]] و [[شمشیر]] و [[پرچم پیامبر]]{{صل}} است. برخلاف میل آن کسی که [[گمان]] [[بیهوده]] دارد، آری، [[جفر]] نزد من است<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۱۵۶.</ref>.

:::::#{{متن حدیث|عَلِيٍّ السَّائِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ الصَّادِقَ{{ع}} عَنْ مَبْلَغِ‏ عِلْمِهِمْ‏ فَقَالَ مَبْلَغُ عِلْمِنَا ثَلَاثَةُ وُجُوهٍ مَاضٍ وَ غَابِرٌ وَ حَادِثٌ فَأَمَّا الْمَاضِي فَمُفَسَّرٌ وَ أَمَّا الْغَابِرُ فَمَزْبُورٌ وَ أَمَّا الْحَادِثُ فَقَذْفٌ فِي الْقُلُوبِ وَ نَقْرٌ فِي الْأَسْمَاعِ وَ هُوَ أَفْضَلُ عِلْمِنَا وَ لَا نَبِيَّ بَعْدَ نَبِيِّنَا}}<ref>«علی سائی می‌گوید: از امام صادق{{ع}} راجع به نقطه اتصال علمشان پرسیدم. حضرت فرمودند: نقطه اتصال علم ما سه صورت دارد: گذشته، آینده و جدیدی که به تازگی پدید می‌آید. آن علمی که گذشته، برای ما تفسیر شده است و آن علمی که در آینده واقع شود، در کتبی نزد ما مکتوب است و علومی که به تازگی پدید آید، به صورت پرتاب در قلب و طنین‌انداز شدن در گوش است که این چنین به دست ما خواهند رسید و این بزرگ‌ترین علوم ما است؛البته باید توجه داشت که این نوع ارتباط با خداوند به معنای نبوت نیست و پس از پیامبر ما{{صل}} پیامبری وجود ندارد». صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۳۱۸.</ref>.

:::::#{{متن حدیث|عَنْ الْمُفَضَّلِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}‏ وَرِثَ سُلَيْمانُ داوُدَ وَ إِنَّ مُحَمَّداً{{صل}} وَرِثَ سُلَيْمَانَ وَ إِنَّا وَرِثْنَا مُحَمَّداً{{صل}} وَ ‏ إِنَّ عِنْدَنَا عِلْمَ‏ التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ‏ وَ الزَّبُورِ وَ تِبْيَانَ مَا فِي الْأَلْوَاحِ قَالَ‏ قُلْتُ إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْعِلْمُ قَالَ لَيْسَ هَذَا الْعِلْمَ إِنَّمَا الْعِلْمُ مَا يَحْدُثُ يَوْماً بِيَوْمٍ وَ سَاعَةً بِسَاعَةٍ}}<ref>«از مفضل گزارش شده که امام صادق{{ع}} فرمود: سلیمان از داود ارث برد و محمد{{صل}} سلیمان ارث برد و قطعاً ما از محمد{{صل}} ارث برده‌ایم و علم تورات و انجیل و زبور و تبیین آن‌چه در الواح است نزد ما است. مفضل گفت: عرض کردم: بدون شک این است علم! حضرت فرمودند: این علم خاص امام نیست. همانا علم خاص امام تنها چیزی است که روز به روز و لحظه به لحظه حادث می‌گردد». صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۱۳۹.</ref>.

:::::#{{متن حدیث|عَنْ أَسْبَاطٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: قُلْتُ تُسْأَلُونَ عَنِ الشَّيْ‏ءِ فَلَا يَكُونُ عِنْدَكُمْ عِلْمُهُ قَالَ رُبَّمَا كَانَ ذَلِكَ قُلْتُ كَيْفَ تَصْنَعُونَ قَالَ تَلَقَّانَا بِهِ‏ رُوحُ‏ الْقُدُسِ‏}}<ref>«اسباط گفت از امام صادق{{ع}} پرسیدم: آیا امکان دارد از شما راجع به چیزی پرسشی بشود، ولی علم آن نزد شما نباشد؟ حضرت فرمودند: گاهی این اتفاق می‌افتد. پرسیدم: در این صورت چه کار می‌کنید؟ حضرت فرمودند: روح القدس پاسخ را به ما القا می‌کند». صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۴۵۱.</ref>.

:::::#[[امام باقر]]{{ع}} فرموده‌اند: {{متن حدیث|كَانَ عَلِيٌّ يَعْمَلُ بِكِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّةِ رَسُولِهِ فَإِذَا وَرَدَ عَلَيْهِ شَيْ‏ءٌ وَ الْحَادِثُ الَّذِي لَيْسَ فِي الْكِتَابِ وَ لَا فِي السُّنَّةِ أَلْهَمَهُ اللَّهُ الْحَقَّ فِيهِ إِلْهَاماً وَ ذَلِكَ وَ اللَّهِ‏ مِنَ‏ الْمُعْضِلَاتِ‏}}<ref>«حضرت علی{{ع}} به کتاب خدا و سنت پیامبر{{صل}} عمل می‌کرد. پس هنگامی که بر او مسئله جدیدی وارد می‌شد که در کتاب و سنت نبود، خداوند حقیقت را به او الهام می‌کرد؛ و به خدا قسم این، از امور پیچیده است». صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۲۳۵.</ref>.

:::::#{{متن حدیث|عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ طَلْحَةَ النَّهْدِيِّ قَالَ‏: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} يَقُولُ‏- وَ سَأَلَهُ‏ ذَرِيحٌ‏، فَقَالَ لَهُ: جَعَلَنِيَ اللَّهُ فِدَاكَ لِي إِلَيْكَ حَاجَةٌ فَقَالَ: يَا ذَرِيحُ! هَاتِ حَاجَتَكَ؛ فَمَا أَحَبَّ إِلَيَّ قَضَاءَ حَاجَتِكَ! فَقَالَ: جَعَلَنِيَ اللَّهُ فِدَاكَ أَخْبِرْنِي هَلْ تَحْتَاجُونَ إِلَى شَيْ‏ءٍ مِمَّا تُسْأَلُونَ عَنْهُ لَيْسَ يَكُونُ عِنْدَكُمْ فِيهِ ثَبْتٌ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَتَّى تَنْظُرُونَ إِلَى مَا عِنْدَكُمْ مِنَ الْكُتُبِ؟ قَالَ: يَا ذَرِيحُ! أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ لَا أَنَّا نُزَادُ لَأَنْفَدْنَا}}<ref>«عبدالله بن طلحه نهدی می‌گوید: وقتی ذریح از امام صادق{{ع}} پرسید... برای من راجع به پرسش‌هایی که از شما می‌شود و نزد شما حدیث و پاسخی از رسول الله{{صل}} درباره آن وجود ندارد، بیانی ارائه بفرمایید. آیا نیاز دارید که در کتبی که نزد شما است، نگاه کنید؟ حضرت در پاسخ فرمود: ای ذریح! آگاه باش به خدا قسم اگر علم ما افزایش نیابد، همه داشته‌های ما از بین خواهد رفت». جمعی از اصحاب ائمه، الأصول الستة عشر، ص۲۴۰.</ref>.