←شورش خوارج در دوران عباسیان
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
==[[شورش خوارج در دوران عباسیان]]== | ==[[شورش خوارج در دوران عباسیان]]== | ||
مهم‌ترین خاستگاه خوارج در [[زمان]] عباسیان، منطقه سیستان و [[خراسان]] و قسمت پایین بین‌النهرین بود. خوارج همزمان با دستیابی [[آل عباس]] بر خلافت، اوضاع [[سیاسی]] مناطق مذکور را به‌شدت آشفته ساخته بودند و به رغم [[کوشش]] فرمانداران عباسی برای آرام کردن اوضاع، [[آشوب]] و [[فتنه]] آنان در آن دیار چنان بالا گرفته بود که [[حکومت عباسی]] را در [[مشرق]] [[ایران]] به‌شدت [[تضعیف]] و سرانجام نابود کرد. برخی از درگیری‌هایی که در آن زمان روی داد عبارت بود از: | |||
#برخورد [[معن بن زائده]] در سیستان با خوارج که ابتدا آنها را شکست داد اما سپس به دست آنان به [[قتل]] رسید و سیستان زیر [[فرمان]] رفت<ref>تاریخ سیستان، ص۱۴۶-۱۴۷؛ و قس: البلدان، که به خطا این واقعه را مربوط به سال ۱۵۶ ق. می‌داند (ص ۲۸۵).</ref>. | |||
#فعالیت سیاسی خوارج در اواخر دوره منصور با کشتن حُضین بن محمد به اوج خود رسید. و این بدان معنی است که قلمرو [[عظیم]] [[عباسیان]] در سیستان چنان محدود شده بود که دیگر [[انتخاب]] [[والی]] مستقلی برای آنجا لازم نبود. | |||
#شورش حمزة بن آذرک: پس از شورش‌های متعدد خوارج در سیستان، [[حمزة بن آذرک]] رهبری این [[قیام]] را بر عهده گرفت. رفتارهای عامه‌پسند او موجب شد [[مردم]] سیستان و [[خراسان]] به [[نهضت]] [[حمزه]] علاقه‌مند شوند، گروه بسیاری از مردم بومی آن دیار نیز به دلیل ستم‌های [[امیران]] محلی و برای [[گریز]] از مالیات‌های سنگین و [[مبارزه]] با باج‌گیران [[ستمگر]] و [[اثبات]] [[روح]] [[حق‌طلبی]] و [[عدالت‌خواهی]] به [[مذهب]] خارجی روی آوردند. | |||
بعد از مرگ هارون و بازگشت مأمون به بغداد کار سرکوب خوارج به [[آل طاهر]] سپرده شد. [[طاهر]] در دفع خوارج اهتمام بسیار کرد. فرزندش، [[طلحه]] نیز تمام هم خود را صرف [[مبارزه]] با آنان کرد. [[جنبش خوارج]] با مرگ [[حمزة بن آذرک]] به [[سال ۲۱۳ ق]]. فروکش کرد؛ اما چون [[طلحة بن طاهر]] نیز در همان سال از [[دنیا]] رفت، خوارج از نو مجال فعالیت یافته و این بار به [[رهبری]] ابوعوف، در خراسان و سیستان [[آشوب]] و [[فتنه]] به پا کردند. | |||
زمانی که طاهر دوم، به [[حکومت]] [[خراسان]] رسید [[سیاست]] و [[تدبیر]] [[پدر]] را نداشت و بدین سبب در دوره [[امارت]] وی، علاوه بر [[خوارج]]، عیاران نیز بخش‌هایی از قلمرو او را [[تصرف]] کردند و [[دولت]] طاهری رو به [[ضعف]] نهاد<ref>[[سید احمد رضا خضری|خضری، سید احمد رضا]]، [[تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه (کتاب)|تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه]] ص ۷۷ و ص ۲۰۸.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||