آبرو در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == منابع ==' به '== منابع =='
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==))
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == منابع ==' به '== منابع ==')
خط ۹۸: خط ۹۸:
==آبرومندی و [[بی آبرویی]] در آخرت==
==آبرومندی و [[بی آبرویی]] در آخرت==
براساس آیاتی دیگر، [[زندگی]] [[انسان]] در [[حیات]] پس از [[مرگ]] که بازتاب [[اعمال]] وی در این [[جهان]] است نیز با [[آبرومندی]] و [[بی‌آبرویی]] همراه است. صریح‌ترین و روشن‌ترین [[آیه]] در این زمینه، آیه {{متن قرآن|يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ}}<ref>«روزی که چهره‌هایی سپید و چهره‌هایی سیاه می‌گردد؛ امّا (به) آنان که سیه‌رویند (می‌گویند:) آیا پس از ایمان آوردنتان کفر ورزیدید؟ اینک برای کفری که ورزیده بودید عذاب را بچشید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۶.</ref>، {{متن قرآن|وَأَمَّا الَّذِينَ ابْيَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِي رَحْمَةِ اللَّهِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ}}<ref>«و امّا آنان که سپیدرویند در (بهشت) بخشایش خداوند به سر می‌برند، آنان در آن جاودانند» سوره آل عمران، آیه ۱۰۷.</ref> است که از وجود دو گروه روسفید و روسیاه در [[روز بازپسین]] خبر می‌دهد. روسفیدان در آیه، به [[مؤمنان]] [[تفسیر]] شده است: {{متن قرآن|يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ}}<ref>«در روزی که خداوند پیامبر و مؤمنان همراه او را خوار نمی‌گذارد» سوره تحریم، آیه ۸.</ref> امّا روسیاهان، بر اساس ظاهر آیه، آنانند که پس از [[ایمان آوردن]]، کافر شدند. [[مفسران]]، در [[تطبیق]] روسیاهان وجوه دیگری را بیان داشته‌اند: [[منافقان]]، همه [[کافران]]، آن دسته از [[اهل کتاب]] که پس از [[شناخت پیامبر]]{{صل}} به وی ایمان نیاوردند، [[مرتدان]] و [[خوارج]]، تفسیرهایی است که در این باره ابراز شده است.<ref>مجمع‌البیان، ج ۲، ص ۸۰۸ ـ ۸۰۹.</ref> بنابر [[نقلی]] از حضرت‌ علی{{ع}} مقصود، [[بدعت]] گذارانند.<ref>مجمع‌البیان، ج ۲، ص ۸۰۸ ـ ۸۰۹.</ref> به ظاهر آیه بر همه موارد قابل تطبیق است. در آیه {{متن قرآن|وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّةٌ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْمُتَكَبِّرِينَ}}<ref>«و در روز رستخیز، کسانی را که بر خداوند دروغ بستند خواهی دید که رویشان سیاه است؛ آیا در دوزخ جایگاهی برای کبرورزان نیست؟» سوره زمر، آیه ۶۰.</ref>، {{متن قرآن|وَيُنَجِّي اللَّهُ الَّذِينَ اتَّقَوْا بِمَفَازَتِهِمْ لَا يَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref>«و خداوند آنان را که پرهیزگاری ورزیده‌اند با رستگاریشان می‌رهاند، نه عذاب به آنان می‌رسد و نه اندوهگین می‌گردند» سوره زمر، آیه ۶۱.</ref> نیز کسانی که بر [[خداوند]] [[دروغ]] ببندند، روسیاه شناسانده شده‌اند و در مقابل آنان، از پرواپیشگان یاد شده که از [[روسیاهی]] مبرّایند. {{متن قرآن|نَاكِسُو رُءُوسِهِمْ}}<ref> سوره سجده، آیه ۱۲.</ref>، تعبیر دیگری است که [[خواری]] و سرافکندگی [[مجرمان]] را در [[آخرت]]، در پیش‌گاه [[خداوند]] بیان می‌کند: {{متن قرآن|وَلَوْ تَرَى إِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاكِسُو رُءُوسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنَا أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ}}<ref>«و کاش گناهکاران را آنگاه که نزد پروردگارشان سرافکنده‌اند می‌دیدی (که می‌گویند:) پروردگارا! دیدیم و شنیدیم اکنون بازمان گردان تا کاری شایسته کنیم که ما (اکنون) یقین داریم» سوره سجده، آیه ۱۲.</ref> در [[آیه]] {{متن قرآن|رَبَّنَا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَارٍ}}<ref>«پروردگارا! هر که را به آتش (دوزخ) درآوری، خوار کرده‌ای و ستمگران را یاوری نخواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۹۲.</ref> از قول اولی الالباب چنین آمده است و در ادامه، آیه درخواست آنان این چنین بیان شده است: {{متن قرآن|رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدْتَنَا عَلَى رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ}}<ref>«پروردگارا! و آنچه با پیامبرانت به ما وعده کردی عطا کن و روز رستخیز ما را خوار مگردان؛ بی‌گمان تو در وعده (خود) خلاف نمی‌ورزی» سوره آل عمران، آیه ۱۹۴.</ref>.<ref>[[سید محمود دشتی|دشتی، سید محمود]]، [[آبرو - دشتی (مقاله)|مقاله «آبرو»]]، [[ دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)| دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>
براساس آیاتی دیگر، [[زندگی]] [[انسان]] در [[حیات]] پس از [[مرگ]] که بازتاب [[اعمال]] وی در این [[جهان]] است نیز با [[آبرومندی]] و [[بی‌آبرویی]] همراه است. صریح‌ترین و روشن‌ترین [[آیه]] در این زمینه، آیه {{متن قرآن|يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ}}<ref>«روزی که چهره‌هایی سپید و چهره‌هایی سیاه می‌گردد؛ امّا (به) آنان که سیه‌رویند (می‌گویند:) آیا پس از ایمان آوردنتان کفر ورزیدید؟ اینک برای کفری که ورزیده بودید عذاب را بچشید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۶.</ref>، {{متن قرآن|وَأَمَّا الَّذِينَ ابْيَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِي رَحْمَةِ اللَّهِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ}}<ref>«و امّا آنان که سپیدرویند در (بهشت) بخشایش خداوند به سر می‌برند، آنان در آن جاودانند» سوره آل عمران، آیه ۱۰۷.</ref> است که از وجود دو گروه روسفید و روسیاه در [[روز بازپسین]] خبر می‌دهد. روسفیدان در آیه، به [[مؤمنان]] [[تفسیر]] شده است: {{متن قرآن|يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ}}<ref>«در روزی که خداوند پیامبر و مؤمنان همراه او را خوار نمی‌گذارد» سوره تحریم، آیه ۸.</ref> امّا روسیاهان، بر اساس ظاهر آیه، آنانند که پس از [[ایمان آوردن]]، کافر شدند. [[مفسران]]، در [[تطبیق]] روسیاهان وجوه دیگری را بیان داشته‌اند: [[منافقان]]، همه [[کافران]]، آن دسته از [[اهل کتاب]] که پس از [[شناخت پیامبر]]{{صل}} به وی ایمان نیاوردند، [[مرتدان]] و [[خوارج]]، تفسیرهایی است که در این باره ابراز شده است.<ref>مجمع‌البیان، ج ۲، ص ۸۰۸ ـ ۸۰۹.</ref> بنابر [[نقلی]] از حضرت‌ علی{{ع}} مقصود، [[بدعت]] گذارانند.<ref>مجمع‌البیان، ج ۲، ص ۸۰۸ ـ ۸۰۹.</ref> به ظاهر آیه بر همه موارد قابل تطبیق است. در آیه {{متن قرآن|وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّةٌ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْمُتَكَبِّرِينَ}}<ref>«و در روز رستخیز، کسانی را که بر خداوند دروغ بستند خواهی دید که رویشان سیاه است؛ آیا در دوزخ جایگاهی برای کبرورزان نیست؟» سوره زمر، آیه ۶۰.</ref>، {{متن قرآن|وَيُنَجِّي اللَّهُ الَّذِينَ اتَّقَوْا بِمَفَازَتِهِمْ لَا يَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref>«و خداوند آنان را که پرهیزگاری ورزیده‌اند با رستگاریشان می‌رهاند، نه عذاب به آنان می‌رسد و نه اندوهگین می‌گردند» سوره زمر، آیه ۶۱.</ref> نیز کسانی که بر [[خداوند]] [[دروغ]] ببندند، روسیاه شناسانده شده‌اند و در مقابل آنان، از پرواپیشگان یاد شده که از [[روسیاهی]] مبرّایند. {{متن قرآن|نَاكِسُو رُءُوسِهِمْ}}<ref> سوره سجده، آیه ۱۲.</ref>، تعبیر دیگری است که [[خواری]] و سرافکندگی [[مجرمان]] را در [[آخرت]]، در پیش‌گاه [[خداوند]] بیان می‌کند: {{متن قرآن|وَلَوْ تَرَى إِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاكِسُو رُءُوسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنَا أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ}}<ref>«و کاش گناهکاران را آنگاه که نزد پروردگارشان سرافکنده‌اند می‌دیدی (که می‌گویند:) پروردگارا! دیدیم و شنیدیم اکنون بازمان گردان تا کاری شایسته کنیم که ما (اکنون) یقین داریم» سوره سجده، آیه ۱۲.</ref> در [[آیه]] {{متن قرآن|رَبَّنَا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَارٍ}}<ref>«پروردگارا! هر که را به آتش (دوزخ) درآوری، خوار کرده‌ای و ستمگران را یاوری نخواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۹۲.</ref> از قول اولی الالباب چنین آمده است و در ادامه، آیه درخواست آنان این چنین بیان شده است: {{متن قرآن|رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدْتَنَا عَلَى رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ}}<ref>«پروردگارا! و آنچه با پیامبرانت به ما وعده کردی عطا کن و روز رستخیز ما را خوار مگردان؛ بی‌گمان تو در وعده (خود) خلاف نمی‌ورزی» سوره آل عمران، آیه ۱۹۴.</ref>.<ref>[[سید محمود دشتی|دشتی، سید محمود]]، [[آبرو - دشتی (مقاله)|مقاله «آبرو»]]، [[ دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)| دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>
== جستارهای وابسته ==
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
۴۱۵٬۰۷۸

ویرایش