تفسیر عرفانی در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:


==مقدمه==
==مقدمه==
[[حقیقت]] [[عرفان]] چیزی جز [[شناخت]] [[حقایق]] بر اثر [[سیر و سلوک]] و [[مجاهدت]] با نفس نیست. تصوف و عرفان از یک سرچشمه نشأت گرفته‌اند و هر دو حاصل یک واقعیت‌اند. در نهایت، تصوف بیشتر به جنبه عملی و [[سلوک]] و عرفان به جنبه نظری و [[اندیشه]] و دریافت حقایق می‌پردازد. راه و روش [[اهل عرفان]] به‌گونه درون‌بینشی و ذوقیات است و راهی که سالکان طریقه [[اشراق]] رفته‌اند با دریافت‌های [[باطنی]] سر و کار دارند و راه [[ریاضت]] و مجاهدت را در پیش می‌گیرند تا [[باطن]] خود را جلا دهند و آن را آینه‌ای برای انعکاس حقایق نهفته [[جهان]] سازند. آنان به آیاتی از قبیل: {{متن قرآن|عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ}}<ref>«ای مؤمنان! خویش را دریابید! چون رهیاب شده باشید آن کس که گمراه است به شما زیان نمی‌رساند؛ همگان بازگشتتان به سوی خداوند است آنگاه شما را از آنچه می‌کرده‌اید آگاه می‌گرداند» سوره مائده، آیه ۱۰۵.</ref> و {{متن قرآن|مَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى}}<ref>«هر کس رهیاب شود تنها به سود خود راه یافته و هر کس گمراه شود تنها به زیان خود گمراه گردیده است و هیچ باربرداری بار (گناه) دیگری را بر دوش نخواهد گرفت و ما تا پیامبری برنینگیزیم (کسی را) عذاب نمی‌کنیم» سوره اسراء، آیه ۱۵.</ref> تمسّک می‌جویند.
[[حقیقت]] [[عرفان]] چیزی جز [[شناخت]] [[حقایق]] بر اثر [[سیر و سلوک]] و [[مجاهدت]] با نفس نیست. تصوف و عرفان از یک سرچشمه نشأت گرفته‌اند و هر دو حاصل یک واقعیت‌اند. در نهایت، تصوف بیشتر به جنبه عملی و [[سلوک]] و عرفان به جنبه نظری و [[اندیشه]] و دریافت حقایق می‌پردازد. راه و روش [[اهل عرفان]] به‌گونه درون‌بینشی و ذوقیات است و راهی که سالکان طریقه [[اشراق]] رفته‌اند با دریافت‌های [[باطنی]] سر و کار دارند و راه [[ریاضت]] و مجاهدت را در پیش می‌گیرند تا [[باطن]] خود را جلا دهند و آن را آینه‌ای برای انعکاس حقایق نهفته [[جهان]] سازند. آنان به آیاتی از قبیل: {{متن قرآن|عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ}}<ref>«ای مؤمنان! خویش را دریابید! چون رهیاب شده باشید آن کس که گمراه است به شما زیان نمی‌رساند؛ همگان بازگشتتان به سوی خداوند است آنگاه شما را از آنچه می‌کرده‌اید آگاه می‌گرداند» سوره مائده، آیه ۱۰۵.</ref> و {{متن قرآن|مَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى}}<ref>«هر کس رهیاب شود تنها به سود خود راه یافته و هر کس گمراه شود تنها به زیان خود گمراه گردیده است و هیچ باربرداری بار (گناه) دیگری را بر دوش نخواهد گرفت و ما تا پیامبری برنینگیزیم (کسی را) عذاب نمی‌کنیم» سوره اسراء، آیه ۱۵.</ref> تمسّک می‌جویند.


حکمای اشراق برای دستیابی به [[راز]] هستی و سرّ [[آفرینش]]، راه خوداندیشی و دریافت‌های باطنی را پیموده و روش ذوقی را برای کسب حقایق برگزیده‌اند و در این راه به مرز [[افراط]] رفته و مطالبی به دور از [[روح]] [[شریعت]] به زبان و قلم آورده که نام آنها را «شطحیات» نامیده‌اند. تفاوت اندکی که میان [[مکتب]] اشراق و مکتب عرفان هست اینکه، اشراقیون ارزش‌های [[عقلی]] را [[ارج]] می‌نهند و در جنب آن به دریافت‌های باطنی می‌پردازند؛ ولی عرفا، تنها به یافته‌های درونی و روش ذوقی بسنده می‌کنند و به [[راه و رسم]] [[عقل]] چندان وقعی نمی‌نهند.
حکمای اشراق برای دستیابی به [[راز]] هستی و سرّ [[آفرینش]]، راه خوداندیشی و دریافت‌های باطنی را پیموده و روش ذوقی را برای کسب حقایق برگزیده‌اند و در این راه به مرز [[افراط]] رفته و مطالبی به دور از [[روح]] [[شریعت]] به زبان و قلم آورده که نام آنها را «شطحیات» نامیده‌اند. تفاوت اندکی که میان [[مکتب]] اشراق و مکتب عرفان هست اینکه، اشراقیون ارزش‌های [[عقلی]] را [[ارج]] می‌نهند و در جنب آن به دریافت‌های باطنی می‌پردازند؛ ولی عرفا، تنها به یافته‌های درونی و روش ذوقی بسنده می‌کنند و به [[راه و رسم]] [[عقل]] چندان وقعی نمی‌نهند.
۱۱۲٬۲۱۳

ویرایش