←نمونه‌ها و آثار تفسیر فیضی ـ اشاری
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
##[[تطبیق]] [[آیات]] با اصول تصوف و [[سلوک]] [[عرفانی]]. | ##[[تطبیق]] [[آیات]] با اصول تصوف و [[سلوک]] [[عرفانی]]. | ||
#[[مثنوی معنوی (کتاب)|مثنوی معنوی]]، سروده [[جلال الدین محمد مولوی]] را هم به سبب اشتمال آن بر [[تفسیر]] و [[تأویل]] بخش عمده ای از [[آیات قرآن]] می‌توان از [[تفاسیر عرفانی]] قرآن به شمار آورد<ref>سر نی، ج ۱، ص۳۷۳. </ref>. | #[[مثنوی معنوی (کتاب)|مثنوی معنوی]]، سروده [[جلال الدین محمد مولوی]] را هم به سبب اشتمال آن بر [[تفسیر]] و [[تأویل]] بخش عمده ای از [[آیات قرآن]] می‌توان از [[تفاسیر عرفانی]] قرآن به شمار آورد<ref>سر نی، ج ۱، ص۳۷۳. </ref>. | ||
#[[اسماعیل بن مصطفی حقی بُروسَوی]] صاحب [[تفسیر روح البیان (کتاب)|تفسیر روح البیان]] با بهره‌گیری از تفاسیر عرفانی پیشین مانند [[تأویلات القرآن (کتاب)|تأویلات القرآن]] اثر [[عبدالرزاق کاشانی]] و [[بحر الحقائق و المعانی فی تفسیر السبع المثانی (کتاب)|بحر الحقائق و المعانی فی تفسیر السبع المثانی]] اثر [[ | #[[اسماعیل بن مصطفی حقی بُروسَوی]] صاحب [[تفسیر روح البیان (کتاب)|تفسیر روح البیان]] با بهره‌گیری از تفاسیر عرفانی پیشین مانند [[تأویلات القرآن (کتاب)|تأویلات القرآن]] اثر [[عبدالرزاق کاشانی]] و [[بحر الحقائق و المعانی فی تفسیر السبع المثانی (کتاب)|بحر الحقائق و المعانی فی تفسیر السبع المثانی]] اثر [[نجم‌الدین رازی]] و با بهره‌گیری از اشعار عرفانی [[مولوی]] و [[حافظ]] و [[سعدی]] [[تفسیری]] ذوقی تألیف کرده است<ref>روح البیان، ج ۳، ص۴۵۰، ۴۵۳؛ ج ۶، ص۱۷۷، ۱۸۸، ۲۰۱.</ref>. بروسوی در [[استانبول]] [[ترکیه]]، [[زبان فارسی]] را نیز آموخت و به ویژه در کتاب‌های عرفانی [[فارسی]] همچون آثار [[عطار]]، مولوی، حافظ و جامی [[تعمق]] کرد. آشنایی با این آثار عرفانی و نیز شرح و ترجمه او بر فصوص الحکم [[ابن عربی]] به زبان ترکی، یا ترجمه و شرح او بر [[پند]] [[نامه]] منسوب به [[عطار نیشابوری]] موجب شد که تفسیر او، [[روح]] البیان [[صبغه]] عرفانی بگیرد. | ||
#[[بیان السعادة فی مقامات العبادة (کتاب)|بیان السعادة فی مقامات العبادة]] تألیف حاج ملا [[سلطان محمد گنابادی]] معروف به [[سلطان علی شاه]] نیز از [[تفاسیر]] فیضی ـ اشاری و [[شیعی]] قرآن و نویسنده آن از اقطاب متأخر [[سلسله]] [[نعمت]] اللهی است، گرچه برخی [[صحت]] انتساب این تفسیر را به وی [[انکار]] کرده‌اند. سبب [[نگارش]] این تفسیر به گفته مؤلف آن جمع آوری لطایف و نکات نغز در اشارات قرآن است<ref> بیان السعاده، ج ۱، ص۲.</ref>. محور اساسی این تفسیر، [[ولایت]] در معنای عرفانی است. از جنبه‌های [[روایی]]، [[فقهی]]، [[فلسفی]] و ادبی این تفسیر نباید [[غافل]] بود؛ اما وجه [[غالب]] آن توجه به مباحث عرفانی است و اگرهم از حیث روایی بتوان از آن سخنی گفت، [[عرفان]] مبتنی بر این [[روایات]] است که از [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه اطهار]]{{ع}} فراوان در آن نقل شده است. | #[[بیان السعادة فی مقامات العبادة (کتاب)|بیان السعادة فی مقامات العبادة]] تألیف حاج ملا [[سلطان محمد گنابادی]] معروف به [[سلطان علی شاه]] نیز از [[تفاسیر]] فیضی ـ اشاری و [[شیعی]] قرآن و نویسنده آن از اقطاب متأخر [[سلسله]] [[نعمت]] اللهی است، گرچه برخی [[صحت]] انتساب این تفسیر را به وی [[انکار]] کرده‌اند. سبب [[نگارش]] این تفسیر به گفته مؤلف آن جمع آوری لطایف و نکات نغز در اشارات قرآن است<ref> بیان السعاده، ج ۱، ص۲.</ref>. محور اساسی این تفسیر، [[ولایت]] در معنای عرفانی است. از جنبه‌های [[روایی]]، [[فقهی]]، [[فلسفی]] و ادبی این تفسیر نباید [[غافل]] بود؛ اما وجه [[غالب]] آن توجه به مباحث عرفانی است و اگرهم از حیث روایی بتوان از آن سخنی گفت، [[عرفان]] مبتنی بر این [[روایات]] است که از [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه اطهار]]{{ع}} فراوان در آن نقل شده است. | ||
#[[مخزن العرفان کنز العرفان (کتاب)|مخزن العرفان کنز العرفان]] از بانو [[نصرت امین اصفهانی]]. این اثر از [[تفاسیر]] [[اخلاقی]] و عرفانی به زبان ساده و قابل استفاده برای عموم است. | #[[مخزن العرفان کنز العرفان (کتاب)|مخزن العرفان کنز العرفان]] از بانو [[نصرت امین اصفهانی]]. این اثر از [[تفاسیر]] [[اخلاقی]] و عرفانی به زبان ساده و قابل استفاده برای عموم است. | ||