ذعلب یمانی در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">' به '</div>')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[ذعلب یمانی]]''' است. "'''[[ذعلب یمانی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = ذعلب یمانی
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[ذعلب یمانی در تاریخ اسلامی]] - [[ذعلب یمانی در تراجم و رجال]] - [[ذعلب یمانی در نهج البلاغه]]</div>
| عنوان مدخل  = ذعلب یمانی
| مداخل مرتبط = [[ذعلب یمانی در تراجم و رجال]] - [[ذعلب یمانی در نهج البلاغه]]
| پرسش مرتبط  =
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
*عنوان "ذِعلِب" به کسر ذال و لام که گاهی "ذِعلَب" به [[فتح]] لام خوانده می‌شود به‌عنوان [[لقب]] شخصی، در دو جا از [[نهج البلاغه]] شریف بر حسب چاپ‌ها و نسخه‌هایی که در دسترسی [[مردم]] قرار دارد، دیده می‌شود: یکی از [[خطبه]] ۱۷۹ برابر نسخه همراه با ترجمه مرحوم [[محمد دشتی]] و ۱۷۸ بر اساس چاپ مرحوم [[فیض]] الاسلام با این مضمون که [[ذعلب یمانی]] در میان جمعی به‌پا خاست و از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} پرسید: "ای [[امیرمؤمنان]]، آیا پروردگارت را دیده‌ای؟" و [[حضرت]] پاسخ او را می‌دهد؛ دیگری در [[خطبه]] ۲۳۴ برحسب چاپ مرحوم دشتی و ۲۲۵ بر اساس چاپ [[فیض]] الاسلام. نام این شخص در آثار اولیه رجالی دیده نمی‌شود.
عنوان "ذِعلِب" به کسر ذال و لام که گاهی "ذِعلَب" به [[فتح]] لام خوانده می‌شود به‌عنوان [[لقب]] شخصی، در دو جا از [[نهج البلاغه]] شریف بر حسب چاپ‌ها و نسخه‌هایی که در دسترسی [[مردم]] قرار دارد، دیده می‌شود: یکی از [[خطبه]] ۱۷۹ برابر نسخه همراه با ترجمه مرحوم [[محمد دشتی]] و ۱۷۸ بر اساس چاپ مرحوم [[فیض]] الاسلام با این مضمون که [[ذعلب یمانی]] در میان جمعی به‌پا خاست و از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} پرسید: "ای [[امیرمؤمنان]]، آیا پروردگارت را دیده‌ای؟" و [[حضرت]] پاسخ او را می‌دهد؛ دیگری در [[خطبه]] ۲۳۴ برحسب چاپ مرحوم دشتی و ۲۲۵ بر اساس چاپ [[فیض]] الاسلام. نام این شخص در آثار اولیه رجالی دیده نمی‌شود.
*[[شیخ طوسی]] از وی در بخش [[اصحاب]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} از [[رجال]] خود نام نمی‌برد.
*وجود این عنوان که گویا به‌دلیل ویژگی‌های رفتاری به‌عنوان [[لقب]] یکی از افراد حاضر در برخی از جلسات [[امام]] {{ع}}، به وی داده شده، باعث شده است که رجالیان متأخر و معاصران از وی یاد کنند و درباره او تنها با [[استنباط]] از آنچه در این [[خطبه]] و مانند آن به‌دست آمده، وی را از [[اصحاب امام]] بدانند و در مورد او [[داوری]] کنند.
*مرحوم [[مامقانی]] و بعضی از دیگر بزرگان براساس [[روایات]] وارد شده در مضمون [[خطبه]] موجود در [[نهج البلاغه]]، وی را به [[فصاحت]] و [[بلاغت]] و [[شجاعت]] [[قلب]] ستوده‌اند. در حالی‌ که [[علامه شوشتری]] با استناد به عباراتی از [[روایت]] مذکور در [[توحید]] [[صدوق]] به صراحت او را شخص نادرستی دانسته است با این [[استدلال]] که وقتی [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} گستره [[دانش]] خود را در زمینه [[تورات]] و [[انجیل]] و [[قرآن]] بیان داشت، ذعلب به دوستانش گفت‌ هم‌اکنون من [[امام]] را با پرسشی شرمنده خواهم کرد و بی‌درنگ برخاست و و پرسید: "آیا پروردگارت را دیده‌ای؟" از بخش‌های دیگر [[روایت]] روشن می‌شود که ذعلب در پایان [[سخن امام]] چنان تحت تأثیر سخنان ایشان قرار می‌گیرد که از شدّت مدهوشی روی [[زمین]] می‌افتد و پس از به هوش آمدن اظهار می‌دارد که به‌خدا [[سوگند]] تاکنون پاسخی بدین‌گونه نشنیده بودم و به‌خدا [[سوگند]] هرگز به چنین پرسشی بازنخواهم گشت. این سخن اگر دلالت بر چیزی داشته باشد، همان [[توبه]] و [[استبصار]] و تحوّل روحی برای ذعلب خواهد بود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۴۰۹.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
[[شیخ طوسی]] از وی در بخش [[اصحاب امیرالمؤمنین]] {{ع}} از [[رجال]] خود نام نمی‌برد.


== جستارهای وابسته ==
وجود این عنوان که گویا به‌دلیل ویژگی‌های رفتاری به‌عنوان [[لقب]] یکی از افراد حاضر در برخی از جلسات [[امام]] {{ع}}، به وی داده شده، باعث شده است که رجالیان متأخر و معاصران از وی یاد کنند و درباره او تنها با [[استنباط]] از آنچه در این [[خطبه]] و مانند آن به‌دست آمده، وی را از [[اصحاب امام]] بدانند و در مورد او [[داوری]] کنند.
 
مرحوم [[مامقانی]] و بعضی از دیگر بزرگان براساس [[روایات]] وارد شده در مضمون [[خطبه]] موجود در [[نهج البلاغه]]، وی را به [[فصاحت]] و [[بلاغت]] و [[شجاعت]] [[قلب]] ستوده‌اند. در حالی‌ که [[علامه شوشتری]] با استناد به عباراتی از [[روایت]] مذکور در [[توحید]] [[صدوق]] به صراحت او را شخص نادرستی دانسته است با این [[استدلال]] که وقتی [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} گستره [[دانش]] خود را در زمینه [[تورات]] و [[انجیل]] و [[قرآن]] بیان داشت، ذعلب به دوستانش گفت‌ هم‌اکنون من [[امام]] را با پرسشی شرمنده خواهم کرد و بی‌درنگ برخاست و و پرسید: "آیا پروردگارت را دیده‌ای؟" از بخش‌های دیگر [[روایت]] روشن می‌شود که ذعلب در پایان [[سخن امام]] چنان تحت تأثیر سخنان ایشان قرار می‌گیرد که از شدّت مدهوشی روی [[زمین]] می‌افتد و پس از به هوش آمدن اظهار می‌دارد که به‌خدا [[سوگند]] تاکنون پاسخی بدین‌گونه نشنیده بودم و به‌خدا [[سوگند]] هرگز به چنین پرسشی بازنخواهم گشت. این سخن اگر دلالت بر چیزی داشته باشد، همان [[توبه]] و [[استبصار]] و تحوّل روحی برای ذعلب خواهد بود<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۴۰۹.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]
# [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۱: خط ۲۳:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:ذعلب یمانی]]
[[رده:اصحاب امام علی]]
۱۱۱٬۹۱۱

ویرایش