بحث:آیا علم غیب غیر خدا امکان دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳: خط ۳:
[[پرونده:11902.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر]]]]
[[پرونده:11902.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[حسن مهدی‌فر|مهدی‌فر]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[حسن مهدی‌فر]]''' در پایان‌نامه دکتری خود با عنوان ''«[[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[حسن مهدی‌فر]]''' در پایان‌نامه دکتری خود با عنوان ''«[[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
::::::«'''ادله عقلی:''' ۱. '''وجود مقتضی وعدم مانع:''' از نظر عقل هیچ دلیل وبرهانی مبنی بر امتناع چنین علمی برای انسان وجود ندارد. هیچ محذور عقلی وجود ندارد که انسان‌ها بتوانند بر امور غیبی آگاهی داشته باشند. ازطرف دیگر در باره انسانهای بر گزیده مقتضی نیز موجود است زیرا شایستگی انسان‌های پاک مانند پیامبران و [[ائمه معصومین]]{{عم}} از یک سو و فیاضیت خداوند که مبرا از عجز و بخل است از سوی دیگر، در امکان آگاهی‌های غیبی آنان تردیدی باقی نمی‌گذارد.
::::::«'''ادله عقلی:''' ۱. '''وجود مقتضی و عدم مانع:''' از نظر عقل هیچ دلیل وبرهانی مبنی بر امتناع چنین علمی برای انسان وجود ندارد. هیچ محذور عقلی وجود ندارد که انسان‌ها بتوانند بر امور غیبی آگاهی داشته باشند. ازطرف دیگر در باره انسانهای بر گزیده مقتضی نیز موجود است زیرا شایستگی انسان‌های پاک مانند پیامبران و [[ائمه معصومین]]{{عم}} از یک سو و فیاضیت خداوند که مبرا از عجز و بخل است از سوی دیگر، در امکان آگاهی‌های غیبی آنان تردیدی باقی نمی‌گذارد.
::::::۲. '''وقوع:''' بهترین دلیل بر امکان یک چیزی وقوع آن است، تحقق چنین آگاهی‌هایی برای برخی انسان‌ها و انبیاء و [[اهل بیت]]{{ع}} که از طریق آیات و روایات فراوان، تاریخ، سیره و تراجم اثبات شده است. بهترین شاهد بر امکان آن می‌باشد. از سوی دیگر با وجود مقامات عالیه و فضائل بس بزرگی که [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} دارند، وقوع [[علم غیب]] برای آنان امری سهل و آسان خواهد بود. پیامبری که: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|عِندَ سِدْرَةِ الْمُنتَهَى * عِندَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى}﴾}}<ref>«نزد سدرة المنتهی که جنت الماوی در آنجاست»؛ سوره نجم، آیه ۱۴ و ۱۵.</ref>  
::::::۲. '''وقوع:''' بهترین دلیل بر امکان یک چیزی وقوع آن است، تحقق چنین آگاهی‌هایی برای برخی انسان‌ها و انبیاء و [[اهل بیت]]{{ع}} که از طریق آیات و روایات فراوان، تاریخ، سیره و تراجم اثبات شده است. بهترین شاهد بر امکان آن می‌باشد. از سوی دیگر با وجود مقامات عالیه و فضائل بس بزرگی که [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} دارند، وقوع [[علم غیب]] برای آنان امری سهل و آسان خواهد بود. پیامبری که: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|عِندَ سِدْرَةِ الْمُنتَهَى * عِندَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى}﴾}}<ref>«نزد سدرة المنتهی که جنت الماوی در آنجاست»؛ سوره نجم، آیه ۱۴ و ۱۵.</ref>  
::::::'''ادله نقلی:''' آیات و روایاتی که امکان چنین علمی را بطور عام برای انسان‌ها گوشزد می‌کند مانند:
::::::'''ادله نقلی:''' آیات و روایاتی که امکان چنین علمی را بطور عام برای انسان‌ها گوشزد می‌کند مانند:
::::::۱. آیه شریفه: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|أَوَلَمْ يَنظُرُواْ فِي مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ}}﴾}}<ref>«آیا در ملکوت آسمان‌ها وزمین و آنچه خدا آفریده نظر نمی‌کنند»؛ سوره اعراف، آیه ۱۸۵.</ref> در این آیه شریفه قرآن کسانی را که خود را از مشاهده ملکوت هستی محروم می‌نمایند توبیخ می‌کند. و اگر مشاهده ملکوت هستی که بخشی از آگاهی‌های غیبی است امکان‌پذیر نبود توبیخ معنای معقولی نمی‌توانست داشته باشد.  
::::::۱. آیه شریفه: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|أَوَلَمْ يَنظُرُواْ فِي مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ}}﴾}}<ref>«آیا در ملکوت آسمان‌ها وزمین و آنچه خدا آفریده نظر نمی‌کنند»؛ سوره اعراف، آیه ۱۸۵.</ref> در این آیه شریفه قرآن کسانی را که خود را از مشاهده ملکوت هستی محروم می‌نمایند توبیخ می‌کند. و اگر مشاهده ملکوت هستی که بخشی از آگاهی‌های غیبی است امکان‌پذیر نبود توبیخ معنای معقولی نمی‌توانست داشته باشد.  
::::::۲. آیه شریفه: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|كَلاَّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ* لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ * ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ}}﴾}}<ref>«چنین نیست؛ اگر شما علم الیقین (به آخرت) داشتید قطعا شما جهنم را خواهید دید سپس (با ورود در آن) آن را با عین الیقین خواهید دید»؛ سوره تکاثر، آیه۵-۷.</ref>  مفسرین از این آیه استفاده می‌کنند که: دو تا رؤیت وجود دارد رؤیت اول در این دنیاست و رؤیت دوم(لترونها عین الیقین ) در قیامت است.<ref>المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص۳۵۲.</ref> بنابراین مفاد آیه این است که اگر علم یقینی برای انسان‌ها حاصل شود جهنم را خواهند دید و این دیدن در این دنیا است والا در قیامت همه، چه مؤمن و چه کافر آن را خواهند دید و آن مقید به علم هم نیست.  لذا نیازی به علم یقین هم نیست اما دیدن در دنیا را معلل به علم یقینی کرده است پس دیدن جهنم که گوشه‌ای از آگاهی‌های غیبی است به شرط حصول علم یقینی نه تنها انبیا و [[اهل بیت]]{{عم}} بلکه برای همه انسانها امکان دارد چون آیه آن را اختصاص به افراد خاص نکرده است، بلکه بطور کلی فرموده است.  
::::::۲. آیه شریفه: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|كَلاَّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ* لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ * ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ}}﴾}}<ref>«چنین نیست؛ اگر شما علم الیقین (به آخرت) داشتید قطعا شما جهنم را خواهید دید سپس (با ورود در آن) آن را با عین الیقین خواهید دید»؛ سوره تکاثر، آیه۵-۷.</ref>  مفسرین از این آیه استفاده می‌کنند که: دو تا رؤیت وجود دارد رؤیت اول در این دنیاست و رؤیت دوم(لترونها عین الیقین ) در قیامت است.<ref>المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص۳۵۲.</ref> بنابراین مفاد آیه این است که اگر علم یقینی برای انسان‌ها حاصل شود جهنم را خواهند دید و این دیدن در این دنیا است والا در قیامت همه، چه مؤمن و چه کافر آن را خواهند دید و آن مقید به علم هم نیست.  لذا نیازی به علم یقین هم نیست اما دیدن در دنیا را معلل به علم یقینی کرده است پس دیدن جهنم که گوشه‌ای از آگاهی‌های غیبی است به شرط حصول علم یقینی نه تنها انبیا و [[اهل بیت]]{{عم}} بلکه برای همه انسانها امکان دارد چون آیه آن را اختصاص به افراد خاص نکرده است، بلکه بطور کلی فرموده است.  
::::::۳. روایاتی از [[اهل بیت]]{{عم}} وجود دارد مبنی براین که اگر سایر انسان‌ها نیز موانع را برطرف می‌کردند توانایی ارتباط با ملکوت و غیب را پیدا می‌کردند مانند: رسول خدا{{صل}} فرمود: لولا ان الشیاطین یحومون حول قلوب بنی آدم لنظروا الی ملکوت السموات (بحارالانوار» ج56،ص163وج،60 ص322  و ج67،ص59 ) اگر نبود که شیاطین گرد دلهای بنی آدم گردش می‌کنند و غبار و تاریکی ایجاد می‌کنند بنی آدم می‌توانست با چشم دل ملکوت آسمانها را ببیند مشابه این حدیث در منابع اهل سنت نیز آمده است که جبرئیل به پیامبر اکرم() گفت: الشیاطین یحومون علی أعین بنی آدم أن لا یتفکروا فی ملکوت السموات والأرض ولولا ذلک لرأت العجائب(مسند أحمد بن حنبل»، ج 2، ص 353 و 363) شیاطین اطراف چشم ودل بنی آدم می‌چرخند تا انسانها در ملکوت آسمانها وزمین تفکر نکنند واگر این نبود بسیاری از عجائب را می‌دیدند. و نیزآن حضرت فرمود: لولا تمریغ قلوبکم أو تزیدکم فی الحدیث لسمعتم ما أسمع اگر دلهایتان لغزش پیدا نمی کردو به تردید نمی افتادواگر پر حرفی شما نبود، می‌توانستید هر چه را می‌بینیم، ببینید و هر چه را می‌شنوم بشنوید. (همان، ج8،ص 303،ح 22355 و «العلم والحکمه فی الکتاب والسنه»،ص120 )
::::::۳. روایاتی از [[اهل بیت]]{{عم}} وجود دارد مبنی بر این که اگر سایر انسان‌ها نیز موانع را برطرف می‌کردند توانایی [[ارتباط با ملکوت]] و [[غیب]] را پیدا می‌کردند مانند: [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} فرمود: اگر نبود که شیاطین گرد دلهای بنی آدم گردش می‌کنند و غبار و تاریکی ایجاد می‌کنند بنی آدم می‌توانست با چشم دل ملکوت آسمانها را ببیند.<ref>«لولا ان الشیاطین یحومون حول قلوب بنی آدم لنظروا الی ملکوت السموات»، بحارالانوار، ج۵۶، ص۱۶۳ و ج۶۰، ص۳۲۲  و ج۶۷، ص۵۹.</ref>  مشابه این حدیث در منابع اهل سنت نیز آمده است که جبرئیل به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} گفت: شیاطین اطراف چشم و دل بنی‌آدم می‌چرخند تا انسان‌ها در ملکوت آسمان‌ها و زمین تفکر نکنند و اگر این نبود بسیاری از عجائب را می‌دیدند.<ref>«الشیاطین یحومون علی أعین بنی آدم أن لا یتفکروا فی ملکوت السموات والأرض ولولا ذلک لرأت العجائب»؛ مسند أحمد بن حنبل، ج۲، ص۳۵۳ و ۳۶۳.</ref>  و نیزآن حضرت فرمود: اگر دل‌هایتان لغزش پیدا نمی‌کرد و به تردید نمی‌افتاد و اگر پرحرفی شما نبود، می‌توانستید هر چه را می‌بینم، ببینید و هر چه را می‌شنوم بشنوید.<ref>«لولا تمریغ قلوبکم أو تزیدکم فی الحدیث لسمعتم ما أسمع»؛ همان، ج۸، ص ۳۰۳، ح ۲۲۳۵۵ و «العلم والحکمه فی الکتاب والسنه»، ص۱۲۰.</ref>
::::::آیاتی که از آگاهی‌های غیبی برخی ازافراد مانند خضر همنشین موسی{{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|}}﴾}}<ref>«»؛ سوره ، آیه .</ref>(سوره کهف:18،آیه65 )ونیزآصف بن برخیا همنشین سلیمان {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|}}﴾}}<ref>«»؛ سوره ، آیه .</ref>(سوره نمل:27، آیه40 ) و حضرت مریم و مادر موسی {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|}}﴾}}<ref>«»؛ سوره ، آیه .</ref>(سوره قصص:27،آیه 7 ) خبر می‌دهد.  این افراد در عین حال که پیامبر نبودند امااین علوم را از راههای عادی نیزکسب نکرده بودند بلکه از طریق الهام وافاضه خداوند بوده است.  بنا براین وقوع موارد فوق، خوددلیل برامکان است»<ref>[[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص۳۳.</ref>.
::::::آیاتی که از آگاهی‌های غیبی برخی ازافراد مانند خضر همنشین موسی{{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|}}﴾}}<ref>«»؛ سوره ، آیه .</ref>(سوره کهف:18،آیه65 )ونیزآصف بن برخیا همنشین سلیمان {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|}}﴾}}<ref>«»؛ سوره ، آیه .</ref>(سوره نمل:27، آیه40 ) و حضرت مریم و مادر موسی {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|}}﴾}}<ref>«»؛ سوره ، آیه .</ref>(سوره قصص:27،آیه 7 ) خبر می‌دهد.  این افراد در عین حال که پیامبر نبودند امااین علوم را از راههای عادی نیزکسب نکرده بودند بلکه از طریق الهام وافاضه خداوند بوده است.  بنا براین وقوع موارد فوق، خوددلیل برامکان است»<ref>[[علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن (پایان‌نامه)|علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن]]، ص۳۳.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}
۵۳٬۳۷۰

ویرایش