دلایل منکرین علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۹ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۱۹
، ۹ فوریهٔ ۲۰۲۲ربات: جایگزینی خودکار متن (-رده:پرسش +رده:پرسش)؛ زیباسازی
جز (جایگزینی متن - '.</ref> ::::::' به '.</ref> ') |
|||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
}} | }} | ||
'''دلایل منکرین علم غیب معصوم چیست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[علم غیب (پرسش)|علم غیب]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[علم غیب]]''' مراجعه شود. | '''دلایل منکرین علم غیب معصوم چیست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[علم غیب (پرسش)|علم غیب]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[علم غیب]]''' مراجعه شود. | ||
== پاسخ نخست == | == پاسخ نخست == | ||
[[پرونده:1100806.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:1100806.jpg|بندانگشتی|راست|100px|[[حسن علیپور وحید]]]] | ||
آقای '''[[حسن علیپور وحید]]''' در کتاب ''«[[مکتب در فرآیند نواندیشی (کتاب)|مکتب در فرآیند نواندیشی]]»'' در اینباره گفته است: | آقای '''[[حسن علیپور وحید]]''' در کتاب ''«[[مکتب در فرآیند نواندیشی (کتاب)|مکتب در فرآیند نواندیشی]]»'' در اینباره گفته است: | ||
«[[انکار علم غیب]] برای [[انبیا]] و [[ائمه]]، پدیدهای بیسابقه نیست، [[وهابیت]] یدی طولا در این عرصه دارد و هرگونه [[اعتقاد]] به [[علوم غیبی]] [[بشر]]، حتی [[پیامبران اولوالعزم]] را نیز [[شرک]] میخواند. [[غیب]] در مقابل [[شهود]] بر چیزی اطلاق میگردد که با حواس ظاهری قابل [[درک]] نیست. غیب را میتوان بر دو مرتبه دانست: [[غیب مطلق]] و [[غیب نسبی]]. غیب مطلق [[غیبی]] است که به هیچگونه و در هیچ [[زمان]] و مکانی قابل [[ادراک]] نیست؛ مانند [[ذات الهی]] که غیبالغیوب است، برخلاف غیب نسبی که با شرایطی خاص برای افرادی ویژه دستیافتنی است. اینان به چند [[آیه]] [[تمسک]] مینمایند که [[ظهور]] در اختصاص و انحصار [[علم غیب]] به [[پروردگار]] دارد: | «[[انکار علم غیب]] برای [[انبیا]] و [[ائمه]]، پدیدهای بیسابقه نیست، [[وهابیت]] یدی طولا در این عرصه دارد و هرگونه [[اعتقاد]] به [[علوم غیبی]] [[بشر]]، حتی [[پیامبران اولوالعزم]] را نیز [[شرک]] میخواند. [[غیب]] در مقابل [[شهود]] بر چیزی اطلاق میگردد که با حواس ظاهری قابل [[درک]] نیست. غیب را میتوان بر دو مرتبه دانست: [[غیب مطلق]] و [[غیب نسبی]]. غیب مطلق [[غیبی]] است که به هیچگونه و در هیچ [[زمان]] و مکانی قابل [[ادراک]] نیست؛ مانند [[ذات الهی]] که غیبالغیوب است، برخلاف غیب نسبی که با شرایطی خاص برای افرادی ویژه دستیافتنی است. اینان به چند [[آیه]] [[تمسک]] مینمایند که [[ظهور]] در اختصاص و انحصار [[علم غیب]] به [[پروردگار]] دارد: | ||
#{{متن قرآن|وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ}}<ref>«و کلیدهای (چیزهای) نهان نزد اوست؛ (هیچ کس) جز او آنها را نمیداند» سوره انعام، آیه ۵۹.</ref>. | # {{متن قرآن|وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ}}<ref>«و کلیدهای (چیزهای) نهان نزد اوست؛ (هیچ کس) جز او آنها را نمیداند» سوره انعام، آیه ۵۹.</ref>. | ||
#{{متن قرآن|قُلْ لَا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«بگو: جز خداوند کسی در آسمانها و زمین غیب را نمیداند و درنمییابند که چه هنگام برانگیخته خواهند شد» سوره نمل، آیه ۶۵.</ref>. | # {{متن قرآن|قُلْ لَا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«بگو: جز خداوند کسی در آسمانها و زمین غیب را نمیداند و درنمییابند که چه هنگام برانگیخته خواهند شد» سوره نمل، آیه ۶۵.</ref>. | ||
#{{متن قرآن|إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ}}<ref>«که غیب، تنها از آن خداوند است» سوره یونس، آیه ۲۰.</ref> | # {{متن قرآن|إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ}}<ref>«که غیب، تنها از آن خداوند است» سوره یونس، آیه ۲۰.</ref> | ||
این [[آیات]] میتواند ناظر به [[مقام]] ذات الهی باشد که [[علم]] کسی به آن راه ندارد یا مفهوم و واژهای عام است که با برخی از آیات دیگر تخصیص میخورد و تبیین و توضیح میپذیرد. اشکالکننده تنها به همین سنخ از آیات توجه نموده که ظهور در اختصاص علم غیب به [[خداوند متعال]] دارد و به آیات دیگر که دلالت بر عدم اختصاص و انحصار دارد، توجهی نداشته یا برای به [[کرسی]] نشاندن مدعایش نادیده انگاشته است، در حالی که [[خداوند]] در جای دیگر میفرماید: | این [[آیات]] میتواند ناظر به [[مقام]] ذات الهی باشد که [[علم]] کسی به آن راه ندارد یا مفهوم و واژهای عام است که با برخی از آیات دیگر تخصیص میخورد و تبیین و توضیح میپذیرد. اشکالکننده تنها به همین سنخ از آیات توجه نموده که ظهور در اختصاص علم غیب به [[خداوند متعال]] دارد و به آیات دیگر که دلالت بر عدم اختصاص و انحصار دارد، توجهی نداشته یا برای به [[کرسی]] نشاندن مدعایش نادیده انگاشته است، در حالی که [[خداوند]] در جای دیگر میفرماید: | ||
#{{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا * إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ...}}<ref>«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمیکند * جز فرستادهای را که بپسندد.».. سوره جن، آیه ۲۶-۲۷.</ref>. | # {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا * إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ...}}<ref>«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمیکند * جز فرستادهای را که بپسندد.».. سوره جن، آیه ۲۶-۲۷.</ref>. | ||
#{{متن قرآن|مَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِنْ رُسُلِهِ مَنْ يَشَاءُ}}<ref>«و (نیز) بر آن نیست که شما را از نهان آگاه گرداند اما خداوند از فرستادگان خویش هر که را بخواهد برمیگزیند» سوره آل عمران، آیه ۱۷۹.</ref> | # {{متن قرآن|مَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِنْ رُسُلِهِ مَنْ يَشَاءُ}}<ref>«و (نیز) بر آن نیست که شما را از نهان آگاه گرداند اما خداوند از فرستادگان خویش هر که را بخواهد برمیگزیند» سوره آل عمران، آیه ۱۷۹.</ref> | ||
از استثنای این [[آیات]] استفاده میشود که [[خداوند متعال]] ذاتاً و اصالتاً [[عالم به غیب]] است؛ ولی به انسانهایی که [[مرضی]] و [[برگزیده]] اوست، [[علم غیب]] را [[افاضه]] میکند. پس خود [[آیه]]، انحصار پیشین را میشکند یا به تعبیر دیگر، خاصی است که عام پیشین را تخصیص میزند. افزون بر این آیات، آیات دیگری هست که از [[علم لدنّی]] و [[دانش]] اعطایی به [[برگزیدگان الهی]] حکایت دارد؛ مانند: [[علم]] [[خضر]] و [[لقمان]] و [[مریم]] و [[آصف]]{{عم}}، که اشاره شد. [[وهابیون]] نیز که در [[انکار]] [[علم غیب پیامبران]] و [[پیشوایان]] گوی [[سبقت]] را از دیگران ربودهاند، به عارضه تکسونگری و جزئیبینی [[مبتلا]] هستند و دیده بر برخی آیات میبندند. | از استثنای این [[آیات]] استفاده میشود که [[خداوند متعال]] ذاتاً و اصالتاً [[عالم به غیب]] است؛ ولی به انسانهایی که [[مرضی]] و [[برگزیده]] اوست، [[علم غیب]] را [[افاضه]] میکند. پس خود [[آیه]]، انحصار پیشین را میشکند یا به تعبیر دیگر، خاصی است که عام پیشین را تخصیص میزند. افزون بر این آیات، آیات دیگری هست که از [[علم لدنّی]] و [[دانش]] اعطایی به [[برگزیدگان الهی]] حکایت دارد؛ مانند: [[علم]] [[خضر]] و [[لقمان]] و [[مریم]] و [[آصف]]{{عم}}، که اشاره شد. [[وهابیون]] نیز که در [[انکار]] [[علم غیب پیامبران]] و [[پیشوایان]] گوی [[سبقت]] را از دیگران ربودهاند، به عارضه تکسونگری و جزئیبینی [[مبتلا]] هستند و دیده بر برخی آیات میبندند. | ||
خط ۳۱: | خط ۲۹: | ||
از آنجا که لازم است به جز [[رسالت]]، دیگر [[کمالات]] [[رسول]] برای [[امام]] نیز [[ثابت]] باشد، پس امام هم مشمول این [[عنایت الهی]] و علم غیب خواهد بود؛ چون هر دو [[شریعت]] را بیان میکنند و هر دو باید از آفت [[خطا]] و خلط دانش معمولی مصون بمانند<ref>شیعهشناسی و پاسخ به شبهات، ج۱، ص۵۵۸.</ref>. [[متکلمان شیعه]] [[لزوم]] مجهز بودن [[وصی پیامبر]] به [[علوم]] و کمالات [[نبی]] را به [[قدر]] کفایت در منابع متعدد کاویدهاند و شبهه افکنان و علاقمندان میتوانند مراجعه کنند<ref>ر.ک: علم الإمام (محمد حسین مظفر)؛ الشافی فی الإمامة، ج۲، ص۲۶ به بعد؛ ۲۶؛ امامشناسی، ج۱۲، ص۲۲؛ ج۱۸، ص۲۹۰؛ ترجمه امامت بحارالانوار، ج۳، ص۲۹۰؛ مجموعه گفتمانهای مذاهب اسلامی، ص۱۵۶ به بعد.</ref>»<ref>[[حسن علیپور وحید|علیپور وحید، حسن]]، [[مکتب در فرآیند نواندیشی (کتاب)|مکتب در فرآیند نواندیشی]]، ص ۶۷.</ref> | از آنجا که لازم است به جز [[رسالت]]، دیگر [[کمالات]] [[رسول]] برای [[امام]] نیز [[ثابت]] باشد، پس امام هم مشمول این [[عنایت الهی]] و علم غیب خواهد بود؛ چون هر دو [[شریعت]] را بیان میکنند و هر دو باید از آفت [[خطا]] و خلط دانش معمولی مصون بمانند<ref>شیعهشناسی و پاسخ به شبهات، ج۱، ص۵۵۸.</ref>. [[متکلمان شیعه]] [[لزوم]] مجهز بودن [[وصی پیامبر]] به [[علوم]] و کمالات [[نبی]] را به [[قدر]] کفایت در منابع متعدد کاویدهاند و شبهه افکنان و علاقمندان میتوانند مراجعه کنند<ref>ر.ک: علم الإمام (محمد حسین مظفر)؛ الشافی فی الإمامة، ج۲، ص۲۶ به بعد؛ ۲۶؛ امامشناسی، ج۱۲، ص۲۲؛ ج۱۸، ص۲۹۰؛ ترجمه امامت بحارالانوار، ج۳، ص۲۹۰؛ مجموعه گفتمانهای مذاهب اسلامی، ص۱۵۶ به بعد.</ref>»<ref>[[حسن علیپور وحید|علیپور وحید، حسن]]، [[مکتب در فرآیند نواندیشی (کتاب)|مکتب در فرآیند نواندیشی]]، ص ۶۷.</ref> | ||
== [[:رده:آثار علم غیب|منبعشناسی جامع علم غیب]] == | |||
==[[:رده:آثار علم غیب|منبعشناسی جامع علم غیب]]== | |||
{{منبع جامع}} | {{منبع جامع}} | ||
* [[:رده:کتابشناسی کتابهای علم غیب|کتابشناسی علم غیب]]؛ | * [[:رده:کتابشناسی کتابهای علم غیب|کتابشناسی علم غیب]]؛ | ||
خط ۴۳: | خط ۳۹: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:پرسش]] | ||
[[رده:پرسمان علم غیب]] | [[رده:پرسمان علم غیب]] | ||
[[رده:(اا): پرسشهایی با ۱ پاسخ]] | [[رده:(اا): پرسشهایی با ۱ پاسخ]] | ||
[[رده:(اا): پرسشهای علم غیب با ۱ پاسخ]] | [[رده:(اا): پرسشهای علم غیب با ۱ پاسخ]] |