شکرگزاری در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

یکی دیگر از مفاهیم عام [[اخلاقی]] که رابطه انسان را با خدا سامان می‌دهد، «شکر» است. در شرح ماهیت شکر، سخن بسیار گفته شده است. برای جمع بین این تعاریف می‌توان گفت که حقیقت شکر همان «اظهار [[نعمت]]» است. اظهار نعمت از سویی مستلزم [[ادراک]] و [[تصور]] آن است و از جانب دیگر دارای مراتب مختلف است؛ زیرا اظهار نعمت یعنی استفاده از آن در راهی که مُنعم اراده کرده است و همچنین یادآوری و [[مدح]] و ثنای او برای نعمتش. بنابراین شکر دارای مراتب سه‌گانه قلبی (یادآوری)، زبانی (مدح و ثنا) و عملی است. مراد از شکر خداوند آن است که اولاً همواره در [[دل]] یادآور نعمت‌های او باشد؛ ثانیاً هنگام استفاده از نعمت‌های بی‌کران [[الهی]] زبان به [[حمد]] و [[سپاس]] [[خداوند]] بگشاید؛ ثالثاً [[نعمت‌ها]] و [[برکات]] خداوندی را در راهی که او [[اراده]] کرده است، به کار گیرد<ref> ر.ک: الکافی، ج۲، ص۹۶، ح۱۵ و ص۹۵، ح۹ و ۱۱.</ref>. در مقابل «[[شکر]]»، «[[کفر]]» قرار دارد که به معنای مخفی کردن و پوشاندن [[نعمت‌های الهی]] است. البته آشکار است که حتی [[بندگان]] [[شاکر]] نیز از عهده [[سپاس‌گزاری]] برنمی‌آیند، اما [[ادب]] [[بندگی]] اقتضا می‌کند که در این راه بکوشند. [[امام علی]]{{ع}} برقراری رابطه شکرآمیز با خداوند را آن‌قدر [[ارزشمند]] می‌داند که [[معتقد]] است این رابطه باید مبنای بندگی آزادمردان قرار گیرد. بر همین اساس می‌فرماید: «گروهی [[خدا]] را به جهت سپاس‌گزاری پرستیدند و این [[پرستش]] آزادگان است»<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۳۷.</ref>.<ref>[[احمد دیلمی|دیلمی، احمد]]، [[مبانی و نظام اخلاق (مقاله)| مقاله «مبانی و نظام اخلاق»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام علی]]، ج۴، ص ۱۴۶.</ref>