بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
این [[احادیث]]، که نمونه‌های آن فراوان است، دلالت می‌کند که کتاب‌های [[املا]] شده از [[رسول اکرم]]{{صل}} به گونه‌ای محسوس بود که گاهی دیگران نیز می‌توانستند آنها را [[مشاهده]] کنند، از روی آن بخوانند و حتی ادعای توارث درباره آنها داشته باشند؛ نه آنکه از [[امور معنوی]] محض باشد؛ بدین ترتیب [[حضرت علی]]{{ع}} و دیگر [[پیشوایان معصوم]]{{عم}} که [[زمامداران]] [[فکری]] [[شیعه]] هستند و [[شیعیان]] [[افتخار]] [[پیروی]] از آنها را دارند، [[احکام]] و [[معارف دینی]] را از کتاب‌هایی نقل میکردند که به [[رسول خدا]]{{صل}} انتساب مستقیم داشت. از این رو [[انحراف]] و اعوجاجی در [[سیستم]] فکری آنها یافت نخواهد شد؛ زیرا افزون بر [[ارتباط]] [[معنوی]]، ارتباط ظاهری‌شان نیز با [[صاحب شریعت]] پیوسته بر قرار ماند. انحراف ریشه‌ای را باید در گروه‌هایی جست‌و‌جو کرد که نه تنها با تبدیل «[[امامت]]» به «[[خلافت]]» ارتباط معنوی‌شان را با منبع [[نورانی]] [[وحی]] قطع کردند، بلکه با سردادن [[شعار]] {{متن حدیث|حَسْبُنَا كِتَابُ اللَّه}} و ممنوع کردن ثبت و [[نقل حدیث]]، حدیث‌سوزی و از بین بردن آن به صورت‌های گوناگون، رشته‌های ارتباط ظاهری‌شان را با [[پدر]] این [[خاندان پیامبر]] [[اکرم]]{{صل}} گسستند؛ در نتیجه تلاش گسترده‌شان، برای تدوین و [[نگارش]] [[حدیث]]، [[رنج]] بی‌حاصلی بود که نتوانست آب رفته را، آن‌گونه که باید، به جوی برگرداند و پیوندشان را با صاحب شریعت، وثیق کند و سند مشروعیتشان را به ثبت برساند و...<ref>جوادی آملی، ادب فنای مقربان، ج۴، ص۲۸۶.</ref>.<ref>[[رحمت‌الله ضیایی|ضیایی، رحمت‌الله]]، [[شیعه و سنت نبوی (مقاله)| مقاله «شیعه و سنت نبوی»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۱۳ (کتاب)|موسوعه رد شبهات]]، ج۱۳، ص ۲۱.</ref> | این [[احادیث]]، که نمونه‌های آن فراوان است، دلالت می‌کند که کتاب‌های [[املا]] شده از [[رسول اکرم]]{{صل}} به گونه‌ای محسوس بود که گاهی دیگران نیز می‌توانستند آنها را [[مشاهده]] کنند، از روی آن بخوانند و حتی ادعای توارث درباره آنها داشته باشند؛ نه آنکه از [[امور معنوی]] محض باشد؛ بدین ترتیب [[حضرت علی]]{{ع}} و دیگر [[پیشوایان معصوم]]{{عم}} که [[زمامداران]] [[فکری]] [[شیعه]] هستند و [[شیعیان]] [[افتخار]] [[پیروی]] از آنها را دارند، [[احکام]] و [[معارف دینی]] را از کتاب‌هایی نقل میکردند که به [[رسول خدا]]{{صل}} انتساب مستقیم داشت. از این رو [[انحراف]] و اعوجاجی در [[سیستم]] فکری آنها یافت نخواهد شد؛ زیرا افزون بر [[ارتباط]] [[معنوی]]، ارتباط ظاهری‌شان نیز با [[صاحب شریعت]] پیوسته بر قرار ماند. انحراف ریشه‌ای را باید در گروه‌هایی جست‌و‌جو کرد که نه تنها با تبدیل «[[امامت]]» به «[[خلافت]]» ارتباط معنوی‌شان را با منبع [[نورانی]] [[وحی]] قطع کردند، بلکه با سردادن [[شعار]] {{متن حدیث|حَسْبُنَا كِتَابُ اللَّه}} و ممنوع کردن ثبت و [[نقل حدیث]]، حدیث‌سوزی و از بین بردن آن به صورت‌های گوناگون، رشته‌های ارتباط ظاهری‌شان را با [[پدر]] این [[خاندان پیامبر]] [[اکرم]]{{صل}} گسستند؛ در نتیجه تلاش گسترده‌شان، برای تدوین و [[نگارش]] [[حدیث]]، [[رنج]] بی‌حاصلی بود که نتوانست آب رفته را، آن‌گونه که باید، به جوی برگرداند و پیوندشان را با صاحب شریعت، وثیق کند و سند مشروعیتشان را به ثبت برساند و...<ref>جوادی آملی، ادب فنای مقربان، ج۴، ص۲۸۶.</ref>.<ref>[[رحمت‌الله ضیایی|ضیایی، رحمت‌الله]]، [[شیعه و سنت نبوی (مقاله)| مقاله «شیعه و سنت نبوی»]]، [[موسوعه رد شبهات ج۱۳ (کتاب)|موسوعه رد شبهات]]، ج۱۳، ص ۲۱.</ref> | ||
==[[وارثت از پیامبر]]{{صل}}== | == منابع علم امام == | ||
===[[وارثت از پیامبر]]{{صل}}=== | |||
به این معنی که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} تمام [[معارف]] و [[شرایع]] [[اسلام]] را به [[علی]]{{ع}} آموخت و طبق بعضی از [[روایات]] [[علی]]{{ع}} آن [[معارف]] را با خط خود در کتابی نوشت و این [[علم]] و [[آگاهی]] [[نسل]] بعد از [[نسل]] به [[فرزندان علی]]{{ع}} یعنی [[امامان معصوم]]{{عم}} رسید. | به این معنی که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} تمام [[معارف]] و [[شرایع]] [[اسلام]] را به [[علی]]{{ع}} آموخت و طبق بعضی از [[روایات]] [[علی]]{{ع}} آن [[معارف]] را با خط خود در کتابی نوشت و این [[علم]] و [[آگاهی]] [[نسل]] بعد از [[نسل]] به [[فرزندان علی]]{{ع}} یعنی [[امامان معصوم]]{{عم}} رسید. | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۰: | ||
[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "[[جانشین]] [[امام]]، در دقیقه پایانی که از [[روح]] [[امام]] باقی مانده، به [[علم امام]] پیشین از خود [[آگاه]] میشود"<ref>{{متن حدیث|يَعْرِفُ الَّذِي بَعْدَ الْإِمَامِ عِلْمَ مَنْ كَانَ قَبْلَهُ فِي آخِرِ دَقِيقَةٍ تَبْقى مِنْ رُوحِهِ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۷۴.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۷۸-۷۹.</ref> | [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "[[جانشین]] [[امام]]، در دقیقه پایانی که از [[روح]] [[امام]] باقی مانده، به [[علم امام]] پیشین از خود [[آگاه]] میشود"<ref>{{متن حدیث|يَعْرِفُ الَّذِي بَعْدَ الْإِمَامِ عِلْمَ مَنْ كَانَ قَبْلَهُ فِي آخِرِ دَقِيقَةٍ تَبْقى مِنْ رُوحِهِ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۷۴.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۷۸-۷۹.</ref> | ||
==[[تصدیق]] [[رسول خدا]]{{صل}}== | ===[[تصدیق]] [[رسول خدا]]{{صل}}=== | ||
[[امیرالمؤمنین]] در [[علم]] به مقامی رسید که [[پیامبر]] آن را ستود و فرمود: "[[دانش]] گوارایت باد ای [[ابوالحسن]]! [[علم]] را مانند [[آب]] نوشیدی"<ref>ذخائر العقبی، ص۷۸.</ref>. همچنین فرمود: "من [[شهر علم]] هستم و [[علی]] دروازه آن، هر کس جویای [[دانش]] است باید از درش وارد شود"<ref>مناقب خوارزمی، ص۴۰.</ref>. | [[امیرالمؤمنین]] در [[علم]] به مقامی رسید که [[پیامبر]] آن را ستود و فرمود: "[[دانش]] گوارایت باد ای [[ابوالحسن]]! [[علم]] را مانند [[آب]] نوشیدی"<ref>ذخائر العقبی، ص۷۸.</ref>. همچنین فرمود: "من [[شهر علم]] هستم و [[علی]] دروازه آن، هر کس جویای [[دانش]] است باید از درش وارد شود"<ref>مناقب خوارزمی، ص۴۰.</ref>. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۶: | ||
[[تصدیق]] [[پیامبر]] را نسبت به [[علم]] سرشار [[امیرالمؤمنین]]، [[امام]] [[حسین بن علی]]{{ع}} این‌گونه [[نقل]] می‌فرماید: "وقتی [[آیه]] {{متن قرآن|وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ}}<ref>« و هر چیزی را در نوشته‌ای روشن بر شمرده‌ایم» سوره یس، آیه۱۲.</ref> نازل شد، [[اصحاب]] از [[پیامبر خدا]]{{صل}} پرسیدند: مقصود از [[امام مبین]] [[تورات]] است یا [[انجیل]] یا [[قرآن]]؟ فرمود: هیچ کدام، سپس متوجّه پدرم شد و بیان داشت: این امامی است که [[خداوند]] مخزن وجودش را از [[دانش]] و [[علوم]] سرشار کرده است"<ref>ینابیع المودة، ص۷۷.</ref>.<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۶۳-۶۴.</ref> | [[تصدیق]] [[پیامبر]] را نسبت به [[علم]] سرشار [[امیرالمؤمنین]]، [[امام]] [[حسین بن علی]]{{ع}} این‌گونه [[نقل]] می‌فرماید: "وقتی [[آیه]] {{متن قرآن|وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ}}<ref>« و هر چیزی را در نوشته‌ای روشن بر شمرده‌ایم» سوره یس، آیه۱۲.</ref> نازل شد، [[اصحاب]] از [[پیامبر خدا]]{{صل}} پرسیدند: مقصود از [[امام مبین]] [[تورات]] است یا [[انجیل]] یا [[قرآن]]؟ فرمود: هیچ کدام، سپس متوجّه پدرم شد و بیان داشت: این امامی است که [[خداوند]] مخزن وجودش را از [[دانش]] و [[علوم]] سرشار کرده است"<ref>ینابیع المودة، ص۷۷.</ref>.<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۶۳-۶۴.</ref> | ||
===[[الهام]] از [[عالم غیب]]=== | |||
یکی از [[راه‌های علم امام]] - که دقیق‌ترین و عمیق‌ترین دانش‌های [[امام]] را تأمین می‌کرد - [[ارتباط]] با [[جهان غیب]] و [[الهام]] گرفتن است. [[امام]] [[علی بن موسی الرضا]]{{ع}} می‌فرماید: "هنگامی که به [[اراده الهی]] [[انسانی]] برای [[سرپرستی]] امور [[مردم]] [[برگزیده]] شود، [[خداوند]] به او [[سعه صدر]] عطا می‌کند، چشمه‌های [[حکمت]] را در قلبش [[ذخیره]] می‌کند و [[علم]] و [[دانش]] را از راه [[الهام]] به او می‌آموزاند، آن‌گاه دیگر از پاسخ هیچ مشکلی [[ناتوان]] نخواهد بود، خط مستقیم [[حق]] را به خوبی می‌شناسد، این [[شخصیت]] همان [[انسان]] [[معصوم]] است که از توفیقات و تأییدات ذات [[ربوبیّت]] برخوردار می‌گردد و [[لغزش]] و [[خطا]] به [[حریم]] وجود او راه ندارد"<ref>اصول کافی، ج۱، ص۲۰۲.</ref>. | |||
[[موسی بن جعفر]]{{ع}} فرمود: "[[علوم]] ما به سه بخش تقسیم می‌گردد (گذشته، [[آینده]] و حادث)، [[علوم]] گذشته برای ما [[تفسیر]] شده، [[علوم]] [[آینده]] برای ما نوشته شده و [[علوم]] [[جدید]] و حادث در [[قلب]] و گوش ما [[القا]] می‌گردد، این نوع [[علم]] [[افضل]] [[علم]] و [[دانش]] ما است؛ امّا [[پیامبری]] بعد از [[رسول اکرم]]{{صل}} ما نخواهد آمد"<ref>اصول کافی، ج۱، ص۲۶۴.</ref>. | |||
در این [[حدیث]] علاوه بر [[الهام]] "در [[قلب]]" از [[القا]] "در گوش" که همان [[مقام]] [[تحدیث]] است و در مورد بعدی به آن اشاره میشود، [[سخن]] رفته است و برای آنکه مخاطب [[سخن گفتن]] [[فرشته]] را [[وحی]] [[نبوّت]] تلقّی نکند، اضافه فرموده که بعد از [[پیامبر اسلام]]، [[پیامبری]] نخواهد آمد<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص۶۵-۶۶.</ref>. | |||
===[[ارتباط با فرشتگان]] و [[روح القدس]]=== | |||
از [[منابع علم امامان]] ارتباط آنها با [[فرشتگان]] است. البته نه به این معنی که آنها در زمره [[انبیاء]] بودند چرا که می‌‌دانیم با [[وفات]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} [[وحی رسالی]] پایان یافت بلکه آنان هم چون [[خضر]] [[نبی]] و [[ذوالقرنین]] و [[مریم]]{{س}} بودند که مطابق ظاهر [[آیات قرآن]] با [[فرشتگان الهی]] ارتباط داشتند و حقایقی از عالم دریافت میکردند<ref>ر.ک: پیام قرآن، ج ۹، ص ۱۲۳.</ref>. | |||
و از [[امام رضا]]{{ع}} [[نقل]] شده: {{متن حدیث|إِنَّ الْإِمَامَ مُؤَيَّدٌ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ عَمُودٌ مِنْ نُورٍ يَرَى فِيهِ أَعْمَالَ الْعِبَادِ وَ كُلَّمَا احْتَاجَ إِلَيْهِ لِلدَّلَالَةِ اطَّلَعَ عَلَيْهِ}}<ref>.عیون الأخبار الرضا{{عم}}، ج۱، ص ۲۱۳.</ref>. | |||
[[امام باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|أَنَّ عَلِيّاً كَانَ مُحَدَّثاً}} و هنگامی که از آن [[حضرت]] توضیح خواستند که چه کسی با او سخن می‌‌گفت؟ فرمود: {{متن حدیث| يُحَدِّثُهُ مَلَكٌ}} و هنگامی که سؤال کردند آیا او [[پیامبر]] بود؟ دست خود را به علامت نفی و [[انکار]] تکان داد، سپس افزود: {{متن حدیث|كَصَاحِبِ سُلَيْمَانَ أَوْ كَصَاحِبِ مُوسَى أَوْ كَذِي الْقَرْنَيْنِ}}<ref>کافی ج۱، ص ۲۷۱ {{عربی| باب ان الائمه محدثون}} و روایات دیگری در باب تحدیث و امداد روح القدس در کافی ج۱، ص ۲۷۰ تا ۲۷۲ آمده است.</ref>. | |||
موضوع [[تحدیث]] و [[الهام]] به غیر [[انبیاء الهی]] هم در امت‌های قبل و هم در [[اسلام]] حتی نزد [[اهل سنت]] هم یک امر مسلّم است<ref>ر.ک: منابع اهل سنت مانند: صحیح بخاری، ج ۴، ص ۲۹۹: {{متن حدیث|حدثنا یحیی بن قزعه حدثنا ابراهیم بن سعد عن ابیه عن ابی سلمه عن ابی هریره رضی الله عنه قال قال رسول الله{{صل}} لقد کان فیما قبلکم من الامم محدثون فان یک فی امتی احد فانه عمر زاد زکریا بن ابی زائده عن سعد عن ابی سلمه عن ابی هریره قال قال النبی{{صل}} لقد کان فیمن کان قبلکم من بنی اسرائیل رجال یکلمون من غیر ان یکونوا انبیاء فان یکن من امتی منهم احد فعمر قال ابن عباس رضی الله عنهما من نبی و لا محدث}}. و قسطلانی در شرح بخاری می‌‌نویسد: {{متن حدیث|لقد کان فیما قبلکم من الامم محدثون}}. {{عربی|بتشدید الدال المهمله المفتوحه أی ملهمون او یلقی فی روعهم الشیء قبل الإعلام به فیکون کالذی حدثه غیره به او یجری الصواب علی لسانهم من غیر قصد،... فی الحقیقه و حینئذ فیرجع الی الالهام...، و إذا ثبت أن هذا وجد فی غیر هذه الامه المفضوله فوجوده فی هذه الامه الفاضله أحری}} ارشاد الساری، ج۶، ص ۱۰۳.</ref>. از اینجا به خوبی روشن میشود که "[[روح القدس]]" یک [[روح]] امدادگر است که [[انسان]] را به هنگام انجام کارهای مهم [[یاری]] میدهد و البته به تفاوت مراتب اشخاص متفاوت است<ref>ر.ک: پیام قرآن، ج۹، ص ۱۲۴. و نیز ر.ک: علم امام، ص ۵۴.</ref>. | |||
حاصل [[کلام]] این که مجموع این جهات سه گانه ـ [[قرآن]]، [[علم]] وراثتی و [[تحدیث]] ـ به [[امام]] [[علم]] و [[آگاهی]] فراوانی می‌‌بخشد تا بتواند [[مأموریت]] خود را که همانا [[هدایت]] [[امت]] است به خوبی انجام دهد<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]] ص ۸۹-۹۴</ref>. | |||
[[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: "[[اوصیا]] محدث‌اند. [[روح‌القدس]] با آنها صحبت می‌کند، ولی او را نمی‌بینند [[حضرت علی]]{{ع}} بر [[روح‌القدس]] عرضه می‌داشت، آنچه از او می‌پرسیدند در [[دل]] خود [[احساس]] می‌کرد که پاسخ صحیح است. جریان را [[نقل]] می‌کرد، همان‌گونه بود که فرموده بود"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْأَوْصِيَاءَ مُحَدَّثُونَ يُحَدِّثُهُمْ رُوحُ الْقُدُسِ وَ لَا يَرَوْنَهُ وَ كَانَ عَلِيٌ{{ع}} يَعْرِضُ عَلَى رُوحِ الْقُدُسِ مَا يُسْأَلُ عَنْهُ فَيُوجِسُ فِي نَفْسِهِ أَنْ قَدْ أَصَبْتَ بِالْجَوَابِ فَيُخْبَرُ فَيَكُونُ كَمَا قَالَ}}؛ بحارالأنوار، ج۲۵، ص۵۷.</ref> | |||
[[ابی‌بصیر]] می‌گوید: درباره [[آیه]]: {{متن قرآن|وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}<ref>«از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است» سوره اسراء، آیه ۸۵.</ref> از [[امام صادق]]{{ع}} پرسیدم حضرت پاسخ دادند: "خلقی بزرگ‌تر از [[جبرئیل]] و [[میکائیل]] است که با [[پیامبر اکرم]]{{صل}} بوده و با [[ائمه]]{{عم}} است و او از [[ملکوت]] است"<ref>{{متن حدیث|خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} وَ هُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ وَ هُوَ مِنَ الْمَلَكُوتِ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۷۳.</ref>. | |||
[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: "[[ائمه]]{{عم}} [[مقام]] و [[منزلت]] [[پیغمبر]]{{صل}} را دارند ولی [[پیغمبر]] نیستند و آنچه از زن‌ها برای [[پیغمبر]]{{صل}}[[حلال]] است (زیادتر از چهار [[زن]] دائم و [[زن]] موهوبه) برای ایشان [[حلال]] نیست ولی در غیر این مورد به [[منزلت]] [[رسول]] خدایند"<ref>{{متن حدیث|الْأَئِمَّةُ بِمَنْزِلَةِ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} إِلَّا أَنَّهُمْ لَيْسُوا بِأَنْبِيَاءَ وَ لَا يَحِلُّ لَهُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَا يَحِلُّ لِلنَّبِيِّ{{صل}} فَأَمَّا مَا خَلَا ذَلِكَ فَهُمْ فِيهِ بِمَنْزِلَةِ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}}کافی، ج۱، ص۲۷۰.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۸۰-۸۲.</ref> | |||
یکی از [[منابع علم امام]] [[ارتباط با عالم غیب]] به واسطه بعضی [[فرشتگان الهی]] است. این عمل را [[تحدیث]] و [[امام]] را "محدّث" می‌نامند. [[امام]] [[موسی کاظم]]{{ع}} فرمود: "[[امامان]]، [[دانشمندان]]، راست‌گویان، فهمانده شدگان و [[محدّثان]] است"<ref>اصول کافی، ج۱، ص۲۷۱.</ref>. | |||
[[حسن بن عباس]] طیّ نامه‌ای از [[امام رضا]]{{ع}} پرسید: "فرق میان [[رسول]] و [[نبی]] و [[امام]] چیست؟ حضرت پاسخ داد: [[رسول]] کسی است که [[جبرئیل]] بر او نازل میشود و او را می‌بیند و هم سخنانش را می‌شنود و با [[وحی الهی]] مرتبط است و گاهی هم در [[عالم رؤیا]] [[وحی]] را دریافت می‌کند، مانند رؤیای [[حضرت ابراهیم]]{{ع}}؛ امّا [[نبی]] گاهی سخن [[فرشته]] را می‌شنود و گاهی [[فرشته]] را می‌بیند، بی‌آنکه چیزی از او بشنود؛ امّا [[امام]] سخنان [[فرشته]] را می‌شنود بدون آنکه او را ببیند"<ref>اصول کافی، ج۱، ص۱۷۶.</ref>. | |||
[[محمّد بن مسلم]] گوید: نزد [[امام صادق]]{{ع}} از محدّث سخن به میان آمد، فرمود: "محدّث کسی است که صدای [[فرشته]] را می‌شنود؛ امّا او را نمی‌بیند عرض کردم: فدایت شوم! از کجا تشخیص میدهد که [[کلام]] [[فرشته]] است؟ فرمود: به واسطه [[آرامش]] خاطر و [[وفاداری]] که در آن حال به وی عطا میشود میفهمد [[فرشته]] است".<ref>اصول کافی، ج۱، ص۲۷۱.</ref>.<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص۶۶.</ref> | |||
=== [[مصحف حضرت زهرا]]{{س}}=== | |||
[[امام صادق]]{{ع}} درباره [[مصحف]] مادرشان [[حضرت زهرا]]{{س}} می‌فرماید: "مصحفی است، سه برابر [[قرآنی]] که در دست شماست. به [[خدا]] حتی یک حرف [[قرآن]] هم در آن نیست"<ref>{{متن حدیث|مُصْحَفٌ فِيهِ مِثْلُ قُرْآنِكُمْ هَذَا ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ اللَّهِ مَا فِيهِ مِنْ قُرْآنِكُمْ حَرْفٌ وَاحِدٌ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۳۸.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۷۹.</ref> | |||
===[[جفر]] با [[علم]] [[انبیا]] و اوصیای گذشته=== | |||
کتاب‌ها و [[صحف]] [[انبیا]] و [[امامان]]{{عم}} یکی از مجاری [[علوم ائمه]]{{عم}} است که در [[روایات]] به آنها اشاره شده است: [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "همانا [[جفر]] نزد ماست، [[مردم]] چه می‌دانند [[جفر]] چیست؟ عرض کردم: [[جفر]] چیست؟ فرمودند: مخزنی است از چرم که [[علم]] [[انبیا]] و [[اوصیا]] و [[علم]] [[دانشمندان]] گذشته [[بنی‌اسرائیل]] در آن است"<ref>{{متن حدیث|وَ إِنَّ عِنْدَنَا الْجَفْرَ وَ مَا يُدْرِيهِمْ مَا الْجَفْرُ قَالَ قُلْتُ وَ مَا الْجَفْرُ قَالَ وِعَاءٌ مِنْ أَدَمٍ فِيهِ عِلْمُ النَّبِيِّينَ وَ الْوَصِيِّينَ وَ عِلْمُ الْعُلَمَاءِ الَّذِينَ مَضَوْا مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۳۸.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۸۰.</ref> | |||
منبع دیگری که مورد استفاده [[ائمه]]{{عم}} قرار می‌گرفت کتب و صحیفه‌هایی بود که به آنان به [[ارث]] رسیده بود. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "[[داوود]] [[پیامبر]] [[علم]] [[انبیای الهی]] را به [[ارث]] برد و آن‌گاه [[علم]] [[داوود]] از طریق [[ارث]] به [[سلیمان]] رسید و سپس از [[سلیمان]] به [[رسول اکرم]] [[محمّد]]{{صل}} منتقل گردید و ما از آن [[حضرت]] [[ارث]] بردیم، [[صحف]] [[ابراهیم]] و [[تورات موسی]] نزد ما است"<ref>اصول کافی، ج۱، ص۲۲۵.</ref>. | |||
[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[نقل]] می‌کند که [[پیامبر اکرم]] به من فرمود: "ای [[علی]]! آنچه برایت مطرح می‌کنم بنویس، پرسیدم: یا [[رسول الله]]! [[بیم]] داری فراموش کنم؟ فرمود: نه، زیرا از درگاه احدیّت تمنّا کرده‌ام که تو را [[حافظ]] [[قرآن]] قرار دهد؛ امّا برای شرکای خود یعنی امامانی که از [[فرزندان]] تو هستند، [[ثبت]] کن، به [[برکت]] آنها است که بر [[امّت]] من [[باران]] نازل میشود و دعای [[مردم]] به [[اجابت]] می‌رسد. به خاطر آنها [[عذاب]] از [[امّت]] برداشته میشود و [[رحمت]] [[حقّ]] از [[آسمان]] فرود می‌آید، سپس به [[امام حسن]]{{ع}} اشاره کرد و فرمود: این است نخستین فرد آنها، آن‌گاه به [[امام حسین]]{{ع}} اشاره کرد و فرمود: این هم دوّمین نفر آنها است و دیگر امامانی که از [[فرزندان]] اویند"<ref>ینابیع المودة، ص۲۲.</ref>. | |||
[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "کتاب‌ها نزد [[علی]]{{ع}} بود و هنگامی که [[تصمیم]] گرفت به [[عراق]] [[مسافرت]] نماید، آن را نزد [[ام سلمه]] به [[امانت]] گذاشت، وقتی [[رحلت]] نمود، کتاب‌ها به [[امام حسن]]{{ع}} رسید، پس از ایشان به [[امام حسین]]{{ع}} منتقل شد و هنگام [[شهادت]] آن [[حضرت]] در [[اختیار]] [[علی بن الحسین]] قرار گرفت و بعد از آن به [[پدر]] من انتقال یافت"<ref>جامع احادیث الشیعه، ج۱، ص۱۴۱.</ref> [[روایات]] در زمینه کتب و صحیفه‌ها، نام و محتوای هر یک و خصوصیّات آنها فراوان است<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص۶۶-۶۷.</ref>. | |||
===[[جامعه]]=== | |||
[[امام صادق]]{{ع}} در توضیح [[صحیفه جامعه]] می‌فرماید: "طوماریست به طول هفتاد ذراع، به املاء زبانی [[پیغمبر]]{{صل}} و دست‌خط [[علی]]{{ع}}، تمام [[حلال و حرام]] و همه احتیاجات [[دینی]] [[مردم]]، حتی جریمه خراش در آن موجود است"<ref>{{متن حدیث|صَحِيفَةٌ طُولُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً بِذِرَاعِ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} إِمْلَاءٌ مِنْ فَلْقِ فِيهِ وَ خَطَّهُ عَلِيٌّ{{ع}} بِيَمِينِهِ فِيهَا كُلُّ حَلَالٍ وَ حَرَامٍ وَ كُلُّ شَيْءٍ يَحْتَاجُ إِلَيْهِ النَّاسُ حَتَّى الْأَرْشُ فِي الْخَدْشِ}}؛کافی، ج۱، ص۲۳۸.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۸۰.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۷۱: | خط ۱۱۷: | ||
# [[پرونده:1368142.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|'''درسنامه امام‌شناسی''']] | # [[پرونده:1368142.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|'''درسنامه امام‌شناسی''']] | ||
# [[پرونده:4670311.jpg|22px]] [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|'''امام‌شناسی ۵''']] | # [[پرونده:4670311.jpg|22px]] [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|'''امام‌شناسی ۵''']] | ||
# [[پرونده:1368914.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||