انسان در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

*شکی نیست که مزاج بر [[اخلاق]] [[نفسانی]] تأثیر دارد، [[انسان]] در حال [[سلامت]] مزاج یک [[خلق]] وخو دارد. وقتی [[بیمار]] می‌شود، [[خلق]] وخوی دیگری پیدا می‌کند؛ ولی دو عامل [[عادت]] و [[تربیت]] را نیز نمی‌توان ندیده گرفت. [[عادت]] و [[تربیت]] دو نحوه تکرار است. [[عادت]] تکرار بدون تكلف و زحمت است و [[تربیت]] تکرار با تكلف.

*[[عادت]] موجب پیدایش ملکات می‌شود، اگر کسی هر روز کاری را بدون تكلف تکرار کند، مثلا از راهی عبور کند یا جمله‌ای را به طور مکرر بگوید، وضعیت آن مسیر و اقتضائات این جمله در [[روح]] او اثر می‌گذارد. به همین [[دلیل]] هرکس از منطقه محل سکونت خود اثر می‌پذیرد. مقتضیات و [[روابط]] خاص [[حاکم]] بر منطقه، برای ساکنان خود ملکه می‌آفریند، بدون اینکه آنان برای کسب آن ملکه زحمتی متحمل شوند. [[تربیت]] نیز موجب پیدایش ملکه می‌شود. هر چیزی در اثر تکرار، ملکه نفس می‌شود به طوری که [[انسان]] بدون نیاز به [[تأمل]] و به آسانی آن را انجام می‌دهد، اگر چه خلاف مقتضای مزاج باشد<ref>محمدمهدی نراقی، جامع السعادات، ج۴، ص۲۲.</ref><ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی، ج۱]]،ص۱۰۸-۱۱۰ .</ref>.

== منابع ==