بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">' به '</div>') |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{امامت}} | {{امامت}} | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = مفسران | |||
| عنوان مدخل = حاکم نیشابوری | |||
| مداخل مرتبط = [[حاکم نیشابوری در معارف و سیره رضوی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
[[محمد بن | [[ابو عبدالله محمد بن عبدالله بن محم دبن حمدویه ضبّی]]، مشهور به [[حاکم نیشابوری]] و [[ابن بیع]] در سال ۳۲۱ در [[شهر]] [[نیشابور]] به [[دنیا]] آمد<ref>تاریخ بغداد ۵ / ۴۷۳.</ref> تحصیلات خویش را از اوان [[کودکی]] به [[تشویق]] و [[حمایت]] [[پدر]] و دایی خود آغاز کرد<ref> تاریخ الاسلام ۲۸ / ۱۲۲.</ref> و به این منظور به مناطق گوناگونی چون [[همدان]]، [[مرو]]<ref>الانساب ۱ / ۴۳۲.</ref> [[عراق]]، [[حجاز]]، ماوراءالنهر و [[ری]] [[مسافرت]] کرد و به گفته خویش از دو هزار استاد بهره [[علمی]] برد. <ref>تبیین کذب المفتری ۲۲۶.</ref> | ||
او طی دو مرحله در ایام [[جوانی]] و میان‌سالی وارد [[بغداد]] شد و از محدثانی چون [[ابوعمرو سماک]]، [[ابوالعباس اصم]] و [[احمد بن سلمان]] نجاد و بسیاری دیگر علومی را فرا گرفته و [[حدیث]] شنیده است. <ref>تاریخ بغداد ۵ / ۴۷۳.</ref> [[علم فقه]] را نیز از [[ابوسهل صعلکی]]<ref>وفیات الاعیان ۴ / ۲۸۰.</ref> و [[ابوسهل حنفی]] فرا گرفت. | |||
حاکم، از [[پیشوایان]] و [[فقها]] و [[محدثان]] برجسته و بزرگ عصر خویش<ref>تبیین کذب المفتری ۲۲۶.</ref> و فردی مورد [[اعتماد]] بود<ref>تاریخ بغداد ۵ / ۴۷۳.</ref> در شهرهایی چون ماوراءالنهر، عراق و ری [[املای حدیث]] می‌‌کرد<ref>تبیین کذب الفتری ۲۲۷.</ref> و [[شاگردان]] بسیاری از وی استفاده کرده‌اند از آن میان افرادی چون [[دارقطنی]]<ref>تاریخ بغداد ۵ / ۴۷۳.</ref> و [[ابن ابی الفوارس]]<ref>المنتظم ۱۵ / ۱۰۹.</ref> که خود نیز از بزرگان [[فقه]] و حدیث‌اند می‌‌توان نام برد. | |||
حاکم علاوه بر [[مناصب]] و مراتب علمی از [[مشاغل]] [[اجتماعی]] به دور نبوده و در سال ۳۵۹ در ایام [[دولت]] سامانیه و [[وزارت]] [[ابوجعفر عتبی]] [[قضاوت]] [[شهر]] نَسَا واقع در ترکمنستان کنونی را برعهده داشت. | |||
[[مذهب]] وی [[شافعی]] بود، <ref>طبقات الشافعیة الکبری ۴ / ۱۵۵.</ref> با این حال برخی او را متمایل به [[شیعه]] دانسته<ref> تاریخ بغداد ۵ / ۴۷۳؛ المنتظم ۱۵ / ۱۰۹.</ref> و گفته‌اند در [[باطن]] [[تعصب]] بسیاری بر [[مذهب شیعه]] داشت، اگرچه به ظاهر پیرو [[اهل سنت]] و شافعی بود. <ref>تاریخ الاسلام ۲۸ / ۱۳۲.</ref> گویند: حاکم [[نیشابوری]] دارای ۱۵۰۰ تصنیف بوده که بعضی از آنها عبارت است از: تاریخ علماء نیشابور، المستدرک علی الصحیحین، <ref>تبیین کذب المفتری ۲۲۷.</ref> تاریخ نیشابور، الاکلیل، المدخل، تراجم الشیوخ، الصحیح، فضائل الشافعی، تسمیة من أخرجهم البخاری و مسلم، معرفة علوم حدیث و علومه و کتبه، <ref>الاعلام ۶ / ۲۲۷.</ref> الاربعین در باب حدیث، امالی العشیات، رحلتان الی الحجاز و العراق، السیاق فی ذیل [[تاریخ]] نیشابور، فضائل العشرة المبشره، فضائل فاطمة الزهرا علیهاالسلام، فوائد الشیوخ، المبتداء من اللآلی الکبری، المدخل الی علم الصحیح. <ref>هدیة العارفین ۲ / ۵۹.</ref> وی بنابر مشهور در سال ۴۰۵ در نیشابور درگذشت<ref>تاریخ بغداد ۵ / ۴۷۴؛ المنتظم ۱۵ / ۱۱۰.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۳ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۳، ص۳۷۵-۳۷۶.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۱۲: | خط ۲۲: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۱۸: | خط ۲۸: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده: علی بن عیسی رمانی]] | ||
[[رده:اعلام]] | |||
[[رده:مدخل]] | [[رده:مدخل]] | ||