اثبات امامت امامان: تفاوت میان نسخه‌ها

*یکی از راه‌های [[اثبات امامت]]، [[نص]] است؛ نصوصی که بر [[امامت]] دیگر [[امامان]]{{عم}} وارد شده در سه گروه، دسته‌بندی می‌شود:

===[[دلیل]] یکم: [[نصّ]] و تصریح [[رسول خدا]]{{صل}} به نام‌های یکایک [[امامان]]===

*در کتاب [[کفایة‌ الاثر فی‌ الائمة‌ الاثنی‌ عشر (کتاب)|کفایة‌ الاثر فی‌ الائمة‌ الاثنی‌ عشر]]، نوشته [[شیخ]] [[سعید خزّاز قمی]]، مجموعه‌ای از این [[روایات]] گردآوری شده است. در این نوشتار، به [[حدیث]] مشهور [[جابر]] بسنده می‌نماییم: "[[جابر بن عبدالله انصاری]] گوید: هنگامی‌ که [[آیه شریف]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref> نازل گردید، به [[حضرت رسول]]{{صل}} عرض کردم: ما [[خدا]] و [[رسول]] را شناختیم و اکنون می‌خواهیم بدانیم این [[اولوالامر]] که [[طاعت]] آنان با [[طاعت خدا]] و [[رسول]] همراه شده، کدام افرادند؟، فرمود: این افراد خلفای من هستند. ای [[جابر]] اینان [[پیشوایان]] مسلمانان‌اند که پس از من خواهند آمد. اوّل آنها [[علی بن ابی‌طالب]] است. پس از وی [[حسن]] و پس از او [[حسین]] سپس [[علی بن الحسین]]، و [[محمد بن علی]] که در [[تورات]] به [[باقر]] معروف است و تو او را [[درک]] خواهی کرد و هر گاه وی را [[ملاقات]] نمودی، [[سلام]] مرا به او برسان. پس از او [[جعفر بن محمد]]، و [[موسی بن جعفر]] و [[علی بن موسی]]، و [[محمد بن علی]]، و [[علی بن محمد]]، و [[حسن بن علی]] امام‌اند. پس از اینها، هم‌نام و صاحب‌ کنیه من، که [[حجت]] [[پروردگار]] و نشانه او در [[زمین]] است و [[محمد بن حسن]] نام دارد و از [[شیعیان]] و [[پیروان]] و [[دوستان]] خود [[غیبت]] خواهد کرد. جز افرادی که در [[ایمان]] [[امتحان]] داده باشند، کسی در [[امامت]] او باقی نخواهد ماند. به خداوندی که من را به‌راستی برانگیخته، [[شیعیان]] از [[غیبت]] او استفاده خواهند کرد و از تابش [[انوار]] او [[مستفیض]] خواهند شد، همان‌گونه که از [[خورشید]] استضائه می‌کنند گرچه زیر [[ابر]] باشد. ای [[جابر]] این مطالب از [[اسرار]] [[خداوند]] است که در گنجینه‌های [[علم]] محفوظ مانده و آنها را جز به اهلش اطلاع نده<ref>{{متن حدیث|جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِيَّ يَقُولُ لَمَّا أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى نَبِيِّهِ مُحَمَّدٍ{{صل}} {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}} قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَرَفْنَا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَمَنْ أُولُو الْأَمْرِ الَّذِينَ قَرَنَ اللَّهُ طَاعَتَهُمْ بِطَاعَتِكَ فَقَالَ{{ع}} هُمْ خُلَفَائِي يَا جَابِرُ وَ أَئِمَّةُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ بَعْدِي أَوَّلُهُمْ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ ثُمَّ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ الْمَعْرُوفُ فِي التَّوْرَاةِ بِالْبَاقِرِ وَ سَتُدْرِكُهُ يَا جَابِرُ فَإِذَا لَقِيتَهُ فَأَقْرِئْهُ مِنِّي السَّلَامَ ثُمَّ الصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ثُمَّ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ثُمَّ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ ثُمَّ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ ثُمَّ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ ثُمَّ سَمِيِّي وَ كَنِيِّي حُجَّةُ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ بَقِيَّتُهُ فِي عِبَادِهِ ابْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ذَاكَ الَّذِي يَفْتَحُ اللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ عَلَى يَدَيْهِ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا ذَاكَ الَّذِي يَغِيبُ عَنْ شِيعَتِهِ وَ أَوْلِيَائِهِ غَيْبَةً لَا يَثْبُتُ فِيهَا عَلَى الْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِ إِلَّا مَنِ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِيمَانِ قَالَ جَابِرٌ فَقُلْتُ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَهَلْ يَقَعُ لِشِيعَتِهِ الِانْتِفَاعُ بِهِ فِي غَيْبَتِهِ فَقَالَ{{ع}} إِي وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالنُّبُوَّةِ إِنَّهُمْ يَسْتَضِيئُونَ بِنُورِهِ وَ يَنْتَفِعُونَ بِوَلَايَتِهِ فِي غَيْبَتِهِ كَانْتِفَاعِ النَّاسِ بِالشَّمْسِ وَ إِنْ تَجَلَّلَهَا سَحَابٌ يَا جَابِرُ هَذَا مِنْ مَكْنُونِ سِرِّ اللَّهِ وَ مَخْزُونِ عِلْمِهِ فَاكْتُمْهُ إِلَّا عَنْ أَهْلِهِ}}کمال‌الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۵۳.</ref>.

*در [[منابع اهل سنت]] نیز، [[حدیث]] [[جابر]] [[نقل]] شده است که از آن میان می‌توان از [[کتاب ]]"[[فرائد السمطین]]" و "[[ینابیع المودة]]" یاد نمود.

===[[دلیل]] دوم: [[نصّ]] و تصریح [[امام]] پیشین به [[امام]] پس از خود===

*با توجّه به [[اثبات امامت]] و [[عصمت امام]] اوّل، هرگاه آن [[امام]] به [[جانشین]] خود تصریح نماید، [[امامت]] [[امام دوم]] ثابت می‌شود و همین روال درباره امامانِ بعدی جریان دارد.

===[[دلیل]] سوم: عناوین عامّی که جز بر [[امامان شیعه]]، انطباق ندارد===

*در کتب صحاحِ [[اهل سنت]]، احادیثی است که اگر چه [[نام امامان]] در آنها نیامده، ولی عناوین آنها هیچ مصداقی، جز [[امامان شیعه]] ندارد<ref>ر.ک: نفحات الازهار فی خلاصه عبقات الانوار، ج۴، ص۲۲۵؛ نهج الحق و کشف الصدق، ص۲۳۰؛ احقاق الحق و ازهاق الباطل، ج۷، ص۴۷۷؛ دلائل الصدقی لنهج الحق، ج۶، ص۲۶۴.</ref>:

*با توجه به اینکه این [[روایات]]، در [[جوامع]] معتبر [[اهل سنت]] آمده و طرق آن متعدد است و از سویی، همین مضمون در [[روایات]] [[شیعی]]، [[متواتر]] [[نقل]] شده است، می‌توان گفت، این [[روایات]] از جهت سندی پذیرفته است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۶۴-۱۶۶.</ref>.

*آنچه از جمع‌بندی این [[روایات]] به دست می‌آید چند نکته است:

{{پایان}}

*سپس، [[سخن]] [[قاضی]] عیاض را تحسین نموده و آن را بر دیگر احتمالات [[دانشمندان]] [[اهل سنت]] در توجیه [[حدیث]]، ترجیح داده و دیدگاه او را می‌پذیرد.

{{ستون-شروع|3}}

#[[ابوبکر]]،

#[[عمر بن عبدالعزیز]]<ref>عون‌المعبود فی شرح سنن ابی داود، ج۱۱، ص۳۶۱.</ref>.

{{پایان}}

{{ستون-شروع|3}}

#[[ابوبکر]]،

#[[عمر بن عبدالعزیز]]<ref>اصول مذهب شیعه، ج۲، ص۶۷۴؛ نقل از منهاج‌السنة، ج۴، ص۲۰۶.</ref>.

{{پایان}}

{{ستون-شروع|3}}

#[[ابوبکر]]،