آشنایی با مفاهیم نشانههای ظهور امام مهدی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۹ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۳:۵۶
، ۲۹ آوریل ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'داود' به 'داوود'
جز (جایگزینی متن - '* [' به '* [') |
جز (جایگزینی متن - 'داود' به 'داوود') |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
:'''۲. آیت:''' درباره ریشه لغتِ "[[آیه]]"، میان لغت شناسان [[اختلاف]] هست؛ از اینرو معانی گوناگونی برای آن ذکر شده است. یکی از معانی آن "نشانه" است. که ریشه همه معانی دیگر میباشد. راغب اصفهانی "[[آیه]]" را به علامت آشکار معنا کرده و [[حقیقت]] معنای آن را برای هر چیز آشکار که همراه چیز دیگری که آشکار نیست بیاید دانسته است<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ماده "ای".</ref>. برخی دیگر از بزرگان لغت شناس نیز به طور روشن "[[آیات]]" را به معنای "علامات" دانستهاند<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۱، ص۱۰۴؛ جوهری، الصحاح، ج۶، ص۲۲۷۵؛ و نیز نک: حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص ۱۸۶.</ref>. در مفهوم این واژه نیز همچون مترادف آن (علامت)، نوعی هم زمانی در وجود نشانه و آنچه نشانه از آن حکایت میکند، به چشم میخورد<ref>ر.ک: بقره، آیه ۲۴۸؛ آل عمران، آیه ۴۱؛ مریم، آیه۱۰.</ref>. برخی نیز تفاوت بین "علامت" و "[[آیه]]" را در این دانستهاند که نشانه بودن در "[[آیه]]"، ثبوت بیشتری دارد<ref>ابوهلال عسکری، الفروق اللغویه، ص۳۶۸، ش ۱۴۷۶.</ref>. در [[قرآن مجید]] آمده است: {{متن قرآن|وَكَأَيِّن مِّن آيَةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ}}<ref>یوسف، آیه۱۰۵.</ref>؛ چه بسیار [[نشانهها]] در [[آسمانها]] و [[زمین]] است که بر آنها میگذرند؛ در حالی که از آنها روی برمی گردانند. {{متن قرآن|فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا...}}<ref>آل عمران، آیه ۹۷.</ref>؛ در آن نشانههای روشن است. این واژه در بعضی از [[روایات]]<ref>امام باقر{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"آیَتَانِ تَکُونَانِ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ{{ع}} …"}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۱۲، ح۲۵۸؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۴۴، محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۱۷.</ref> و نیز در سخنان برخی از بزرگان، به معنای "نشانههای مرتبط با [[ظهور]] و [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} " به کار رفته است<ref>{{عربی|" قَدْ جَاءَتِ الْأَخْبَارُ بذکر عَلَامَاتٍ لزمان قیام الْقَائِمِ المهدی{{ع}} وَ حَوَادِثِ تکون أَمَامَ قیامه وَ آیات وَ دلالات …"}}؛ مفید، الإرشاد، ج۲، ص۳۶۸.</ref>. | :'''۲. آیت:''' درباره ریشه لغتِ "[[آیه]]"، میان لغت شناسان [[اختلاف]] هست؛ از اینرو معانی گوناگونی برای آن ذکر شده است. یکی از معانی آن "نشانه" است. که ریشه همه معانی دیگر میباشد. راغب اصفهانی "[[آیه]]" را به علامت آشکار معنا کرده و [[حقیقت]] معنای آن را برای هر چیز آشکار که همراه چیز دیگری که آشکار نیست بیاید دانسته است<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ماده "ای".</ref>. برخی دیگر از بزرگان لغت شناس نیز به طور روشن "[[آیات]]" را به معنای "علامات" دانستهاند<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۱، ص۱۰۴؛ جوهری، الصحاح، ج۶، ص۲۲۷۵؛ و نیز نک: حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص ۱۸۶.</ref>. در مفهوم این واژه نیز همچون مترادف آن (علامت)، نوعی هم زمانی در وجود نشانه و آنچه نشانه از آن حکایت میکند، به چشم میخورد<ref>ر.ک: بقره، آیه ۲۴۸؛ آل عمران، آیه ۴۱؛ مریم، آیه۱۰.</ref>. برخی نیز تفاوت بین "علامت" و "[[آیه]]" را در این دانستهاند که نشانه بودن در "[[آیه]]"، ثبوت بیشتری دارد<ref>ابوهلال عسکری، الفروق اللغویه، ص۳۶۸، ش ۱۴۷۶.</ref>. در [[قرآن مجید]] آمده است: {{متن قرآن|وَكَأَيِّن مِّن آيَةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ}}<ref>یوسف، آیه۱۰۵.</ref>؛ چه بسیار [[نشانهها]] در [[آسمانها]] و [[زمین]] است که بر آنها میگذرند؛ در حالی که از آنها روی برمی گردانند. {{متن قرآن|فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا...}}<ref>آل عمران، آیه ۹۷.</ref>؛ در آن نشانههای روشن است. این واژه در بعضی از [[روایات]]<ref>امام باقر{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"آیَتَانِ تَکُونَانِ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ{{ع}} …"}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۱۲، ح۲۵۸؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۴۴، محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۱۷.</ref> و نیز در سخنان برخی از بزرگان، به معنای "نشانههای مرتبط با [[ظهور]] و [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} " به کار رفته است<ref>{{عربی|" قَدْ جَاءَتِ الْأَخْبَارُ بذکر عَلَامَاتٍ لزمان قیام الْقَائِمِ المهدی{{ع}} وَ حَوَادِثِ تکون أَمَامَ قیامه وَ آیات وَ دلالات …"}}؛ مفید، الإرشاد، ج۲، ص۳۶۸.</ref>. | ||
:'''۳. دلالت:''' برخی از کارشناسان لغت "علامت و دلالت" را به یک معنا گرفتهاند؛ با این تفاوت که "علامت" تابع وضع است و "دلالت" تابع اقتضا؛ به این صورت که هر دلالتی علامت است، ولی هر علامتی دلالت نیست<ref>ابوهلال عسکری، الفروق اللغویه، ص۲۳۴، ش۹۱۳.</ref>. در بعضی از [[روایات]] نیز "علامت" را به "دلالت" معنا کردهاند<ref>نک: شیخ حر عاملی، وسایل الشیعه، ج۴، ص۳۰۸؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج۳، ص۱۵۲.</ref>. از اینرو بررسی این واژه میتواند به روشن شدن معنای علامت، [[کمک]] کند. راغب اصفهانی در کتاب مفردات نوشته: "دلالت" عبارت است از آنچه به آن، برای [[شناخت]] یک چیز بهره میگیرند؛ مانند دلالت لفظها بر معنا، و دلالت اشارات و نوشتار و عقدها در حساب؛ و فرقی نمیکند که دلالت در قصد آن کس که چیز را علامت قرار داده، لحاظ شده باشد یا لحاظ نشده باشد؛ مانند کسی که حرکت موجودی را میبیند، پس میداند او زنده است<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ماده "دل".</ref>. | :'''۳. دلالت:''' برخی از کارشناسان لغت "علامت و دلالت" را به یک معنا گرفتهاند؛ با این تفاوت که "علامت" تابع وضع است و "دلالت" تابع اقتضا؛ به این صورت که هر دلالتی علامت است، ولی هر علامتی دلالت نیست<ref>ابوهلال عسکری، الفروق اللغویه، ص۲۳۴، ش۹۱۳.</ref>. در بعضی از [[روایات]] نیز "علامت" را به "دلالت" معنا کردهاند<ref>نک: شیخ حر عاملی، وسایل الشیعه، ج۴، ص۳۰۸؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج۳، ص۱۵۲.</ref>. از اینرو بررسی این واژه میتواند به روشن شدن معنای علامت، [[کمک]] کند. راغب اصفهانی در کتاب مفردات نوشته: "دلالت" عبارت است از آنچه به آن، برای [[شناخت]] یک چیز بهره میگیرند؛ مانند دلالت لفظها بر معنا، و دلالت اشارات و نوشتار و عقدها در حساب؛ و فرقی نمیکند که دلالت در قصد آن کس که چیز را علامت قرار داده، لحاظ شده باشد یا لحاظ نشده باشد؛ مانند کسی که حرکت موجودی را میبیند، پس میداند او زنده است<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ماده "دل".</ref>. | ||
:'''۴. آخِرُ الزمان:''' اگرچه واژه "[[آخرالزمان]]" در [[قرآن]] به کار نرفته است؛ اما مطالب گوناگونی درباره آن، از [[آیات قرآن]] قابل استفاده است. این تعبیر در [[منابع روایی شیعه]]<ref>نک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۹۱، ح۳، ج۵، ص۵۵، ح۱؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۳۹۰، ج۴، ص۳۶۵؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص۱۳۶، ص۱۷۸؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۳۱۱، صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۸۸، ح۸، ج۱، ص۳۳۰، ح۱۴ و ….</ref> و [[اهل سنت]]<ref>نک: احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۱، ص۸۱؛ بخاری، صحیح بخاری، ج۴، ص۱۷۹، ج۶، ص۱۱۵؛ مسلم، صحیح مسلم، ج۱، ص۹، ص۱۱۴، ج۸، ص۱۸۵؛ ابن ماجه، سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۹، ابی اشعث سجستانی، سنن ابی | :'''۴. آخِرُ الزمان:''' اگرچه واژه "[[آخرالزمان]]" در [[قرآن]] به کار نرفته است؛ اما مطالب گوناگونی درباره آن، از [[آیات قرآن]] قابل استفاده است. این تعبیر در [[منابع روایی شیعه]]<ref>نک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۹۱، ح۳، ج۵، ص۵۵، ح۱؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۳۹۰، ج۴، ص۳۶۵؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص۱۳۶، ص۱۷۸؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۳۱۱، صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۸۸، ح۸، ج۱، ص۳۳۰، ح۱۴ و ….</ref> و [[اهل سنت]]<ref>نک: احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۱، ص۸۱؛ بخاری، صحیح بخاری، ج۴، ص۱۷۹، ج۶، ص۱۱۵؛ مسلم، صحیح مسلم، ج۱، ص۹، ص۱۱۴، ج۸، ص۱۸۵؛ ابن ماجه، سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۹، ابی اشعث سجستانی، سنن ابی داوود، ج۲، ص۲۹۱، ص۴۲۹؛ ترمذی، سنن ترمذی، ج۳، ص۳۷۰؛ ج۴، ص۳۰.</ref> [[نقل]] شده است. | ||
*درباره چگونگی شگلگیری و انجام [[جهان]]، سخن روشنی در [[آیات]] و [[روایات]] به چشم نمیخورد؛ اما آن گاه که سخن از این دوران به میان میآید، همواره به دو پدیده بسیار مهم و بزرگ اشاره میشود: | *درباره چگونگی شگلگیری و انجام [[جهان]]، سخن روشنی در [[آیات]] و [[روایات]] به چشم نمیخورد؛ اما آن گاه که سخن از این دوران به میان میآید، همواره به دو پدیده بسیار مهم و بزرگ اشاره میشود: | ||
**ولادت و [[بعثت]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} در [[جایگاه]] واپسین فرستاده [[الهی]]<ref>{{عربی|"…أَنهُ یَأْتِی فِی آخِرِ الزمَانِ نَبِی…"}}، محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج۲۶، ص۱۹۹، ح۱۲؛ همچنین نک: محمد بن احمد قرطبی، تفسیر قرطبی، ج۴، ص۳۰۶؛ محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج۱، ص۵۵۷.</ref>؛ | **ولادت و [[بعثت]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} در [[جایگاه]] واپسین فرستاده [[الهی]]<ref>{{عربی|"…أَنهُ یَأْتِی فِی آخِرِ الزمَانِ نَبِی…"}}، محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج۲۶، ص۱۹۹، ح۱۲؛ همچنین نک: محمد بن احمد قرطبی، تفسیر قرطبی، ج۴، ص۳۰۶؛ محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج۱، ص۵۵۷.</ref>؛ |