جهاد: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۲
خط ۱۳۲: خط ۱۳۲:
کسانی که از شرکت در جهاد [[تخلف]] می‌کنند یا پس از شرکت در [[جنگ]]، آن را رها می‌کنند، برای توجیه کار خود بهانه‌هایی می‌آورند؛ مانند اینکه اصلاً جنگ و جهادی واقع نخواهد شد: {{متن قرآن|وَ لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَاتَّبَعْنَاكُمْ}}<ref>«اگر می‌دانستیم پیکاری در کار است از شما پیروی می‌کردیم!» سوره آل عمران، آیه ۱۶۷.</ref>، [[توانایی]] [[جنگ با دشمن]] را نداریم: {{متن قرآن|لَا طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ}}<ref>«امروز ما را تاب جالوت و سپاه وی نیست» سوره بقره، آیه ۲۴۹.</ref>، {{متن قرآن|لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ}}<ref>«اگر یارایی می‌داشتیم با شما روانه می‌شدیم» سوره توبه، آیه ۴۲.</ref> و...، ولی [[قرآن کریم]] این بهانه‌ها را نادرست، [[دروغ]] و مخالف با قصد [[باطنی]] آنان شمرده: {{متن قرآن|يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ مَا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ}}<ref>«به زبان، چیزی را می‌گویند که در دل ندارند» سوره فتح، آیه ۱۱.</ref> و اسباب و عوامل اصلی [[تخلف]] یا [[فرار از جهاد]] را امور دیگر دانسته است. این امور عبارت‌اند از:
کسانی که از شرکت در جهاد [[تخلف]] می‌کنند یا پس از شرکت در [[جنگ]]، آن را رها می‌کنند، برای توجیه کار خود بهانه‌هایی می‌آورند؛ مانند اینکه اصلاً جنگ و جهادی واقع نخواهد شد: {{متن قرآن|وَ لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَاتَّبَعْنَاكُمْ}}<ref>«اگر می‌دانستیم پیکاری در کار است از شما پیروی می‌کردیم!» سوره آل عمران، آیه ۱۶۷.</ref>، [[توانایی]] [[جنگ با دشمن]] را نداریم: {{متن قرآن|لَا طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ}}<ref>«امروز ما را تاب جالوت و سپاه وی نیست» سوره بقره، آیه ۲۴۹.</ref>، {{متن قرآن|لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ}}<ref>«اگر یارایی می‌داشتیم با شما روانه می‌شدیم» سوره توبه، آیه ۴۲.</ref> و...، ولی [[قرآن کریم]] این بهانه‌ها را نادرست، [[دروغ]] و مخالف با قصد [[باطنی]] آنان شمرده: {{متن قرآن|يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ مَا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ}}<ref>«به زبان، چیزی را می‌گویند که در دل ندارند» سوره فتح، آیه ۱۱.</ref> و اسباب و عوامل اصلی [[تخلف]] یا [[فرار از جهاد]] را امور دیگر دانسته است. این امور عبارت‌اند از:
#'''[[ترس]]:''' متخلفان در جهاد با [[دشمنان خدا]]، به همان اندازه که از [[خدا]] می‌ترسند یا بیش از آن، از [[دشمن]] می‌ترسند و [[حکم جهاد]] را نمی‌پذیرند: {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَقَالُوا رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلَا أَخَّرْتَنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقَى وَلَا تُظْلَمُونَ فَتِيلًا}}<ref>«آیا به (حال و روز) کسانی ننگریسته‌ای که به آنان گفته شد (چندی) دست (از جنگ) بکشید و نماز را بر پا دارید و زکات را بپردازید (ولی آنان آرزومند جهاد بودند) و چون بر آنان کارزار مقرر شد ناگهان دسته‌ای از آنان (چنان) از مردم (کافر) ترسیدند چون ترسیدن از خداوند یا فراتر از آن و گفتند: پروردگارا! چرا نبرد را بر ما مقرر کردی؟ چرا زمانی کوتاه ما را مهلت ندادی؟ (به اینان) بگو: بهره این جهان، اندک است و سرای واپسین برای آن کس که پرهیزگاری ورزد بهتر است و سر مویی بر شما ستم نخواهد رفت» سوره نساء، آیه ۷۷.</ref>.
#'''[[ترس]]:''' متخلفان در جهاد با [[دشمنان خدا]]، به همان اندازه که از [[خدا]] می‌ترسند یا بیش از آن، از [[دشمن]] می‌ترسند و [[حکم جهاد]] را نمی‌پذیرند: {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَقَالُوا رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلَا أَخَّرْتَنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقَى وَلَا تُظْلَمُونَ فَتِيلًا}}<ref>«آیا به (حال و روز) کسانی ننگریسته‌ای که به آنان گفته شد (چندی) دست (از جنگ) بکشید و نماز را بر پا دارید و زکات را بپردازید (ولی آنان آرزومند جهاد بودند) و چون بر آنان کارزار مقرر شد ناگهان دسته‌ای از آنان (چنان) از مردم (کافر) ترسیدند چون ترسیدن از خداوند یا فراتر از آن و گفتند: پروردگارا! چرا نبرد را بر ما مقرر کردی؟ چرا زمانی کوتاه ما را مهلت ندادی؟ (به اینان) بگو: بهره این جهان، اندک است و سرای واپسین برای آن کس که پرهیزگاری ورزد بهتر است و سر مویی بر شما ستم نخواهد رفت» سوره نساء، آیه ۷۷.</ref>.
# [[سست ایمانی]] و [[نفاق]]: عامل مهم دیگر [[تخلف از جهاد]]، [[ایمان]] نداشتن به خدا و [[پیامبر]] یا [[شک و تردید]] است، چنان‌که [[منافقان]] به همین سبب از پیامبر برای شرکت نکردن در جهاد اجازه می‌خواستند: {{متن قرآن|إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ}}<ref>«تنها کسانی از تو اجازه (ی معاف بودن از جهاد) می‌خواهند که به خداوند و روز بازپسین ایمان ندارند و دل به شک سپرده‌اند و در تردید خود سرگردانند» سوره توبه، آیه ۴۵.</ref>.
# سست ایمانی و [[نفاق]]: عامل مهم دیگر [[تخلف از جهاد]]، [[ایمان]] نداشتن به خدا و [[پیامبر]] یا [[شک و تردید]] است، چنان‌که [[منافقان]] به همین سبب از پیامبر برای شرکت نکردن در جهاد اجازه می‌خواستند: {{متن قرآن|إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ}}<ref>«تنها کسانی از تو اجازه (ی معاف بودن از جهاد) می‌خواهند که به خداوند و روز بازپسین ایمان ندارند و دل به شک سپرده‌اند و در تردید خود سرگردانند» سوره توبه، آیه ۴۵.</ref>.
#'''[[دلبستگی به دنیا]]:''' زمینه دیگر [[تخلف از جهاد]]، [[دنیاطلبی]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَرَضِيتُمْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ}}<ref>«ای مؤمنان! چگونه‌اید که چون به شما گفته شود در راه خداوند رهسپار (جنگ) گردید، گرانخیزی می‌ورزید؟ آیا به جای جهان واپسین به زندگانی این جهان خرسند شده‌اید؟ در حالی که کالای زندگی این جهان در برابر جهان واپسین جز اندکی نیست» سوره توبه، آیه ۳۸.</ref>.
#'''[[دلبستگی به دنیا]]:''' زمینه دیگر [[تخلف از جهاد]]، [[دنیاطلبی]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَرَضِيتُمْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ}}<ref>«ای مؤمنان! چگونه‌اید که چون به شما گفته شود در راه خداوند رهسپار (جنگ) گردید، گرانخیزی می‌ورزید؟ آیا به جای جهان واپسین به زندگانی این جهان خرسند شده‌اید؟ در حالی که کالای زندگی این جهان در برابر جهان واپسین جز اندکی نیست» سوره توبه، آیه ۳۸.</ref>.
#'''[[تنبلی]] و [[سست همتی]]:''' گاه تنبلی و [[ضعف]] [[همت]] سبب [[امتناع]] از شرکت در جهاد می‌گردد: {{متن قرآن|وَإِنَّ مِنْكُمْ لَمَنْ لَيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ قَالَ قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُنْ مَعَهُمْ شَهِيدًا}}<ref>«و در میان شما کسی هست که پا (از جهاد) سست می‌دارد و اگر بلایی به شما رسد می‌گوید: خداوند بر من نعمت ارزانی داشت که با آنان همراه نبودم!» سوره نساء، آیه ۷۲.</ref> مراد از {{متن قرآن| لَيُبَطِّئَنَّ}} [[سستی]] کردن یا واداشتن دیگران به سستی و تنبلی است<ref>مفردات، ص۵۲، «بطؤ»؛ زاد المسیر، ج ۲، ص۱۵۱ ـ ۱۵۲؛ الصافی، ج ۱، ص۴۶۹.</ref>.
#'''[[تنبلی]] و سست همتی:''' گاه تنبلی و [[ضعف]] [[همت]] سبب [[امتناع]] از شرکت در جهاد می‌گردد: {{متن قرآن|وَإِنَّ مِنْكُمْ لَمَنْ لَيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ قَالَ قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُنْ مَعَهُمْ شَهِيدًا}}<ref>«و در میان شما کسی هست که پا (از جهاد) سست می‌دارد و اگر بلایی به شما رسد می‌گوید: خداوند بر من نعمت ارزانی داشت که با آنان همراه نبودم!» سوره نساء، آیه ۷۲.</ref> مراد از {{متن قرآن| لَيُبَطِّئَنَّ}} [[سستی]] کردن یا واداشتن دیگران به سستی و تنبلی است<ref>مفردات، ص۵۲، «بطؤ»؛ زاد المسیر، ج ۲، ص۱۵۱ ـ ۱۵۲؛ الصافی، ج ۱، ص۴۶۹.</ref>.
#'''بیماردلی و گناهکاری:''' دیگر عامل مهم تخلف از جهاد، بیماردلی و [[آلودگی]] به [[گناه]] است: {{متن قرآن|وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا}}<ref>«و هنگامی که دو رویان و بیماردلان گفتند: خداوند و پیامبرش به ما جز وعده فریبنده نداده‌اند؛» سوره احزاب، آیه ۱۲.</ref>.<ref>[[سید عباس رضوی|رضوی، سید عباس]]، [[جهاد - رضوی (مقاله)|مقاله «جهاد»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]] ج۱۰.</ref>
#'''بیماردلی و گناهکاری:''' دیگر عامل مهم تخلف از جهاد، بیماردلی و [[آلودگی]] به [[گناه]] است: {{متن قرآن|وَإِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا}}<ref>«و هنگامی که دو رویان و بیماردلان گفتند: خداوند و پیامبرش به ما جز وعده فریبنده نداده‌اند؛» سوره احزاب، آیه ۱۲.</ref>.<ref>[[سید عباس رضوی|رضوی، سید عباس]]، [[جهاد - رضوی (مقاله)|مقاله «جهاد»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]] ج۱۰.</ref>


۱۱۳٬۱۶۴

ویرایش