شیعه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == پانویس ==' به '== پانویس ==')
خط ۳۴: خط ۳۴:
پیامبر اکرم{{صل}} با [[آگاهی]] کامل درباره [[ضرورت]] تعیینِ [[جانشین]] برای پس از خود، از همان سال‌های آغازین [[رسالت]] و با [[هدایت الهی]] به [[فکر]] [[تربیت]] و [[تعیین]] آن و فراهم ساختن زمینه‌های گوناگون برای [[پذیرش]] [[اجتماعی]] آن بود، برای همین، با هدایت الهی، [[اهل بیت]] خود و در رأس آنها [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} را برگزید و تلاش کرد با روش‌های گوناگون، [[مرجعیت دینی]]، [[علمی]]، سیاسی و اجتماعی آنان را در [[جامعه]] تثبیت کند.
پیامبر اکرم{{صل}} با [[آگاهی]] کامل درباره [[ضرورت]] تعیینِ [[جانشین]] برای پس از خود، از همان سال‌های آغازین [[رسالت]] و با [[هدایت الهی]] به [[فکر]] [[تربیت]] و [[تعیین]] آن و فراهم ساختن زمینه‌های گوناگون برای [[پذیرش]] [[اجتماعی]] آن بود، برای همین، با هدایت الهی، [[اهل بیت]] خود و در رأس آنها [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} را برگزید و تلاش کرد با روش‌های گوناگون، [[مرجعیت دینی]]، [[علمی]]، سیاسی و اجتماعی آنان را در [[جامعه]] تثبیت کند.


اساس این [[گزینش الهی]] بر ویژگی‌های ممتاز شخصی، دینی، معنوی، علمی، [[خانوادگی]] واجتماعی اهل‌بیت{{عم}} [[استوار]] بود و آن را کاملاً حکیمانه و خردمندانه می‌کرد، زیرا برای [[رهبری]] [[جامعه اسلامی]] و [[جانشینی]] شخصیتی مانند پیامبر اکرم{{صل}} [[شایستگی‌ها]] و شرایط فراوانی لازم بود تا [[دین]] و [[امت پیامبر]]{{صل}}به [[درستی]] [[حفظ]] و [[مدیریت]] شود. مجموعه [[آیات]]، [[روایات]] و گزارش‌های [[تاریخی]] نشان می‌دهند این شرایط و [[شایستگی‌ها]] بیش از همه [[اصحاب]]، در [[امام علی]]{{ع}}بود و [[پیامبر خدا]]{{صل}} از همان آغاز [[رسالت]] تا پایان [[عمر]] همواره به شکل‌ها و در مناسبت‌های گوناگون [[فضایل اهل بیت]]{{عم}} و [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} را بیان می‌کرد تا [[جایگاه]] برجسته و [[مرجعیت]] و [[پیشوایی]] آنان تثبیت گردد.<ref>الکافی، ج۱، ص۲۹۴ - ۲۹۶.</ref>با این اقدامات، زمینه‌های پیدایش نخستین هسته [[شیعه]] فراهم شد.
اساس این [[گزینش الهی]] بر ویژگی‌های ممتاز شخصی، دینی، معنوی، علمی، [[خانوادگی]] واجتماعی اهل‌بیت{{عم}} [[استوار]] بود و آن را کاملاً حکیمانه و خردمندانه می‌کرد، زیرا برای [[رهبری جامعه اسلامی]] و [[جانشینی]] شخصیتی مانند پیامبر اکرم{{صل}} [[شایستگی‌ها]] و شرایط فراوانی لازم بود تا [[دین]] و [[امت پیامبر]]{{صل}}به [[درستی]] [[حفظ]] و [[مدیریت]] شود. مجموعه [[آیات]]، [[روایات]] و گزارش‌های [[تاریخی]] نشان می‌دهند این شرایط و [[شایستگی‌ها]] بیش از همه [[اصحاب]]، در [[امام علی]]{{ع}}بود و [[پیامبر خدا]]{{صل}} از همان آغاز [[رسالت]] تا پایان [[عمر]] همواره به شکل‌ها و در مناسبت‌های گوناگون [[فضایل اهل بیت]]{{عم}} و [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} را بیان می‌کرد تا [[جایگاه]] برجسته و [[مرجعیت]] و [[پیشوایی]] آنان تثبیت گردد.<ref>الکافی، ج۱، ص۲۹۴ - ۲۹۶.</ref>با این اقدامات، زمینه‌های پیدایش نخستین هسته [[شیعه]] فراهم شد.


یکی از شرایط لازم برای [[رهبری]] [[جامعه اسلامی]]، [[دانش]] [[برتر]] [[دینی]] است {{متن قرآن|وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«و پیامبرشان به آنان گفت: خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است، گفتند: چگونه او را بر ما پادشاهی تواند بود با آنکه ما از او به پادشاهی سزاوارتریم و در دارایی (هم) به او گشایشی نداده‌اند. گفت: خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است و خداوند پادشاهی خود را به هر که خواهد می‌دهد و خداوند نعمت‌گستری داناست» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>؛ {{متن قرآن|قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكَائِكُمْ مَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ}}<ref>«بگو آیا از شریکانتان  کسی هست که به سوی «حق» رهنمون باشد؟ بگو خداوند به «حق» رهنماست؛ آیا آنکه به حقّ رهنمون می‌گردد سزاوارتر است که پیروی شود یا آنکه راه نمی‌یابد  مگر آنکه راه برده شود؟ پس چه بر سرتان آمده است؟ چگونه داوری می‌کنید؟» سوره یونس، آیه ۳۵.</ref>.<ref> الکافی، ج۱، ص۲۰۲؛ الاحتجاج، ج۲، ص۲۲۷؛ کنز الدقائق، ج۲، ص۳۸۱.</ref> تا صاحب چنین دانشی بتواند [[جامعه]] را در مسیر درست [[الهی]] [[هدایت]] و مدیریت کند. در این زمینه، هوش سرشار، [[تعلیم و تربیت]] به دست [[پیامبر]]{{صل}} از [[کودکی]] تا پایان عمر و [[همنشینی]] مستمر با آن [[حضرت]]، امام علی{{ع}}را در [[جایگاه علمی]] برتر و بی‌مانندی قرار داد؛<ref>سنن الترمذی، ج۵، ص۳۰۱؛ الکافی، ج۱، ص۶۴ و ۲۹۶.</ref> به گونه‌ای که پیامبر{{صل}}خود را [[شهر علم]] و [[علی]]{{ع}}را دروازه آن خواند و اینکه اگر کسی طالب [[علم]] [[نبوی]] است، باید به سراغ علی{{ع}} رود.<ref> الامالی، صدوق، ص۴۲۵؛ مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۱۴.</ref> در کنار این موضوع، معرفی [[اهل‌بیت]]{{عم}} در کنار [[قرآن]] به عنوان [[میراث]] گرانسنگ پیامبر{{صل}} و تنها [[راه]] [[نجات]] و هدایت [[مسلمانان]] <ref>الکافی، ج۲، ص۴۱۵؛ مسند احمد، ج۳، ص۱۴.</ref>و تأکید بر شاخص بودن امام علی{{ع}}برای بازشناسی [[حق و باطل]] <ref>دعائم الاسلام، ج۱، ص۱۶؛ الکافی، ج۱، ص۲۹۴؛ شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۷.</ref> و [[مؤمن]] و [[منافق]]،<ref>سنن الترمذی، ج۵، ص۳۰۶؛ المستدرک، ج۳، ص۱۲۸؛ الامالی، صدوق، ص۱۹۷.</ref> تلاش‌های پیامبر{{صل}}برای [[تبیین]] و تثبیت [[مرجعیت علمی]] و دینی اهل‌بیت{{عم}} را نشان می‌دهد.
یکی از شرایط لازم برای [[رهبری جامعه اسلامی]]، [[دانش]] [[برتر]] [[دینی]] است {{متن قرآن|وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«و پیامبرشان به آنان گفت: خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است، گفتند: چگونه او را بر ما پادشاهی تواند بود با آنکه ما از او به پادشاهی سزاوارتریم و در دارایی (هم) به او گشایشی نداده‌اند. گفت: خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است و خداوند پادشاهی خود را به هر که خواهد می‌دهد و خداوند نعمت‌گستری داناست» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>؛ {{متن قرآن|قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكَائِكُمْ مَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ}}<ref>«بگو آیا از شریکانتان  کسی هست که به سوی «حق» رهنمون باشد؟ بگو خداوند به «حق» رهنماست؛ آیا آنکه به حقّ رهنمون می‌گردد سزاوارتر است که پیروی شود یا آنکه راه نمی‌یابد  مگر آنکه راه برده شود؟ پس چه بر سرتان آمده است؟ چگونه داوری می‌کنید؟» سوره یونس، آیه ۳۵.</ref>.<ref> الکافی، ج۱، ص۲۰۲؛ الاحتجاج، ج۲، ص۲۲۷؛ کنز الدقائق، ج۲، ص۳۸۱.</ref> تا صاحب چنین دانشی بتواند [[جامعه]] را در مسیر درست [[الهی]] [[هدایت]] و مدیریت کند. در این زمینه، هوش سرشار، [[تعلیم و تربیت]] به دست [[پیامبر]]{{صل}} از [[کودکی]] تا پایان عمر و [[همنشینی]] مستمر با آن [[حضرت]]، امام علی{{ع}}را در [[جایگاه علمی]] برتر و بی‌مانندی قرار داد؛<ref>سنن الترمذی، ج۵، ص۳۰۱؛ الکافی، ج۱، ص۶۴ و ۲۹۶.</ref> به گونه‌ای که پیامبر{{صل}}خود را [[شهر علم]] و [[علی]]{{ع}}را دروازه آن خواند و اینکه اگر کسی طالب [[علم]] [[نبوی]] است، باید به سراغ علی{{ع}} رود.<ref> الامالی، صدوق، ص۴۲۵؛ مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۳۱۴.</ref> در کنار این موضوع، معرفی [[اهل‌بیت]]{{عم}} در کنار [[قرآن]] به عنوان [[میراث]] گرانسنگ پیامبر{{صل}} و تنها [[راه]] [[نجات]] و هدایت [[مسلمانان]] <ref>الکافی، ج۲، ص۴۱۵؛ مسند احمد، ج۳، ص۱۴.</ref>و تأکید بر شاخص بودن امام علی{{ع}}برای بازشناسی [[حق و باطل]] <ref>دعائم الاسلام، ج۱، ص۱۶؛ الکافی، ج۱، ص۲۹۴؛ شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۷.</ref> و [[مؤمن]] و [[منافق]]،<ref>سنن الترمذی، ج۵، ص۳۰۶؛ المستدرک، ج۳، ص۱۲۸؛ الامالی، صدوق، ص۱۹۷.</ref> تلاش‌های پیامبر{{صل}}برای [[تبیین]] و تثبیت [[مرجعیت علمی]] و دینی اهل‌بیت{{عم}} را نشان می‌دهد.


[[پاکی]] از هرگونه [[آلودگی]] به [[کفر]] و [[شرک]] و [[گناه]]، شرط مهم دیگر برای [[امامت]] جامعه اسلامی و [[مرجعیت دینی]] و [[معنوی]] آن است. {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref> در این زمینه هم، نداشتن سابقه [[بت‌پرستی]]،<ref>الکافی، ج۸، ص۳۳۸.</ref> [[نخستین مسلمان]] بودن،<ref> الکافی، ج۸، ص۳۳۸؛ مسند احمد، ج۱، ص۳۳۱؛ ج۴، ص۳۶۸؛ السنن الکبری، ج۶، ص۲۰۷.</ref> [[نزول]] [[آیه تطهیر]] ([[احزاب]] / ۳۳، ۳۳)<ref>المستدرک، ج۳، ص۱۳۳.</ref> و صدور روایاتی مانند [[حدیث]] [[ثَقَلین]] <ref>الکافی، ج۲، ص۴۱۵؛ مسند احمد، ج۳، ص۱۴؛ المستدرک، ج۳، ص۱۴۸.</ref> و [[سفینه]]،<ref> بصائر الدرجات، ص۳۱۷؛ الامالی، صدوق، ص۳۴۳؛ المستدرک، ج۲، ص۳۴.</ref> [[امام علی]]{{ع}} و دیگر [[پیشوایان معصوم]] [[اهل‌بیت]]{{عم}} را در جایگاهی ممتاز و منحصر به [[فرد]] قرار می‌داد.
[[پاکی]] از هرگونه [[آلودگی]] به [[کفر]] و [[شرک]] و [[گناه]]، شرط مهم دیگر برای [[امامت]] جامعه اسلامی و [[مرجعیت دینی]] و [[معنوی]] آن است. {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref> در این زمینه هم، نداشتن سابقه [[بت‌پرستی]]،<ref>الکافی، ج۸، ص۳۳۸.</ref> [[نخستین مسلمان]] بودن،<ref> الکافی، ج۸، ص۳۳۸؛ مسند احمد، ج۱، ص۳۳۱؛ ج۴، ص۳۶۸؛ السنن الکبری، ج۶، ص۲۰۷.</ref> [[نزول]] [[آیه تطهیر]] ([[احزاب]] / ۳۳، ۳۳)<ref>المستدرک، ج۳، ص۱۳۳.</ref> و صدور روایاتی مانند [[حدیث]] [[ثَقَلین]] <ref>الکافی، ج۲، ص۴۱۵؛ مسند احمد، ج۳، ص۱۴؛ المستدرک، ج۳، ص۱۴۸.</ref> و [[سفینه]]،<ref> بصائر الدرجات، ص۳۱۷؛ الامالی، صدوق، ص۳۴۳؛ المستدرک، ج۲، ص۳۴.</ref> [[امام علی]]{{ع}} و دیگر [[پیشوایان معصوم]] [[اهل‌بیت]]{{عم}} را در جایگاهی ممتاز و منحصر به [[فرد]] قرار می‌داد.
۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش