امام مهدی در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

== غیبت کبری ==

بنابراین، غیبت تامه یا کبری آغاز شد و تا به امروز ادامه یافته، اما چند [[پرسش]] اساسی در همیشه [[تاریخ]] [[ذهن]] [[شیعه]] را به خود درگیر ساخته است، چنان‌که در توقیع [[امام]] به اختصار به آنها پرداخته شده بود؛ اول آنکه این دوره چه زمانی پایان می‌یابد و [[ظهور]] آن حضرت محقق می‌شود، دوم آنکه [[زمان ظهور]] چگونه دانسته می‌شود یا با چه علائمی همراه است و سوم آنکه آیا در این [[عهد]] امکان [[ارتباط]] حضوری با آن حضرت برای افراد فراهم است یا خیر؟ درباره نکته اول، روایت‌هایی منقول است که حاکی از ابهام در زمان ظهور بر همگان، جز [[خداوند]] است و حتی کسانی که زمانی را برای آن ذکر می‌کنند [[دروغ‌گو]] خوانده است<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ص۳۷۸، ۴۸۴.</ref>. از [[امام صادق]]{{ع}} نقل است که آنان که زمانی برای پایان [[انتظار]] [[تعیین]] می‌کنند، [[دروغ]] گویند، آنان که [[شتاب]] می‌کنند در هلاکند و آنها که [[تسلیم]] امر خداوندند [[نجات]] یافته‌اند و نیز فرمود ما [[اهل بیت]] [[زمان]] تعیین نمی‌کنیم<ref>الکافی، ج۱، ص۳۶۸.</ref>، بر این اساس هیچ زمانی را بر پایه داده‌های [[دینی]] برای آن نمی‌توان [[پیش‌بینی]] کرد و روایت‌های [[شیعی]] صریح راه [[انکار]] را در این مسیر پیموده‌اند، در عین‌حال خواسته شده تا انتظار آمدن آن حضرت را همیشه چشم بکشند، انتظاری که به عنوان [[افضل]] [[اعمال]]<ref>الخصال، ص۶۱۶.</ref> یا افضل [[جهاد]]<ref>تحف العقول، ص۳۷.</ref> معرفی شده است، به همین سبب بسیاری از افراد در طول [[تاریخ]] با برداشتی سطحی از این تعابیر، به ویژه در [[روز جمعه]] که آمدنش در آن بیشتر محتمل می‌نمود، با حالت [[آماده‌باش]] به سر می‌بردند تا در جرگه [[یاران]] حضرتش قرار گیرند. اما در خصوص [[نشانه‌های ظهور]]، مطالب بسیاری در نوشته‌های قرون اولیه پیدا شد<ref>کتاب الغیبة، نعمانی، ص۳۰۱؛ کمال الدین و تمام النعمة، ص۳۳۱؛ دلائل الإمامة، ص۴۶۶؛ الخرائج و الجرائح، ج۳، ص۱۱۶۱.</ref> که بر اساس استقصای صورت‌گرفته شمار آنها بیش از چهل مورد است<ref>تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور، ص۸۷ -۸۹.</ref> و به نظر می‌رسد بسیاری از آنها از ساخته‌های [[مدعیان دروغین مهدویت]] ([[متمهدیان]]) است تا بدین طریق برای خود پشتوانه دینی بسازند<ref>مهدیان دروغین، ص۴۹.</ref> و طبع پایه [[روایی]] ندارند<ref>تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور، ص۱۰۰، ۲۴۰.</ref> و تنها شمار اندکی از آنها قابل [[تأمل]] است<ref>أعیان الشیعة، ج۲، ص۷۱.</ref>. ولی در باب [[ملاقات]] با آن حضرت در [[دوره غیبت]] کبری، دیدگاه‌های مختلف و ادعاهای فراوانی مطرح شده و برخی داستان‌هایی در این‌باره آورده<ref>النجم الثاقب، ج۲، ص۳۳۷، ۳۴۶؛ إلزام الناصب، ج۲، ص۵.</ref> و نسبت‌هایی به برخی از بزرگان، خصوصاً پس از مرگشان داده‌اند که در عالم [[بیداری]] یا [[خواب]]، با آن حضرت دیداری داشته و حتی پرسش‌هایی را مطرح کرده‌اند، اما [[واقعیت]] آن است که چنین ادعاهایی را که مبتنی بر روش [[علمی]] نیست، به [[آسانی]] نمی‌توان رد یا [[اثبات]] کرد. امروزه نیز برخی به چنین ادعاهایی روی دارند، هر چند هیچ عالم سرشناسی رسماً بر آن صحه ننهاده و خود نیز [[مدعی ملاقات]] با آن حضرت نشده است و این عموماً از سوی مریدان و علاقه‌مندان آنان مطرح می‌شود. گذشته از این، در پاره‌ای از [[روایت‌ها]] دیده نشدن آن حضرت در [[عهد]] [[غیبت کبری]] مورد تأکید قرار گرفته، چنان‌که [[ریان بن صلت]] نقل می‌کند از [[امام علی بن موسی الرضا]]{{ع}} در مورد [[قائم]]{{ع}} سؤال شد، که آن حضرت به دیده‌نشدن [[جسم]] و نبردن نامش اشاره کردند<ref>الإمامة و التبصرة، ص۱۱۷.</ref>. [[امام زمان]]{{ع}} نیز در آخرین [[توقیع]] خود که توسط [[سفیر]] چهارمش بر [[مردم]] خوانده شد، به [[صراحت]] [[دیدار]] با خویشتن را [[نفی]] و مدعی آن را افترازن [[دروغگو]] خواندند<ref>کتاب الغیبة، طوسی، ص۳۹۵.</ref>، در عین‌حال برخی با توجیه خاصی از توقیع مذکور، امکان دیدار آن حضرت را مورد [[تأیید]] [[فقها]] و بزرگان دانسته‌اند<ref>آداب عصر الغیبة، ص۷۲.</ref>، بی‌آنکه سندی برای ادعای خود ارائه دهند. در هر حال، با فرض [[امکان رؤیت]]، دلیلی بر وقوع و پذیرش آن نمی‌توان اقامه کرد<ref>[[سید علی رضا واسعی|واسعی]]، [[مرضیه شریفی|شریفی]]، [[امام مهدی (مقاله)|مقاله «امام مهدی»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]]، ص ۵۲۹-۵۳۷.</ref>.