ابوحازم بجلی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - '\[\[رده\:مدخل\]\]↵\[\[رده\:اعلام\]\]↵\[\[رده\:اصحاب پیامبر\]\]' به 'رده:مدخل رده:اعلام رده:اصحاب پیامبر')
خط ۴: خط ۴:


==مقدمه==
==مقدمه==
[[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۲.</ref> به نقل از کتاب الوحدانی [[حسن بن سفیان]] و [[ابن ابی شیبه]]<ref>احتمالا در کتاب المقلین من الصحابه، ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> او را [[صحابی]] شمرده‌اند و روایتی از طریق [[کریم بن ابی حازم]] از پدرش (ابو حازم) نقل کرده است که دو مرد بر سر [[فرزندی]] که با هم [[منازعه]] داشتند نزد [[رسول خدا]]{{صل}} [[شکایت]] کردند. [[پیامبر]]{{صل}} به نفع یکی از آن دو [[حکم]] کرد و فرزند را به او داد. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> همین [[روایت]] را از ابونعیم نقل کرده‌اند، ولی در نقل ابن حجر، [[راوی]] به [[اشتباه]] [[کریمة بنت ابی حازم]] نوشته شده است. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۲.</ref> تنها از [[ابوحازم احمسی]]، [[پدر]] [[محدث]] مشهور [[قیس بن أبی حازم]] نام برده است، ولی ابونعیم<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۲.</ref>، ابن اثیر<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> و ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> جز او، از فرد مورد بحث نیز یاد کرده و این دو را یکی ندانسته‌اند. [[اتحاد]] این دو در [[کنیه]] و [[نسب]]، نباید ما را به اشتباه بیندازد؛ زیرا هر چند فرد مورد بحث از ناحیه پدرش (در صورتی که ناپدری او باشد) [[حارثة بن سفیان بجلی]]<ref>ابن حجر، ج۲، ص۱۳۸.</ref> و از ناحیه مادرش [[سلمی]] دختر [[جابر]] أحمسیه به بجلی احمسی نسب می‌برد، ولی با توجه به [[اختلاف]] فاحش نسب وی با پدر [[قیس بن ابوحازم]] (ابوحازم احمسی) [[تصور]] [[اتحاد]] این دو، [[نادرست]] است.
[[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۲.</ref> به نقل از کتاب الوحدانی [[حسن بن سفیان]] و [[ابن ابی شیبه]]<ref>احتمالا در کتاب المقلین من الصحابه، ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> او را [[صحابی]] شمرده‌اند و روایتی از طریق [[کریم بن ابی حازم]] از پدرش (ابو حازم) نقل کرده است که دو مرد بر سر [[فرزندی]] که با هم [[منازعه]] داشتند نزد [[رسول خدا]]{{صل}} [[شکایت]] کردند. [[پیامبر]]{{صل}} به نفع یکی از آن دو [[حکم]] کرد و فرزند را به او داد. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> همین [[روایت]] را از ابونعیم نقل کرده‌اند، ولی در نقل ابن حجر، [[راوی]] به [[اشتباه]] [[کریمة بنت ابی حازم]] نوشته شده است. ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۲.</ref> تنها از [[ابوحازم احمسی]]، [[پدر]] [[محدث]] مشهور [[قیس بن أبی حازم]] نام برده است، ولی ابونعیم<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۲.</ref>، ابن اثیر<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> و ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۷، ص۷۰.</ref> جز او، از فرد مورد بحث نیز یاد کرده و این دو را یکی ندانسته‌اند. [[اتحاد]] این دو در [[کنیه]] و [[نسب]]، نباید ما را به اشتباه بیندازد؛ زیرا هر چند فرد مورد بحث از ناحیه پدرش (در صورتی که ناپدری او باشد) [[حارثة بن سفیان بجلی]]<ref>ابن حجر، ج۲، ص۱۳۸.</ref> و از ناحیه مادرش [[سلمی دختر جابر أحمسیه]] به بجلی احمسی نسب می‌برد، ولی با توجه به [[اختلاف]] فاحش نسب وی با پدر [[قیس بن ابوحازم]] (ابوحازم احمسی) [[تصور]] [[اتحاد]] این دو، [[نادرست]] است.


آنچه درباره ابوحازم بجلی مشکوک است، صحابی بودن اوست؛ زیرا از یک سو روایتی که ابوحازم نقل کرده، [[صراحت]] ندارد که وی رسول خدا{{صل}} را دیده، بلکه تنها حادثه‌ای را گزارش کرده است. از سوی دیگر، درباره [[همسر]] مادرش یعنی حارثة بن سفیان تنها گفته‌اند [[زمان رسول خدا]]{{صل}} را [[درک]] کرد "له [[ادراک]]" و در [[فتح]] [[طبرستان]]<ref>سال ۲۲؛ ر.ک: طبری، ج۳، ص۲۳۳.</ref> کشته شد.
آنچه درباره ابوحازم بجلی مشکوک است، صحابی بودن اوست؛ زیرا از یک سو روایتی که ابوحازم نقل کرده، [[صراحت]] ندارد که وی رسول خدا{{صل}} را دیده، بلکه تنها حادثه‌ای را گزارش کرده است. از سوی دیگر، درباره [[همسر]] مادرش یعنی حارثة بن سفیان تنها گفته‌اند [[زمان رسول خدا]]{{صل}} را [[درک]] کرد "له [[ادراک]]" و در [[فتح]] [[طبرستان]]<ref>سال ۲۲؛ ر.ک: طبری، ج۳، ص۲۳۳.</ref> کشته شد.


پسرش [[کریم بن ابی حازم بجلی احمس]]، از [[تابعین]] شناخته شده نزد [[محدثان]] و شرح حال نگاران است که از جده‌اش [[سلمی]] دختر [[جابر]] أحمسیه [[روایت]] دارد<ref>ابن حبان، ج۵، ص۳۴۳؛ ابن ابی حاتم، ج۷، ص۱۷۵؛ ذهبی، ص۳۶۲.</ref>. وی عموی [[ابان بن عثمان بجلی]] است و چنانچه منظور از این شخص، همان [[تاریخ]] نگار [[شیعی]] و از [[اصحاب]] [[امام صادق]]{{ع}} و [[امام کاظم]]{{ع}} باشد<ref>نجاشی، ص۱۳.</ref> باید [[ابوحازم]] را جد این تاریخ نگار دانست. ولی به احتمال زیاد این [[ابان]]، شخص دیگری است؛ زیرا [[کریم]] را از [[راویان]] [[علی]]{{ع}} برشمرده‌اند و این فاصله میان عمو و پسر [[برادر]] بعید است.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحازم بجلی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۳۱.</ref>
پسرش [[کریم بن ابی حازم بجلی احمس]]، از [[تابعین]] شناخته شده نزد [[محدثان]] و شرح‌حال‌نگاران است که از جده‌اش [[سلمی دختر جابر أحمسیه]] [[روایت]] دارد<ref>ابن حبان، ج۵، ص۳۴۳؛ ابن ابی حاتم، ج۷، ص۱۷۵؛ ذهبی، ص۳۶۲.</ref>. وی عموی [[ابان بن عثمان بجلی]] است و چنانچه منظور از این شخص، همان [[تاریخ]] نگار [[شیعی]] و از [[اصحاب]] [[امام صادق]]{{ع}} و [[امام کاظم]]{{ع}} باشد<ref>نجاشی، ص۱۳.</ref> باید [[ابوحازم]] را جد این تاریخ نگار دانست. ولی به احتمال زیاد این ابان، شخص دیگری است؛ زیرا «کریم» را از [[راویان علی]]{{ع}} برشمرده‌اند و این فاصله میان عمو و پسر [[برادر]] بعید است.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحازم بجلی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۳۱.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش