←دوم: شناساندن طریق عبادت و بندگی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
* عبادت به معناى خضوع و خشوع و اطاعت و پرستش، و عبوديّت به معناى بندگى كردن است. عبادت از شئون و وظايف عبد در مقابل مولا و مالك خويش است. يكى از اهداف اصلى خلقت انسان و جنّ نيز به تصريح قرآن كريم عبادت خداوند متعال است: «مَا خَلَقْتُ الجِن وَ الإنْس إلّا ليَعْبُدون؛ جن و انس را خلق نكردم جز اينكه عبادتم كنند.» <ref> سوره ذاریات، آیۀ 56 </ref> منظور از عبادت در اينجا عبادت اختيارى است نه عبادت و خضوع تكوينى؛ كه همه موجودات در مقابل عظمت خداى سبحان تكوينآ خاضع و خاشعاند. عبادت و عبوديّت اختيارى انسان در صورتى تحقّق پيدا مىكند كه او متوجّه خداى خويش شده و بداند خالق و مالك او و همه موجودات، خداوند است. و همه انسانها علاوه بر اينكه در شناخت خدا به تذكّرات و تعاليم پيامبران الهى نيازمندند؛ در كيفيّت عبادت او نيز به آنان سخت محتاجند. زيرا انسان وقتى متوجّه عظمت خداى سبحان مىشود درست است قلباً و با تمام وجود در مقابل آن عظمت احساس كوچكى و افتادگى مىكند و نيك درمىيابد كه چقدر ناتوان و ضعيف و نيازمند است؛ ولى با اين همه نمىداند چگونه نعمتهاى او را سپاس گويد و خضوع و فروتنى خود را به او ابراز نمايد. | * عبادت به معناى خضوع و خشوع و اطاعت و پرستش، و عبوديّت به معناى بندگى كردن است. عبادت از شئون و وظايف عبد در مقابل مولا و مالك خويش است. يكى از اهداف اصلى خلقت انسان و جنّ نيز به تصريح قرآن كريم عبادت خداوند متعال است: «مَا خَلَقْتُ الجِن وَ الإنْس إلّا ليَعْبُدون؛ جن و انس را خلق نكردم جز اينكه عبادتم كنند.» <ref> سوره ذاریات، آیۀ 56 </ref> منظور از عبادت در اينجا عبادت اختيارى است نه عبادت و خضوع تكوينى؛ كه همه موجودات در مقابل عظمت خداى سبحان تكوينآ خاضع و خاشعاند. عبادت و عبوديّت اختيارى انسان در صورتى تحقّق پيدا مىكند كه او متوجّه خداى خويش شده و بداند خالق و مالك او و همه موجودات، خداوند است. و همه انسانها علاوه بر اينكه در شناخت خدا به تذكّرات و تعاليم پيامبران الهى نيازمندند؛ در كيفيّت عبادت او نيز به آنان سخت محتاجند. زيرا انسان وقتى متوجّه عظمت خداى سبحان مىشود درست است قلباً و با تمام وجود در مقابل آن عظمت احساس كوچكى و افتادگى مىكند و نيك درمىيابد كه چقدر ناتوان و ضعيف و نيازمند است؛ ولى با اين همه نمىداند چگونه نعمتهاى او را سپاس گويد و خضوع و فروتنى خود را به او ابراز نمايد. | ||
* پس انسان با وجود شناخت خداى خويش باز هم براى بندگى كردن و عبادت او نياز به پيامبران و رسولان دارد. و به همين جهت است كه بيشتر امّتها با اندكى دورى از پيامبران و اوصياى الهى و تعاليم آنها، دچار شرك و بت پرستى مىگردند. نگاهى گذرا به سرگذشت پيامبران الهى در قرآن كريم اين امر را آشكارا روشن مىكند. | * پس انسان با وجود شناخت خداى خويش باز هم براى بندگى كردن و عبادت او نياز به پيامبران و رسولان دارد. و به همين جهت است كه بيشتر امّتها با اندكى دورى از پيامبران و اوصياى الهى و تعاليم آنها، دچار شرك و بت پرستى مىگردند. نگاهى گذرا به سرگذشت پيامبران الهى در قرآن كريم اين امر را آشكارا روشن مىكند. | ||
در بت پرستى اعراب جاهلى در زمان پيامبر نيز هيچ ترديدى نيست. خانه كعبه به بتكدهاى تبدیل شده بود و اميرمؤمنان(علیه السلام) در روز فتح مكّه به دستور پيامبر همه آنها را شكست و آن جا را از آلودگى بتها پاك گردانيد. به همين دليل اميرمؤمنان(علیه السلام) يكى از اهداف بعثت پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) را بيرون آوردن بندگان خدا از پرستش و بيعت و فرمانبرى بندگان ديگر به پرستش و بيعت و فرمانبرى خداى يگانه ذكر مىكنند: «فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ لِيُخْرِجَ عِبَادَهُ مِنْ عِبَادَةِ عِبَادِهِ إِلَى عِبَادَتِهِ وَ مِنْ عُهُودِ عِبَادِهِ إِلَى عُهُودِهِ وَ مِنْ طَاعَةِ عِبَادِهِ إِلَى طَاعَتِهِ وَ مِنْ وَلَايَةِ عِبَادِهِ إِلَى وَلَايَتِه؛ همانا خداوند متعال محمّد(صلی الله علیه و آله) را به حق مبعوث كرد تا بندگانش را از عبادت بندگانش به عبادت خودش، و از عهد و پيمان با بندگانش به عهد و پيمان خودش، واز پيروى بندگانش به پيروى خودش، و از ولايت بندگانش به ولايت خويش بيرون آورد.» <ref> کافی، ج 8، ص 386 </ref> خداى متعال توحيد و عبادت خود را دو امر مشترك ميان همه انبيا ياد مىكند: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ إِلّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنـَّهُ لا إِلـهَ إِلّا أَنَا فَاعْبُدُونِ؛ و ما پيش از تو رسولى نفرستاديم جز اينكه به او وحى كرديم كه خدايى جز من نيست پس مرا عبادت كنيد.» <ref> سورۀ انبیاء، آیۀ 25 </ref> <ref> محمد بیابانی اسکویی </ref> | * در بت پرستى اعراب جاهلى در زمان پيامبر نيز هيچ ترديدى نيست. خانه كعبه به بتكدهاى تبدیل شده بود و اميرمؤمنان(علیه السلام) در روز فتح مكّه به دستور پيامبر همه آنها را شكست و آن جا را از آلودگى بتها پاك گردانيد. به همين دليل اميرمؤمنان(علیه السلام) يكى از اهداف بعثت پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) را بيرون آوردن بندگان خدا از پرستش و بيعت و فرمانبرى بندگان ديگر به پرستش و بيعت و فرمانبرى خداى يگانه ذكر مىكنند: «فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ لِيُخْرِجَ عِبَادَهُ مِنْ عِبَادَةِ عِبَادِهِ إِلَى عِبَادَتِهِ وَ مِنْ عُهُودِ عِبَادِهِ إِلَى عُهُودِهِ وَ مِنْ طَاعَةِ عِبَادِهِ إِلَى طَاعَتِهِ وَ مِنْ وَلَايَةِ عِبَادِهِ إِلَى وَلَايَتِه؛ همانا خداوند متعال محمّد(صلی الله علیه و آله) را به حق مبعوث كرد تا بندگانش را از عبادت بندگانش به عبادت خودش، و از عهد و پيمان با بندگانش به عهد و پيمان خودش، واز پيروى بندگانش به پيروى خودش، و از ولايت بندگانش به ولايت خويش بيرون آورد.» <ref> کافی، ج 8، ص 386 </ref> خداى متعال توحيد و عبادت خود را دو امر مشترك ميان همه انبيا ياد مىكند: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ إِلّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنـَّهُ لا إِلـهَ إِلّا أَنَا فَاعْبُدُونِ؛ و ما پيش از تو رسولى نفرستاديم جز اينكه به او وحى كرديم كه خدايى جز من نيست پس مرا عبادت كنيد.» <ref> سورۀ انبیاء، آیۀ 25 </ref> <ref> محمد بیابانی اسکویی </ref> | ||
=== سوم: برانگیختن عقل های مردم=== | === سوم: برانگیختن عقل های مردم=== |