اباحه در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - '\<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(252\,\s252\,\s233\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\[\[(.*)\]\](.*)\"\'\'\'(.*)\'\'\'\"(.*)\<\/div\>\n\<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(255\,\s245\,\s227\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\<\/div\>\n\n' به '{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = $2 | عنوان مدخل = $4 | مداخل مرتبط = $6 | پرسش مرتبط = }} ')
خط ۱۷: خط ۱۷:


===الفاظ و صیغ اباحه===
===الفاظ و صیغ اباحه===
برای اباحه الفاظ معین و صیغه مخصوصی نیست و هر لفظ و صیغه‌ای می‌تواند برای این منظور به کار رود. بعضی از علمای اصول، صیغه امر را مشترک بین [[وجوب]] و ندب و اباحه می‌دانند و عده‌ای می‌گویند صیغه امر، مربوط به قدر مشترک آن سه، یعنی «[[اذن]]» است و عده‌ای نیز می‌گویند: امر بعد از [[حظر]] مفید اباحه است، ولی همانطور که گفته شد، اباحه صیغه و لفظ معین ندارد و به هر لفظ و صیغه‌ای که بدین معنا دلالت کند، تحقق می‌یابد. در [[قرآن]] کلمه اباحه به کار نرفته و در کلمات [[پیغمبر اسلام]] نیز این واژه استعمال نشده، ولی [[فقها]] و [[دانشمندان]] [[آیات]] متعددی از [[قرآن]] را در [[مقام]] بیان [[اباحه]] می‌دانند، مثل {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا}}<ref>«ای مردم از آنچه در زمین حلال و پاک است بخورید» سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref>.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۶۶.</ref>
برای اباحه الفاظ معین و صیغه مخصوصی نیست و هر لفظ و صیغه‌ای می‌تواند برای این منظور به کار رود. بعضی از علمای اصول، صیغه امر را مشترک بین [[وجوب]] و ندب و اباحه می‌دانند و عده‌ای می‌گویند صیغه امر، مربوط به قدر مشترک آن سه، یعنی «[[اذن]]» است و عده‌ای نیز می‌گویند: امر بعد از [[حظر]] مفید اباحه است، ولی همانطور که گفته شد، اباحه صیغه و لفظ معین ندارد و به هر لفظ و صیغه‌ای که بدین معنا دلالت کند، تحقق می‌یابد. در [[قرآن]] کلمه اباحه به کار نرفته و در کلمات [[پیغمبر اسلام]] نیز این واژه استعمال نشده، ولی [[فقها]] و [[دانشمندان]] [[آیات]] متعددی از [[قرآن]] را در [[مقام]] بیان [[اباحه]] می‌دانند، مثل {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا}}<ref>«ای مردم از آنچه در زمین حلال و پاک است بخورید» سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref><ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۶۶.</ref>


===تفاوت اباحه و تخییر===
===تفاوت اباحه و تخییر===
خط ۵۰: خط ۵۰:
مباحات عقلی که مفاد [[اصل برائت]] عقلی است و بر قاعده عقلی «[[قبح]] [[عقاب]] بلابیان» مبتنی است در [[حقیقت]] در دو عرصه، حق انتخاب را به عنوان یک حق عمومی [[اثبات]] می‌کند:
مباحات عقلی که مفاد [[اصل برائت]] عقلی است و بر قاعده عقلی «[[قبح]] [[عقاب]] بلابیان» مبتنی است در [[حقیقت]] در دو عرصه، حق انتخاب را به عنوان یک حق عمومی [[اثبات]] می‌کند:
#در موارد {{عربی|مَا لَا نَصَّ فِيهِ}} و قلمروی آزاد شرع که در حقیقت اصل برائت شرعی و اصل برائت عقلی در این عرصه مؤکد یکدیگرند؛
#در موارد {{عربی|مَا لَا نَصَّ فِيهِ}} و قلمروی آزاد شرع که در حقیقت اصل برائت شرعی و اصل برائت عقلی در این عرصه مؤکد یکدیگرند؛
# حق انتخاب در شیوه‌های اجرایی تکالیفی که برای انجام آنها شیوه خاصی در شرع [[پیش بینی]] نشده است. بسیاری از اعمالی که به عنوان مقدمه انجام [[تکالیف]] به جا آورده می‌شوند، از این قبیل محسوب می‌شوند<ref>فقه سیاسی، ج۷، ص۱۴۵.</ref>.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ص۲۹۹.</ref>.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۶۷.</ref>
# حق انتخاب در شیوه‌های اجرایی تکالیفی که برای انجام آنها شیوه خاصی در شرع [[پیش بینی]] نشده است. بسیاری از اعمالی که به عنوان مقدمه انجام [[تکالیف]] به جا آورده می‌شوند، از این قبیل محسوب می‌شوند<ref>فقه سیاسی، ج۷، ص۱۴۵.</ref><ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ص۲۹۹.</ref><ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۶۷.</ref>


==اباحه (و [[برائت]])==
==اباحه (و [[برائت]])==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش