اکثریت: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
خط ۲۵: خط ۲۵:
#{{متن قرآن|وَلَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا}}<ref>«و آن (قرآن) را میان آنان گوناگون آورده‌ایم تا در یاد گیرند اما بیشتر مردم جز ناسپاسی را نپذیرفتند» سوره فرقان، آیه ۵۰.</ref>
#{{متن قرآن|وَلَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا}}<ref>«و آن (قرآن) را میان آنان گوناگون آورده‌ایم تا در یاد گیرند اما بیشتر مردم جز ناسپاسی را نپذیرفتند» سوره فرقان، آیه ۵۰.</ref>
*'''نکته''': [[حقیقت]] این است که معنای «کثیرا» و بسیاری در برابر اندکی و نادری از [[مردم]] نیست. این شیوه‌ای زبانی برای [[تربیت]] و [[هدایت]] است، بدین‌جهت نباید از این الفاظ که در زبان عرفی بکار می‌رود، معنایی اکثریتی در برابر [[اقلیت]] تلقی کرد. اما در [[آیات]] فوق براین محورها تأکید شده است.
*'''نکته''': [[حقیقت]] این است که معنای «کثیرا» و بسیاری در برابر اندکی و نادری از [[مردم]] نیست. این شیوه‌ای زبانی برای [[تربیت]] و [[هدایت]] است، بدین‌جهت نباید از این الفاظ که در زبان عرفی بکار می‌رود، معنایی اکثریتی در برابر [[اقلیت]] تلقی کرد. اما در [[آیات]] فوق براین محورها تأکید شده است.
#[[ناآگاهی]] اکثریت [[مشرکین]] از [[قدرت خداوند]] در اعطای [[معجزه]] به [[پیامبر]]. {{متن قرآن|وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قَادِرٌ عَلَى أَنْ يُنَزِّلَ آيَةً وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و گفتند چرا نشانه‌ای از پروردگارش بر او فرو فرستاده نشده است؟ بگو بی‌گمان خداوند، تواناست که نشانه‌ای فرو فرستد اما بیشتر آنان نمی‌دانند» سوره انعام، آیه ۳۷.</ref>
# [[ناآگاهی]] اکثریت [[مشرکین]] از [[قدرت خداوند]] در اعطای [[معجزه]] به [[پیامبر]]. {{متن قرآن|وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قَادِرٌ عَلَى أَنْ يُنَزِّلَ آيَةً وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و گفتند چرا نشانه‌ای از پروردگارش بر او فرو فرستاده نشده است؟ بگو بی‌گمان خداوند، تواناست که نشانه‌ای فرو فرستد اما بیشتر آنان نمی‌دانند» سوره انعام، آیه ۳۷.</ref>
#تهدید [[پیامبر]] از سوی اکثریت [[حق]] ناپذیر [[مشرکان]] [[مکه]]. {{متن قرآن|فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ}}<ref>«که نویدبخش است و بیم‌دهنده اما بیشتر آنان روی گرداندند از این رو نمی‌شنوند» سوره فصلت، آیه ۴.</ref> {{متن قرآن|وَقَالُوا قُلُوبُنَا فِي أَكِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ وَفِي آذَانِنَا وَقْرٌ وَمِنْ بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ}}<ref>«و گفتند: دل‌هامان برای آنچه ما را بدان فرا می‌خوانی در پوشش‌هاست و در گوش‌هامان سنگینی است و میان ما و تو پرده‌ای (افتاده) است پس هر چه می‌خواهی بکن که ما نیز می‌کنیم» سوره فصلت، آیه ۵.</ref>.
#تهدید [[پیامبر]] از سوی اکثریت [[حق]] ناپذیر [[مشرکان]] [[مکه]]. {{متن قرآن|فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ}}<ref>«که نویدبخش است و بیم‌دهنده اما بیشتر آنان روی گرداندند از این رو نمی‌شنوند» سوره فصلت، آیه ۴.</ref> {{متن قرآن|وَقَالُوا قُلُوبُنَا فِي أَكِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ وَفِي آذَانِنَا وَقْرٌ وَمِنْ بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ}}<ref>«و گفتند: دل‌هامان برای آنچه ما را بدان فرا می‌خوانی در پوشش‌هاست و در گوش‌هامان سنگینی است و میان ما و تو پرده‌ای (افتاده) است پس هر چه می‌خواهی بکن که ما نیز می‌کنیم» سوره فصلت، آیه ۵.</ref>.
#[[ایمان]] نیاوردن اکثریت [[مشرکان]] [[مکه]] به [[پیامبر اکرم]] و [[قرآن]]. {{متن قرآن|ٍ قَلِيلًا مَا تُؤْمِنُونَ}}<ref>«و گفتار شاعر نیست؛ اندک ایمان می‌آورید» سوره حاقه، آیه ۴۱.</ref> {{متن قرآن|وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ النَّاسِ لَفَاسِقُونَ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و از خواسته‌های آنان پیروی مکن و از آنان بپرهیز مبادا تو را در برخی از آنچه خداوند به سوی تو فرو فرستاده است به فتنه اندازند و اگر رو برتابند بدان که خداوند جز این نمی‌خواهد که آنان را به برخی ا» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref>. - پیامبرمامور به [[قضاوت]] بر اساس [[قانون]] [[شریعت الهی]] در میان [[اهل کتاب]] و [[مردم]]: {{متن قرآن|وَأَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و از خواسته‌های آنان پیروی مکن و از آنان بپرهیز مبادا تو را در برخی از آنچه خداوند به سوی تو فرو فرستاده است به فتنه اندازند و اگر رو برتابند بدان که خداوند جز این نمی‌خواهد که آنان را به برخی ا» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref> وپرهیز از [[قضاوت]] براساس هواها وتمایلات آنها که اکثریت آنان [[تمایلات]] و گرایشات فاسقانه دارند: {{متن قرآن|ْ وَاحْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و از خواسته‌های آنان پیروی مکن و از آنان بپرهیز مبادا تو را در برخی از آنچه خداوند به سوی تو فرو فرستاده است به فتنه اندازند و اگر رو برتابند بدان که خداوند جز این نمی‌خواهد که آنان را به برخی ا» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref> {{متن قرآن|وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ النَّاسِ لَفَاسِقُونَ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و از خواسته‌های آنان پیروی مکن و از آنان بپرهیز مبادا تو را در برخی از آنچه خداوند به سوی تو فرو فرستاده است به فتنه اندازند و اگر رو برتابند بدان که خداوند جز این نمی‌خواهد که آنان را به برخی ا» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref>
# [[ایمان]] نیاوردن اکثریت [[مشرکان]] [[مکه]] به [[پیامبر اکرم]] و [[قرآن]]. {{متن قرآن|ٍ قَلِيلًا مَا تُؤْمِنُونَ}}<ref>«و گفتار شاعر نیست؛ اندک ایمان می‌آورید» سوره حاقه، آیه ۴۱.</ref> {{متن قرآن|وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ النَّاسِ لَفَاسِقُونَ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و از خواسته‌های آنان پیروی مکن و از آنان بپرهیز مبادا تو را در برخی از آنچه خداوند به سوی تو فرو فرستاده است به فتنه اندازند و اگر رو برتابند بدان که خداوند جز این نمی‌خواهد که آنان را به برخی ا» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref>. - پیامبرمامور به [[قضاوت]] بر اساس [[قانون]] [[شریعت الهی]] در میان [[اهل کتاب]] و [[مردم]]: {{متن قرآن|وَأَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و از خواسته‌های آنان پیروی مکن و از آنان بپرهیز مبادا تو را در برخی از آنچه خداوند به سوی تو فرو فرستاده است به فتنه اندازند و اگر رو برتابند بدان که خداوند جز این نمی‌خواهد که آنان را به برخی ا» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref> وپرهیز از [[قضاوت]] براساس هواها وتمایلات آنها که اکثریت آنان [[تمایلات]] و گرایشات فاسقانه دارند: {{متن قرآن|ْ وَاحْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و از خواسته‌های آنان پیروی مکن و از آنان بپرهیز مبادا تو را در برخی از آنچه خداوند به سوی تو فرو فرستاده است به فتنه اندازند و اگر رو برتابند بدان که خداوند جز این نمی‌خواهد که آنان را به برخی ا» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref> {{متن قرآن|وَإِنَّ كَثِيرًا مِنَ النَّاسِ لَفَاسِقُونَ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و از خواسته‌های آنان پیروی مکن و از آنان بپرهیز مبادا تو را در برخی از آنچه خداوند به سوی تو فرو فرستاده است به فتنه اندازند و اگر رو برتابند بدان که خداوند جز این نمی‌خواهد که آنان را به برخی ا» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref>
#بسیاری از [[مردم]] مخالف [[دعوت پیامبر]] و [[اهل کتاب]] درگناهکاری وستم به دیگران وحرام‌خواری شتاب دارند: {{متن قرآن|وَتَرَى كَثِيرًا مِنْهُمْ يُسَارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ}}<ref>«و بسیاری از ایشان را می‌بینی که در گناه و ستمبارگی و رشوه‌خواری شتاب می‌ورزند؛ بی‌گمان زشت است آنچه انجام می‌دادند!» سوره مائده، آیه ۶۲.</ref>
#بسیاری از [[مردم]] مخالف [[دعوت پیامبر]] و [[اهل کتاب]] درگناهکاری وستم به دیگران وحرام‌خواری شتاب دارند: {{متن قرآن|وَتَرَى كَثِيرًا مِنْهُمْ يُسَارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ}}<ref>«و بسیاری از ایشان را می‌بینی که در گناه و ستمبارگی و رشوه‌خواری شتاب می‌ورزند؛ بی‌گمان زشت است آنچه انجام می‌دادند!» سوره مائده، آیه ۶۲.</ref>
#بسیاری از [[یهود]] با [[کافران]] مخالف [[دعوت پیامبر]] [[دوستی]] و هم دلی دارند: «{{متن قرآن|تَرَى كَثِيرًا مِنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ مَا قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنْفُسُهُمْ}}<ref>«بسیاری از آنان را می‌نگری که کافران را سرور می‌گیرند؛ به راستی زشت است آنچه خود برای خویش پیش فرستادند که (سبب شد) خداوند بر آنان خشم گرفت و آنان در عذاب، جاودانند» سوره مائده، آیه ۸۰.</ref>
#بسیاری از [[یهود]] با [[کافران]] مخالف [[دعوت پیامبر]] [[دوستی]] و هم دلی دارند: «{{متن قرآن|تَرَى كَثِيرًا مِنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ مَا قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنْفُسُهُمْ}}<ref>«بسیاری از آنان را می‌نگری که کافران را سرور می‌گیرند؛ به راستی زشت است آنچه خود برای خویش پیش فرستادند که (سبب شد) خداوند بر آنان خشم گرفت و آنان در عذاب، جاودانند» سوره مائده، آیه ۸۰.</ref>
#[[ایمان کامل]] که همان [[توحید]] [[خالص]] باشد [[مقام]] [[عزیز]]، و [[فضیلت]] کمیابی است که جز تعداد اندکی از [[مردم]] به آن نمی‌رسند، و اما اکثر [[مردم]] ایمان‌آور نیستند، هر چند که تو ([[رسول خدا]]) به [[ایمان]] ایشان حریص باشی و همه [[طاقت]] و [[توان]] خود را صرف کنی. و آن اقلیتی هم که [[ایمان]] می‌آورند، ایمانشان آمیخته به [[شرک]] است، پس برای [[ایمان]] محض و [[توحید]] [[خالص]] باقی نمی‌ماند مگر تعداد اندکی از [[مردم]]. {{متن قرآن|وَمَا أَكْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و بیشتر مردم مؤمن نیستند گرچه تو آزمند باشی» سوره یوسف، آیه ۱۰۳.</ref>.
# [[ایمان کامل]] که همان [[توحید]] [[خالص]] باشد [[مقام]] [[عزیز]]، و [[فضیلت]] کمیابی است که جز تعداد اندکی از [[مردم]] به آن نمی‌رسند، و اما اکثر [[مردم]] ایمان‌آور نیستند، هر چند که تو ([[رسول خدا]]) به [[ایمان]] ایشان حریص باشی و همه [[طاقت]] و [[توان]] خود را صرف کنی. و آن اقلیتی هم که [[ایمان]] می‌آورند، ایمانشان آمیخته به [[شرک]] است، پس برای [[ایمان]] محض و [[توحید]] [[خالص]] باقی نمی‌ماند مگر تعداد اندکی از [[مردم]]. {{متن قرآن|وَمَا أَكْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و بیشتر مردم مؤمن نیستند گرچه تو آزمند باشی» سوره یوسف، آیه ۱۰۳.</ref>.
#[[خداوند]] خطاب به [[پیامبر]] می‌فرماید [[سوگند]] می‌خوریم که ما در این [[قرآن]] برای [[مردم]] مکرر مثل‌ها آوردیم که [[حق]] را برایشان روشن می‌کرد، و ایشان را به [[ایمان]] به ما و [[شکر]] نعمتهای ما [[دعوت]] می‌نمود، و لکن بیشتر [[مردم]] جز راه کفران نپیمودند و [[شکر]] ما نگزاردند. {{متن قرآن|وَلَقَدْ صَرَّفْنَا<ref>"تصریف امثال" به معنای برگرداندن و دوباره آوردن و با بیان‌های مختلف و اسلوب‌های گوناگون ایراد کردن است، و "مثل" به معنای توصیف مقصود به چیزی است که آن را مجسم و ممثل کند و ذهن شنونده را به آن نزدیک گرداند، و کلمه "من" در جمله" مِنْ کل مَثَلٍ "برای ابتدای [[غایت]] است، و مراد این است که ما هر مثلی را که روشنگر راه [[حق]] و راه [[ایمان]] و [[شکر]] باشد برای ایشان بیان کردیم، ولی بسیاری از [[مردم]] جز راه کفران را نپیمودند، و این [[کلام]] همانطور که ملاحظه می‌کنید، در [[مقام]] توبیخ و ملامت است. و این بسیار هرچند کم باشد، چون کفران است، زیاد است. و در جمله" أَکثَرُ النٰاسِ"، اسم ظاهر" ناس "به جای ضمیر" هم "به کار رفته، و در اصل" اکثرهم "بوده، و شاید جهت این تعبیر این بوده که خواسته اشاره به این نکته کند که سر کفران ایشان همین است که ناسند هم چنان که در [[آیه]]" {{متن قرآن|ْ وَكَانَ الْإِنْسَانُ كَفُورًا}} سوره اسراء، آیه ۶۷." نیز گذشت که کفران، خاصیت [[انسان]] بودن است. (ترجمه [[تفسیر]] [[المیزان]] ج ۱۳ ص ۲۸۰)</ref> لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا}}<ref>«و بی‌گمان ما برای مردم در این قرآن از هر مثلی گوناگون آورده‌ایم امّا بیشتر مردم جز سر ناسپاسی ندارند» سوره اسراء، آیه ۸۹.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۱۵۵-۱۶۰.</ref>.
# [[خداوند]] خطاب به [[پیامبر]] می‌فرماید [[سوگند]] می‌خوریم که ما در این [[قرآن]] برای [[مردم]] مکرر مثل‌ها آوردیم که [[حق]] را برایشان روشن می‌کرد، و ایشان را به [[ایمان]] به ما و [[شکر]] نعمتهای ما [[دعوت]] می‌نمود، و لکن بیشتر [[مردم]] جز راه کفران نپیمودند و [[شکر]] ما نگزاردند. {{متن قرآن|وَلَقَدْ صَرَّفْنَا<ref>"تصریف امثال" به معنای برگرداندن و دوباره آوردن و با بیان‌های مختلف و اسلوب‌های گوناگون ایراد کردن است، و "مثل" به معنای توصیف مقصود به چیزی است که آن را مجسم و ممثل کند و ذهن شنونده را به آن نزدیک گرداند، و کلمه "من" در جمله" مِنْ کل مَثَلٍ "برای ابتدای [[غایت]] است، و مراد این است که ما هر مثلی را که روشنگر راه [[حق]] و راه [[ایمان]] و [[شکر]] باشد برای ایشان بیان کردیم، ولی بسیاری از [[مردم]] جز راه کفران را نپیمودند، و این [[کلام]] همانطور که ملاحظه می‌کنید، در [[مقام]] توبیخ و ملامت است. و این بسیار هرچند کم باشد، چون کفران است، زیاد است. و در جمله" أَکثَرُ النٰاسِ"، اسم ظاهر" ناس "به جای ضمیر" هم "به کار رفته، و در اصل" اکثرهم "بوده، و شاید جهت این تعبیر این بوده که خواسته اشاره به این نکته کند که سر کفران ایشان همین است که ناسند هم چنان که در [[آیه]]" {{متن قرآن|ْ وَكَانَ الْإِنْسَانُ كَفُورًا}} سوره اسراء، آیه ۶۷." نیز گذشت که کفران، خاصیت [[انسان]] بودن است. (ترجمه [[تفسیر]] [[المیزان]] ج ۱۳ ص ۲۸۰)</ref> لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا}}<ref>«و بی‌گمان ما برای مردم در این قرآن از هر مثلی گوناگون آورده‌ایم امّا بیشتر مردم جز سر ناسپاسی ندارند» سوره اسراء، آیه ۸۹.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۱۵۵-۱۶۰.</ref>.
==اکثریت: [[پیامبر]] و اعتنای به اکثریت==
==اکثریت: [[پیامبر]] و اعتنای به اکثریت==
در این دسته از [[آیات]] در اموری به جز [[وحی]] و [[اعتقاد]] و [[تشریع احکام]] که از سوی [[خدا]] بیان می‌شود و جایی برای اکثریت و [[اقلیت]] به معنای اصطلاحی نیست و مربوط به [[حقوق]] [[عامه]] و [[اجرا]] پذیر کردن [[احکام]] و [[انتخاب]] و تصمیم گیری است، به [[پیامبر]] [[دستور]] دیگری در [[مشورت]] و طبعا اکثریت [[مردم]] می‌رسد، زیرا در [[مشورت]] میان نظر [[اقلیت]] و اکثریت عقلا چون عمل برای آنان است، اکثریت ترجیح دارد. مثلا اگر مسئله [[نصب]] فردی و یا [[فرمان]] به [[جنگ]] و [[صلح]] و یا کیفیت خاصی از [[اداره]] می‌رسد که [[خدا]] به [[پیامبر]] [[دستور]] [[مشورت]] می‌دهد، اگر همه یک نظر داشته باشند که موارد آن نادر است، مشکلی در تصمیم نیست و اگر [[اختلاف]] شد، روش عقلایی، [[مشورت]] و [[انتخاب]] [[رأی]] اکثریت است، زیرا در مرحله اول ملاک [[رضایت]] خاطر آنان و بعد توجه به [[رأی]] دیگران است.
در این دسته از [[آیات]] در اموری به جز [[وحی]] و [[اعتقاد]] و [[تشریع احکام]] که از سوی [[خدا]] بیان می‌شود و جایی برای اکثریت و [[اقلیت]] به معنای اصطلاحی نیست و مربوط به [[حقوق]] [[عامه]] و [[اجرا]] پذیر کردن [[احکام]] و [[انتخاب]] و تصمیم گیری است، به [[پیامبر]] [[دستور]] دیگری در [[مشورت]] و طبعا اکثریت [[مردم]] می‌رسد، زیرا در [[مشورت]] میان نظر [[اقلیت]] و اکثریت عقلا چون عمل برای آنان است، اکثریت ترجیح دارد. مثلا اگر مسئله [[نصب]] فردی و یا [[فرمان]] به [[جنگ]] و [[صلح]] و یا کیفیت خاصی از [[اداره]] می‌رسد که [[خدا]] به [[پیامبر]] [[دستور]] [[مشورت]] می‌دهد، اگر همه یک نظر داشته باشند که موارد آن نادر است، مشکلی در تصمیم نیست و اگر [[اختلاف]] شد، روش عقلایی، [[مشورت]] و [[انتخاب]] [[رأی]] اکثریت است، زیرا در مرحله اول ملاک [[رضایت]] خاطر آنان و بعد توجه به [[رأی]] دیگران است.
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش