تأدیب در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
جز (جایگزینی متن - '== پرسش‌های وابسته == ==' به '==')
خط ۲۸: خط ۲۸:
#{{متن قرآن|وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref>«و به تو و به پیشینیان تو وحی شده است که اگر شرک بورزی بی‌گمان کردارت از میان خواهد رفت و بی‌شک از زیانکاران خواهی بود» سوره زمر، آیه ۶۵.</ref>
#{{متن قرآن|وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref>«و به تو و به پیشینیان تو وحی شده است که اگر شرک بورزی بی‌گمان کردارت از میان خواهد رفت و بی‌شک از زیانکاران خواهی بود» سوره زمر، آیه ۶۵.</ref>
==نکات==
==نکات==
#[[قرآن]] خبر می‌دهد که [[کفار]] [[امیدوار]] بودند بتوانند در [[وحی]] [[پیامبر]] تصرفی بکنند و کاری نمایند تا [[پیامبر]] به اشتباه بیافتد و میان کلمات خود و [[قرآن]] امتزاجی ایجاد شود، اما از آنجا که [[خداوند]] نگه دار [[پیامبر]] بود و [[عصمت]] او را با این مواظبت‌ها تضمین کرده بود {{متن قرآن|وَاحْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و از خواسته‌های آنان پیروی مکن و از آنان بپرهیز مبادا تو را در برخی از آنچه خداوند به سوی تو فرو فرستاده است به فتنه اندازند  و اگر رو برتابند بدان که خداوند جز این نمی‌خواهد که آنان را به برخی ا» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref>.
# [[قرآن]] خبر می‌دهد که [[کفار]] [[امیدوار]] بودند بتوانند در [[وحی]] [[پیامبر]] تصرفی بکنند و کاری نمایند تا [[پیامبر]] به اشتباه بیافتد و میان کلمات خود و [[قرآن]] امتزاجی ایجاد شود، اما از آنجا که [[خداوند]] نگه دار [[پیامبر]] بود و [[عصمت]] او را با این مواظبت‌ها تضمین کرده بود {{متن قرآن|وَاحْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ}}<ref>«و در میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و از خواسته‌های آنان پیروی مکن و از آنان بپرهیز مبادا تو را در برخی از آنچه خداوند به سوی تو فرو فرستاده است به فتنه اندازند  و اگر رو برتابند بدان که خداوند جز این نمی‌خواهد که آنان را به برخی ا» سوره مائده، آیه ۴۹.</ref>.
#باز در مرحله‌ای به [[پیامبر]] هشدار می‌دهد که درحکم وقضاوت مبادا جانبدار خیانتکاران باشد. {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ وَلَا تَكُنْ لِلْخَائِنِينَ خَصِيمًا}}<ref>«ما این کتاب (آسمانی) را بر تو، به حق فرو فرستاده‌ایم تا در میان مردم بدانچه خداوند به تو نمایانده است داوری کنی و طرفدار  خائنان مباش» سوره نساء، آیه ۱۰۵.</ref>.
#باز در مرحله‌ای به [[پیامبر]] هشدار می‌دهد که درحکم وقضاوت مبادا جانبدار خیانتکاران باشد. {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ وَلَا تَكُنْ لِلْخَائِنِينَ خَصِيمًا}}<ref>«ما این کتاب (آسمانی) را بر تو، به حق فرو فرستاده‌ایم تا در میان مردم بدانچه خداوند به تو نمایانده است داوری کنی و طرفدار  خائنان مباش» سوره نساء، آیه ۱۰۵.</ref>.
#خداوندپیامبرش را [[ادب]] می‌کند که [[استغفار]] او برای [[منافقان]] بی‌فایده است. از این رو یاد آور می‌شود که طلب [[بخشش]] نکند، اگر هفتاد بار هم [[استغفار]] بکند، باز بخشیده نمی‌شوند. {{متن قرآن|اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ}}<ref>«چه برای آنان آمرزش بخواهی چه نخواهی (سودی ندارد زیرا) اگر هفتاد بار برای آنها آمرزش بخواهی هیچ‌گاه خداوند آنان را نخواهد آمرزید؛ این از آن روست که آنان به خداوند و پیامبرش کافر شده‌اند و خداوند این گروه نافرمان را راهنمایی نمی‌کند» سوره توبه، آیه ۸۰.</ref>.{{متن قرآن|وَلَوْلَا أَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا}}<ref>«و اگر ما تو را پابرجا نمی‌داشتیم نزدیک بود اندکی به آنان گرایش یابی» سوره اسراء، آیه ۷۴.</ref>.
#خداوندپیامبرش را [[ادب]] می‌کند که [[استغفار]] او برای [[منافقان]] بی‌فایده است. از این رو یاد آور می‌شود که طلب [[بخشش]] نکند، اگر هفتاد بار هم [[استغفار]] بکند، باز بخشیده نمی‌شوند. {{متن قرآن|اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ}}<ref>«چه برای آنان آمرزش بخواهی چه نخواهی (سودی ندارد زیرا) اگر هفتاد بار برای آنها آمرزش بخواهی هیچ‌گاه خداوند آنان را نخواهد آمرزید؛ این از آن روست که آنان به خداوند و پیامبرش کافر شده‌اند و خداوند این گروه نافرمان را راهنمایی نمی‌کند» سوره توبه، آیه ۸۰.</ref>.{{متن قرآن|وَلَوْلَا أَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا}}<ref>«و اگر ما تو را پابرجا نمی‌داشتیم نزدیک بود اندکی به آنان گرایش یابی» سوره اسراء، آیه ۷۴.</ref>.
خط ۳۷: خط ۳۷:
#بالحنی شگفت به صورت خبری می‌گوید {{متن قرآن|وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ * لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ * ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ}}<ref>«و اگر (این پیامبر) بر ما برخی سخنان را می‌بست، * دست راستش را می‌گرفتیم * سپس شاهرگش را می‌بریدیم» سوره حاقه، آیه ۴۴-۴۶.</ref>. و اگر او پاره‌ای گفته‌ها برما بسته بود، دست راستش را سخت می‌گرفتیم، سپس رگ قلبش را پاره می‌کردیم.
#بالحنی شگفت به صورت خبری می‌گوید {{متن قرآن|وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ * لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ * ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ}}<ref>«و اگر (این پیامبر) بر ما برخی سخنان را می‌بست، * دست راستش را می‌گرفتیم * سپس شاهرگش را می‌بریدیم» سوره حاقه، آیه ۴۴-۴۶.</ref>. و اگر او پاره‌ای گفته‌ها برما بسته بود، دست راستش را سخت می‌گرفتیم، سپس رگ قلبش را پاره می‌کردیم.
#به [[پیامبر]] هشدار می‌دهد که به تو و به کسانی پیش از تو [[وحی]] شده است: «اگر [[شرک]] به ورزی حتماً کردارت تباه و مسلماً از زیانکاران خواهی شد. {{متن قرآن|وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref>«و به تو و به پیشینیان تو وحی شده است که اگر شرک بورزی بی‌گمان کردارت از میان خواهد رفت و بی‌شک از زیانکاران خواهی بود» سوره زمر، آیه ۶۵.</ref> بنابراین، منظور از تأدیب [[پیامبر]]، همه آیاتی است که دلالت بر [[تربیت]]، و مؤدب به [[آداب]] کردن خاص [[پیامبر]]، دارد، چه به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم، همراه با هشدار و [[انذار]] و یا [[توبیخ]] و یا [[تشویق]] و نوعی [[پیشگیری]] از [[خطا]] از طرف [[خداوند]]. در این رابطه نسبت به اصل تأدیب، به سه [[حدیث]] از [[احادیث اهل بیت]] و [[پیامبر]] استناد می‌شود.
#به [[پیامبر]] هشدار می‌دهد که به تو و به کسانی پیش از تو [[وحی]] شده است: «اگر [[شرک]] به ورزی حتماً کردارت تباه و مسلماً از زیانکاران خواهی شد. {{متن قرآن|وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref>«و به تو و به پیشینیان تو وحی شده است که اگر شرک بورزی بی‌گمان کردارت از میان خواهد رفت و بی‌شک از زیانکاران خواهی بود» سوره زمر، آیه ۶۵.</ref> بنابراین، منظور از تأدیب [[پیامبر]]، همه آیاتی است که دلالت بر [[تربیت]]، و مؤدب به [[آداب]] کردن خاص [[پیامبر]]، دارد، چه به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم، همراه با هشدار و [[انذار]] و یا [[توبیخ]] و یا [[تشویق]] و نوعی [[پیشگیری]] از [[خطا]] از طرف [[خداوند]]. در این رابطه نسبت به اصل تأدیب، به سه [[حدیث]] از [[احادیث اهل بیت]] و [[پیامبر]] استناد می‌شود.
##[[علی]] ابن [[ابراهیم]] به [[نقل]] از [[امام صادق]] {{ع}} که به برخی از [[اصحاب]] خود فرمودند: {{متن حدیث|ان الله عزوجل ادب َنَبِیه فلما اکمل له الادب قال انک لعلی خلق عظیم}}<ref>(اصول کافی ج ۱ ص ۲۶۶ - خداوند پیامبرش را تأدیب نمود و هنگامی که تربیت او کامل شد گفت.</ref>. {{متن قرآن|وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ}}<ref>«و به راستی تو را خویی است سترگ» سوره قلم، آیه ۴.</ref>.
## [[علی]] ابن [[ابراهیم]] به [[نقل]] از [[امام صادق]] {{ع}} که به برخی از [[اصحاب]] خود فرمودند: {{متن حدیث|ان الله عزوجل ادب َنَبِیه فلما اکمل له الادب قال انک لعلی خلق عظیم}}<ref>(اصول کافی ج ۱ ص ۲۶۶ - خداوند پیامبرش را تأدیب نمود و هنگامی که تربیت او کامل شد گفت.</ref>. {{متن قرآن|وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ}}<ref>«و به راستی تو را خویی است سترگ» سوره قلم، آیه ۴.</ref>.
##مشابه این [[حدیث]] از [[اسحاق]] بن [[عمار]] از آن [[حضرت]] [[نقل]] شده: {{متن حدیث|قال ان الله تبارک و تعالی ادبَ نَبِیه فلما انتهی به مااراد قال:}} {{متن قرآن|وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ}}<ref>«و به راستی تو را خویی است سترگ» سوره قلم، آیه ۴.</ref><ref>(همان، ص ۲۶۷) «[[امام صادق]] فرمود [[خداوند]] پیامبرش را [[تربیت]] نمود تا هنگامی که [[اراده خدا]] بر [[تربیت]] و تأدیب او تحقق یافت فرمود براستی تو دارای [[خلق عظیم]] هستی»</ref>
##مشابه این [[حدیث]] از [[اسحاق]] بن [[عمار]] از آن [[حضرت]] [[نقل]] شده: {{متن حدیث|قال ان الله تبارک و تعالی ادبَ نَبِیه فلما انتهی به مااراد قال:}} {{متن قرآن|وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ}}<ref>«و به راستی تو را خویی است سترگ» سوره قلم، آیه ۴.</ref><ref>(همان، ص ۲۶۷) «[[امام صادق]] فرمود [[خداوند]] پیامبرش را [[تربیت]] نمود تا هنگامی که [[اراده خدا]] بر [[تربیت]] و تأدیب او تحقق یافت فرمود براستی تو دارای [[خلق عظیم]] هستی»</ref>
##حدیث دیگر که از خود پیامبر نقل شده است: {{متن حدیث|أدبَنی رَبی فَاَحسَنَ تأدیبی}}<ref>(بحار الانوار، ج ۱۶، ص ۲۱۰) «خداوند من را تربیت نمود، پس بسیار خوب من را تأدیب فرمود»</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۲۵۹-۲۶۴.</ref>.
##حدیث دیگر که از خود پیامبر نقل شده است: {{متن حدیث|أدبَنی رَبی فَاَحسَنَ تأدیبی}}<ref>(بحار الانوار، ج ۱۶، ص ۲۱۰) «خداوند من را تربیت نمود، پس بسیار خوب من را تأدیب فرمود»</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۲۵۹-۲۶۴.</ref>.
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش