تفسیر سفیان ثوری (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - '\=\=\sپیوند\sبه\sبیرون\s\=\= \*\[(.*)\] \*\[(.*)\]' به '')
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان             = [[تفسیر]] [[سفیان ثوری]]
| عنوان = [[تفسیر]] [[سفیان ثوری]]
| عنوان اصلی       =   
| عنوان اصلی =   
| تصویر             = IM010056.jpg.jpg
| تصویر = IM010056.jpg.jpg
| اندازه تصویر     = 200px
| اندازه تصویر = 200px
| از مجموعه         =  
| از مجموعه =  
| زبان             = عربی
| زبان = عربی
| زبان اصلی         =  
| زبان اصلی =  
| نویسنده           = [[ابوعبدالله سفیان بن سعید بن مسروق بن حبیب ثوری کوفی]] معروف به [[سفیان ثوری]]
| نویسنده = [[ابوعبدالله سفیان بن سعید بن مسروق بن حبیب ثوری کوفی]] معروف به [[سفیان ثوری]]
| نویسندگان         =  
| نویسندگان =  
| تحقیق یا تدوین   =
| تحقیق یا تدوین =
| زیر نظر           =  
| زیر نظر =  
| به کوشش           =
| به کوشش =
| مترجم             =
| مترجم =
| مترجمان           =
| مترجمان =
| ویراستار         =  
| ویراستار =  
| ویراستاران       =
| ویراستاران =
| موضوع             = [[تفسیر]]
| موضوع = [[تفسیر]]
| مذهب             = [[شیعه]]
| مذهب = [[شیعه]]
| ناشر             = [[انتشارات دار الکتاب العلمیة]]
| ناشر = [[انتشارات دار الکتاب العلمیة]]
| به همت           =
| به همت =
| وابسته به         =  
| وابسته به =  
| محل نشر           =  بیروت، لبنان
| محل نشر =  بیروت، لبنان
| سال نشر           =  ۱۴۰۳ ق، ۱۹۸۳ م، ۱۳۶۱ ش
| سال نشر =  ۱۴۰۳ ق، ۱۹۸۳ م، ۱۳۶۱ ش
| نوبت چاپ         = ۱
| چاپ = ۱
| تعداد جلد         = ۱
| تعداد جلد = ۱
| صفحه              = ۲۸۴
| تعداد صفحات = ۲۸۴
| قطع               =  
| قطع =  
| نوع جلد           =  
| نوع جلد =  
| شابک             =  
| شابک =  
|رده‌بندی کنگره      =
|رده‌بندی کنگره      =
|رده‌بندی دیویی      =
|رده‌بندی دیویی      =
| شماره ملی         =
| شماره ملی =
}}
}}
'''[[تفسیر]] [[سفیان ثوری]]''' کتابی است که با زبان عربی به بررسی، بحث و [[تفسیر]] [[قرآن کریم]] می‌پردازد. این کتاب به قلم [[ابوعبدالله سفیان بن سعید بن مسروق بن حبیب ثوری کوفی]] معروف به [[سفیان ثوری]] نوشته شده و [[انتشارات دار الکتاب العلمیة]] نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.<ref name=p1>[http://www.lib.ir/book/65133069/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%DB%8C/ پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران]</ref>
'''[[تفسیر]] [[سفیان ثوری]]''' کتابی است که با زبان عربی به بررسی، بحث و [[تفسیر]] [[قرآن کریم]] می‌پردازد. این کتاب به قلم [[ابوعبدالله سفیان بن سعید بن مسروق بن حبیب ثوری کوفی]] معروف به [[سفیان ثوری]] نوشته شده و [[انتشارات دار الکتاب العلمیة]] نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.<ref name=p1>[http://www.lib.ir/book/65133069/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%DB%8C/ پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران]</ref>
خط ۴۲: خط ۴۲:
برحسب نقل [[ابن حجر]]، [[ابن سعد]] او را [[ثقه]]، [[امین]]، [[عابد]] و ثبت ([[استوار]]) توصیف کرده و به گفته [[نسائی]]، او بزرگ‌تر از آن است که درباره‌اش «ثقة» گفته شود<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج۴، ص۱۰۱.</ref>. [[داوودی]] او را در شمار [[مفسّران]] آورده و با عبارت {{عربی|"صاحب التفسير المشهور الذي رواه عنه ابو حذيفة موسى بن مسعود النّهدي"}} از کتاب [[تفسیر]] داشتن وی و [[راوی]] آن خبر داده است<ref>ر.ک: داوودی، طبقات المفسرین، ج۱، ص۸۶، رقم ۱۸۶.</ref>. [[حاج خلیفه]] نیز با عنوان تفسیر الثوری از کتاب [[تفسیری]] وی خبر داده و گفته است: [[ثعلبی]] آن را ذکر کرده است<ref>حاج خلیفة، کشف الظنون، ج۱، ص۴۴۴.</ref>. [[ابن حجر عسقلانی]] نیز در شرح‌ حال [[سلمة بن نبیط‍]] به مناسبت ذکر [[روایت]] ثوری از «سلمه»، از [[تفسیر]] وی یاد کرده است<ref>ر.ک: ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج۴، ص۱۴۰.</ref>.
برحسب نقل [[ابن حجر]]، [[ابن سعد]] او را [[ثقه]]، [[امین]]، [[عابد]] و ثبت ([[استوار]]) توصیف کرده و به گفته [[نسائی]]، او بزرگ‌تر از آن است که درباره‌اش «ثقة» گفته شود<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج۴، ص۱۰۱.</ref>. [[داوودی]] او را در شمار [[مفسّران]] آورده و با عبارت {{عربی|"صاحب التفسير المشهور الذي رواه عنه ابو حذيفة موسى بن مسعود النّهدي"}} از کتاب [[تفسیر]] داشتن وی و [[راوی]] آن خبر داده است<ref>ر.ک: داوودی، طبقات المفسرین، ج۱، ص۸۶، رقم ۱۸۶.</ref>. [[حاج خلیفه]] نیز با عنوان تفسیر الثوری از کتاب [[تفسیری]] وی خبر داده و گفته است: [[ثعلبی]] آن را ذکر کرده است<ref>حاج خلیفة، کشف الظنون، ج۱، ص۴۴۴.</ref>. [[ابن حجر عسقلانی]] نیز در شرح‌ حال [[سلمة بن نبیط‍]] به مناسبت ذکر [[روایت]] ثوری از «سلمه»، از [[تفسیر]] وی یاد کرده است<ref>ر.ک: ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج۴، ص۱۴۰.</ref>.


ولی از تفسیر وی خبری در دست نبود تا اینکه در اواخر قرن چهارده یا آغاز قرن پانزدهم [[هجری]]<ref>تردید از آن جهت است که آن اوراق در سال ۱۴۰۳ ه‍‌. ق منتشر شده و ممکن است دست یافتن به آن در اواخر قرن ۱۴ یا آغاز قرن ۱۵ باشد.</ref> شخصی به نام [[امتیاز علی عرشی]] - مدیر کتابخانۀ [[رضا]] در رامبور [[هند]] - اوراقی را به‌دست می‌آورد و براساس شواهدی که در سند برخی از [[روایات]] آن اوراق می‌یابد، [[یقین]] حاصل می‌کند که آن اوراق جزئی از کتاب تفسیر ثوری است و ازاین‌رو، به تحقیق و نشر آن [[همت]] می‌گمارد. وی دربارۀ نسخه‌ای از آن‌که به‌دست آورده، می‌گوید: بعید نیست که در سدۀ سوم هجری نوشته شده باشد<ref>عرشی، ر.ک: تفسیر سفیان الثوری، ص۶ و ۳۴.</ref>. آن اوراق با تحقیق، مقدمه و خاتمه‌ای از شخص نامبرده در سال ۱۴۰۳ ه‍‌. ق با عنوان تفسیر سفیان الثوری در بیروت چاپ و منتشر شده است<ref>ر.ک: تفسیر سفیان الثوری، ص۲، عبد الله شحاته از این تفسیر به‌عنوان قدیمی‌ترین تفسیر چاپ شده یاد کرده است (ر.ک: علوم التفسیر، ص۲۴).</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۳۲۵ - ۳۲۶.</ref>
ولی از تفسیر وی خبری در دست نبود تا اینکه در اواخر قرن چهارده یا آغاز قرن پانزدهم [[هجری]]<ref>تردید از آن جهت است که آن اوراق در سال ۱۴۰۳ ه‍‌. ق منتشر شده و ممکن است دست یافتن به آن در اواخر قرن ۱۴ یا آغاز قرن ۱۵ باشد.</ref> شخصی به نام [[امتیاز علی عرشی]] - مدیر کتابخانۀ [[رضا]] در رامبور [[هند]] - اوراقی را به‌دست می‌آورد و براساس شواهدی که در سند برخی از [[روایات]] آن اوراق می‌یابد، [[یقین]] حاصل می‌کند که آن اوراق جزئی از کتاب تفسیر ثوری است و ازاین‌رو، به تحقیق و نشر آن [[همت]] می‌گمارد. وی دربارۀ نسخه‌ای از آن‌که به‌دست آورده، می‌گوید: بعید نیست که در سدۀ سوم هجری نوشته شده باشد<ref>عرشی، ر.ک: تفسیر سفیان الثوری، ص۶ و ۳۴.</ref>. آن اوراق با تحقیق، مقدمه و خاتمه‌ای از شخص نامبرده در سال ۱۴۰۳ ه‍‌. ق با عنوان تفسیر سفیان الثوری در بیروت چاپ و منتشر شده است<ref>ر.ک: تفسیر سفیان الثوری، ص۲، عبد الله شحاته از این تفسیر به‌عنوان قدیمی‌ترین تفسیر چاپ شده یاد کرده است (ر.ک: علوم التفسیر، ص۲۴).</ref><ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۳۲۵ - ۳۲۶.</ref>


'''مشخصات تفسیر موجود'''
'''مشخصات تفسیر موجود'''
خط ۵۲: خط ۵۲:
مطالب و تفسیرهایی که در این بخش بیان شده، برخی از خود سفیان<ref>مانند نکته‌های ۶، ۷، ۸، ۱۱، ۱۳، ۱۶، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴ و ۳۷.</ref> و برخی از سفیان با یک واسطه یا بدون واسطه از [[تابعین]]<ref>باواسطه مانند: نکته‌های ۳، ۴، ۱۹، ۲۹، ۳۲، ۳۳، ۳۴، ۳۵، ۳۶ و ۳۸ و بدون واسطه مانند: نکته‌های ۵، ۱۵، ۱۷، و ۳۰.</ref> و برخی از وی با دو واسطه یا بدون واسطه از [[صحابه]] نقل شده است<ref>باواسطه مانند نکته‌های ۹، ۱۰، ۳۹ و ۴۰ و بدون واسطه مانند نکته‌های ۲، ۱۲، ۱۴، ۱۸ و ۲۸.</ref>.
مطالب و تفسیرهایی که در این بخش بیان شده، برخی از خود سفیان<ref>مانند نکته‌های ۶، ۷، ۸، ۱۱، ۱۳، ۱۶، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴ و ۳۷.</ref> و برخی از سفیان با یک واسطه یا بدون واسطه از [[تابعین]]<ref>باواسطه مانند: نکته‌های ۳، ۴، ۱۹، ۲۹، ۳۲، ۳۳، ۳۴، ۳۵، ۳۶ و ۳۸ و بدون واسطه مانند: نکته‌های ۵، ۱۵، ۱۷، و ۳۰.</ref> و برخی از وی با دو واسطه یا بدون واسطه از [[صحابه]] نقل شده است<ref>باواسطه مانند نکته‌های ۹، ۱۰، ۳۹ و ۴۰ و بدون واسطه مانند نکته‌های ۲، ۱۲، ۱۴، ۱۸ و ۲۸.</ref>.


مطالب [[تفسیری]] این بخش با [[عقاید]] و آرای تفسیری [[اهل تسنن]] موافق است؛ برای مثال، دربارۀ آیۀ {{متن قرآن|وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ}}<ref>«و از مردم کسی است که در به دست آوردن خشنودی خداوند از جان می‌گذرد  و خداوند به بندگان مهربان است» سوره بقره، آیه ۲۰۷.</ref> گفته است که [[نزول]] آن دربارۀ [[صهیب]] می‌باشد و به نزول آن دربارۀ [[فداکاری]] و [[ایثار]] [[امام علی]]{{ع}} در «[[لیلة المبیت]]» هیچ اشاره‌ای نکرده است<ref>ر.ک: عرشی، تفسیر سفیان الثوری، ص۶۶، نکته ۱۰۰.</ref>. {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ}}<ref>«امروز دینتان را کامل تمام کردم» سوره مائده، آیه ۳.</ref> را به [[روز عرفه]] [[تفسیر]] کرده<ref>ر.ک: عرشی، تفسیر سفیان الثوری، ص۹۹، نکته ۲۳۴.</ref> و به [[تفسیر آیات]] [[مباهله]] {{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}} <ref>«بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref>، و [[آیه ولایت]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref> «سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref> نپرداخته است و {{متن قرآن|إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ}}<ref>«و آنچه کینه است از دل آنان می‌زداییم و برادروار بر اورنگ‌هایی روبه‌رو می‌نشینند» سوره حجر، آیه ۴۷.</ref> را به ده نفر که عبارت از: [[ابو بکر]]، [[عمر]]، [[عثمان]]، [[علی]]، [[طلحه]]، [[زبیر]]، [[عبد الرحمان بن عوف]]، [[سعد بن مالک]]، [[سعید بن زید بن عمرو بن نفیل]] و [[عبد الله بن مسعود]] تفسیر کرده است<ref>ر.ک: عرشی، تفسیر سفیان الثوری، ص۱۶۰، نکته ۴۷۴.</ref>. وی از [[امام علی]]{{ع}} به‌ندرت [[روایت]] نقل کرده است <ref>ر.ک: عرشی، تفسیر سفیان الثوری، ص۱۶۱، نکته ۴۷۸.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۳۲۷ - ۳۲۸.</ref>
مطالب [[تفسیری]] این بخش با [[عقاید]] و آرای تفسیری [[اهل تسنن]] موافق است؛ برای مثال، دربارۀ آیۀ {{متن قرآن|وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ}}<ref>«و از مردم کسی است که در به دست آوردن خشنودی خداوند از جان می‌گذرد  و خداوند به بندگان مهربان است» سوره بقره، آیه ۲۰۷.</ref> گفته است که [[نزول]] آن دربارۀ [[صهیب]] می‌باشد و به نزول آن دربارۀ [[فداکاری]] و [[ایثار]] [[امام علی]]{{ع}} در «[[لیلة المبیت]]» هیچ اشاره‌ای نکرده است<ref>ر.ک: عرشی، تفسیر سفیان الثوری، ص۶۶، نکته ۱۰۰.</ref>. {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ}}<ref>«امروز دینتان را کامل تمام کردم» سوره مائده، آیه ۳.</ref> را به [[روز عرفه]] [[تفسیر]] کرده<ref>ر.ک: عرشی، تفسیر سفیان الثوری، ص۹۹، نکته ۲۳۴.</ref> و به [[تفسیر آیات]] [[مباهله]] {{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}} <ref>«بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref>، و [[آیه ولایت]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref> «سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref> نپرداخته است و {{متن قرآن|إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ}}<ref>«و آنچه کینه است از دل آنان می‌زداییم و برادروار بر اورنگ‌هایی روبه‌رو می‌نشینند» سوره حجر، آیه ۴۷.</ref> را به ده نفر که عبارت از: [[ابو بکر]]، [[عمر]]، [[عثمان]]، [[علی]]، [[طلحه]]، [[زبیر]]، [[عبد الرحمان بن عوف]]، [[سعد بن مالک]]، [[سعید بن زید بن عمرو بن نفیل]] و [[عبد الله بن مسعود]] تفسیر کرده است<ref>ر.ک: عرشی، تفسیر سفیان الثوری، ص۱۶۰، نکته ۴۷۴.</ref>. وی از [[امام علی]]{{ع}} به‌ندرت [[روایت]] نقل کرده است <ref>ر.ک: عرشی، تفسیر سفیان الثوری، ص۱۶۱، نکته ۴۷۸.</ref><ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۳۲۷ - ۳۲۸.</ref>


'''اعتبار'''
'''اعتبار'''
خط ۶۷: خط ۶۷:


==دریافت متن کتاب==
==دریافت متن کتاب==
*[https://waqfeya.net/book.php?bid=1690 دریافت متن دیجیتال کتاب از مکتبة الوقفیة]
* [https://waqfeya.net/book.php?bid=1690 دریافت متن دیجیتال کتاب از مکتبة الوقفیة]
*[https://www.noor-book.com/%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%B3%D9%81%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%8A-pdf دریافت متن PDF کتاب از مکتبة نور]
* [https://www.noor-book.com/%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%B3%D9%81%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%8A-pdf دریافت متن PDF کتاب از مکتبة نور]
*[https://ketabpedia.com/%D8%AA%D8%AD%D9%85%D9%8A%D9%84/%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%B3%D9%81%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%8A-3/ دریافت متن PDF کتاب از وبگاه کتاب بدیا]
* [https://ketabpedia.com/%D8%AA%D8%AD%D9%85%D9%8A%D9%84/%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%B3%D9%81%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%8A-3/ دریافت متن PDF کتاب از وبگاه کتاب بدیا]
*[https://shamela.ws/book/2229 دریافت متن دیجیتال کتاب از مکتبة الشاملة]
* [https://shamela.ws/book/2229 دریافت متن دیجیتال کتاب از مکتبة الشاملة]
*[https://quranpedia.net/ar/book/68/1/3 دریافت متن دیجیتال کتاب از الموسوعة القرآنیة]
* [https://quranpedia.net/ar/book/68/1/3 دریافت متن دیجیتال کتاب از الموسوعة القرآنیة]
*[https://pdf.lib.efatwa.ir/41758/1/2 دریافت متن PDF کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت]
* [https://pdf.lib.efatwa.ir/41758/1/2 دریافت متن PDF کتاب از کتابخانه مدرسه فقاهت]




۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش