جستاری در تبیین نبوت از منظر فارابی (مقاله)
جستاری در تبیین نبوت از منظر فارابی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی مفهوم نبوت در اندیشه فارابی می‌پردازد. این مقاله ۲۶ صفحه‌ای به قلم سید هاشم هاشمی نگاشته شده و در فصلنامه معرفت فرهنگی و اجتماعی (شماره ۵، زمستان ۱۳۸۹) منتشر گشته است.[۱]
| جستاری در تبیین نبوت از منظر فارابی | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | سید هاشم هاشمی |
| موضوع | نبوت |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه معرفت فرهنگی و اجتماعی |
| وابسته به | مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | زمستان ۱۳۸۹ |
| شماره | ۵ |
| ناشر الکترونیک | پایگاه تخصصی مجلات نور |
چکیده مقاله
نویسنده در چکیده مقاله خود می‌نویسد: «سؤال این پژوهش این است که فارابی در تبیین نبوت از چه مفاهیمی بهره گرفته است؟ چگونه ارتباط ملک و ملکوت، و پاسخ به چگونگی این ارتباط از هر علمی برنمی‌آید. ساحت عقل از درک آن عاجز است. وحی و نبوت، که یگانه منبع ارتباط زمین و آسمان است، از سنخ مباحث کلامی است. رویکرد فارابی در پردازش آن فلسفی و عقلی است. وی با تکیه بر علم‌النفس ارسطویی و با توجه به دو قوه از قوای نفس، یعنی عقل و خیال، به تبیین نبوت پرداخته است. در فلسفه فارابی، مفاهیم ساده و ارزشمندی در چگونگی این ارتباط مطرح شده است. وی در این زمینه، به حلّ معضلاتی پرداخته که از جمله آن، نسبت میان نبی و فیلسوف است. از نظر فارابی نفس دارای حقیقت واحد است، نمی‌توان قایل به تجزیه آن شد، بلکه دارای مراتب و قوایی که محرک جسم‌اند. بنابراین، عقل و خیال دارای محمل یگانه‌ای به نام "نفس" است. این یعنی نبی و فیلسوف شخص واحدی‌اند با دو وی‍ژگی خاص. مهم‌ترین دستاورد این پژوهش، تبیین و تشریح پاسخ فارابی به چگونگی ارتباط نفس با ملکوت "روح‌القدس" است.»[۱]
فهرست مقاله
- چکیده؛
- مقدمه؛
- مبانی هستی‌شناسی فارابی؛
- خداشناسی؛
- مراتب موجودات؛
- خلقت هستی؛
- عقل فعال؛
- وظایف عقل فعال؛
- الف. عقل فعال به‌عنوان واهب الصور؛
- ب. فعلیت بخشیدن عقل؛
- اعطاء عقول و معارف؛
- علم النفس فارابی؛
- الف. تعریف و ویژگی‌های نفس؛
- حدوث نفس؛
- ادراک نفس؛
- بالقوه بودن نفس؛
- ب. مراتب و قوای نفس؛
- تبیین نبوت؛
- الف. عقل و دریافت وحی؛
- ۱. عقل فعال و فعلیت عقول؛
- سنخ نزول؛
- چگونگی دریافت وحی؛
- استمرار وحی؛
- ب. قوه متخیله و دریافت وحی؛
- نقش قوه خیال در تفکر؛
- حکایت معقولات؛
- تعامل در دریافت وحی؛
- نتیجه‌گیری؛
- پی‌نوشت‌ها.
دربارهٔ پدیدآورنده
دراین‌باره اطلاعاتی در دست نیست.