افعال خداوند

مقدمه

"افعال" جمع "فعل" و اصطلاحی است کلامی که متکلمان درباره آن، مباحثی فراوان طرح کرده‌اند. از این مباحث است آنکه افعال خداوند چگونه‌اند و آیا از نوع فعل بندگان‌اند یا نه و آیا هدفی دارند و اگر هدفی دارند، آیا هدف، به خداوند عاید می‌شود و دیگر آنکه آیا افعال خداوند از نوع ابداع‌اند یا تخلیق^[۱].
متکلمان امامیه بر آن‌اند که همه افعال خداوند، هدفمند و حکیمانه‌اند. فعل بی‌هدف، عبث است و عبث از خدای حکیم سر نمی‌زند و این هدف، یا منفعت آفریدگان است و یا دفع ضرر از آنها؛ زیرا نفع و ضرر و حاجتمندی به ساحت الهی راه ندارد^[۲]^[۳].
آیات بسیاری از قرآن کریم بر هدفدار بودن خلقت انسان و آسمان‌ها و زمین تأکید می‌کنند ^[۴]^[۵].

↑ فرهنگ شیعه، ص 88.
↑ فرهنگ معارف اسلامی‌، ۱/ ۲۵۳؛ کشف المراد، ۳۳۱؛ محاضرات فی الالهیات‌، ۱/ ۲۳۵- ۲۳۳.
↑ فرهنگ شیعه، ص 88.
↑ ﴿ أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لا تُرْجَعُونَ﴾؛ سوره مؤمنون‌، آیه ۱۱۵؛ ﴿وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لاعِبِينَ ﴾؛ سوره دخان‌، آیه ۳۸؛ ﴿وَالشَّيَاطِينَ كُلَّ بَنَّاء وَغَوَّاصٍ ﴾؛سوره ص، آیه ۳۷.
↑ فرهنگ شیعه، ص 88.