جابر بن عبدالله راسبی
آشنایی اجمالی
راسبی، منسوب است به بنو راسب بن خزرج بن جرم، تیره‌ای از قبیله قضاعه و ساکن بصره، نه راسب بن مالک، تیره‌ای از«شنوءه» از قبیله ازد[۱] ابن منده[۲]، ابونعیم[۳]، ابن عبدالبر[۴] و به تبع آنان ابن اثیر[۵] و ابن حجر[۶]، نامش را در شمار صحابه آورده‌اند. تنها روایتی که برای صحابی بودن چنین شخصی استناد شده، از طریق أبو شداد نقل گردیده که جابر بن عبدالله راسبی گفت: رسول خدا (ص) فرمود: «سه چیز است که هر کس آنها را با ایمان انجام دهد، از هر دری که بخواهد وارد بهشت می‌شود و با هر حور عینی که بخواهد ازدواج خواهد کرد آنکه دین خود را هرچند کوچک باشد، ادا نماید و از قاتل خود بگذرد و پس از هر نماز واجب، سوره اخلاص را ده مرتبه بخواند». ابوبکر گفت: حتی اگر تنها یکی از آنها را انجام داده باشد؟ پیامبر فرمود: آری. در سند این روایت، قید «راسبی» نیامده، بلکه صالح بن محمد بغدادی جَزَرَه راوی حدیث، برای معرفی جابر بیان داشته که او راسیی و ساکن بصره است، ولی ابونعیم[۷] این قید را توهمی بیش ندانسته و جابر یاد شده در این روایت را جابر بن عبدالله انصاری سلمی دانسته است. ابن اثیر[۸] می‌گوید سخن ابونعیم کاملاً روشن نیست که آیا منظور او، صحابی مشهور است یا جابر بن عبدالله بن رئاب؛ چرا که هر دو «انصاری» و «سلمی» هستند. ابن منده[۹] سند حدیث او را که قید راسبی در آن آمده، بر فرض صحت توثیق راویان، غریب[۱۰] دانسته است.
ابن عبدالبر[۱۱] بدون هیچ توضیح و اندک اشاره‌ای به روایت او، تنها با بیان این نکته که ابوشداد راوی اوست، از این شخص در شمار صحابه نام برده است.
شیخ مفید[۱۲] از شخصی به نام عبد الله بن جابر راسبی یاد کرده که در سپاه ناکثین (جنگ جمل)، فرمانده پیادگان قضاعه بوده است و شاید این همان شخص مورد بحث باشد، ولی نامش به اشتباه (مقلوب) ثبت شده است.[۱۳]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ ر. ک: سمعانی، الأنساب ج۳، ص۲۵؛ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۴۱۱.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۲۹۱.
- ↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۵۵۲.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۹۳.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۹۱.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۹، ص۵۴۸.
- ↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۵۵۲؛ و نیز ر. ک: ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۹۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۴۸.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۹۱.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۹۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۴۸.
- ↑ میان محدثان شناخته شده نیست و تنها یک راوی دارد، ر. ک: نورالدین عتر، منهج النقد فی علوم الحدیث، ص۳۹۶.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۹۳.
- ↑ مفید، محمد بن محمد، الجمل، ص۳۲۵.
- ↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «جابر بن عبدالله راسبی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۳۴۸.