یوم الحساب در کلام اسلامی

مقدمه

از نام‌های قیامت در قرآن کریم است^[۱]. "حساب" به معنای شمردن است. مراد این است که هر مکلفی به روز قیامت، نتیجه اعمال و افعال خویش را خواهد دید و خداوند به حساب یکایک آنها می‌رسد. از قرآن برمی‌آید که حساب بندگان در قیامت، تنها به دست خداوند است^[۲]. انسان‌ها در مقام محاسبه یکسان نیستند و بنابر باورها و عقاید و اعمالشان دگرگون‌اند. برخی از آنان حسابی ندارند و برخی دیگر، آسان به حساب کشیده می‌شوند و برخی دیگر به صورتی سخت و دقیق. اما از پاره‌ای روایات برمی‌آید که خداوند همه را به حساب می‌کشد مگر مشرکان؛ زیرا آنان بی حساب به دوزخ می‌روند^[۳]^[۴].

↑ ﴿رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ﴾؛ سوره ابراهیم، آیه ۴۱.
↑ ﴿إِنْ حِسَابُهُمْ إِلاَّ عَلَى رَبِّي لَوْ تَشْعُرُونَ﴾؛ سوره شعراء، آیه ۱۱۳.
↑ معاد، ۳/ ۹۰.
↑ فرهنگ شیعه، ص 481-482.