آیین دادرسی پیامبر اعظم (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید، نسخهٔ فعلی این صفحه است که توسط HeydariBot (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۰:۲۳ ویرایش شده است. آدرس فعلی این صفحه، پیوند دائمی این نسخه را نشان می‌دهد.

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
آیین دادرسی پیامبر اعظم (ص)
از مجموعهبا پیامبر
زبانفارسی
نویسندهمحمد درگاه‌زاده
موضوعسیره، سیره قضایی، پیامبر خاتم (ص)
مذهبشیعه
ناشرانتشارات کتاب طه
وابسته بهمؤسسه فرهنگی طه
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۸۸ ش
چاپاول
تعداد صفحه۷۹
شابک۹۷۸-۹۶۴-۷۰۱۹-۹۹-۶
شماره ملی۱‎۸‎۰‎۲‎۷‎۰‎۰

آیین دادرسی پیامبر اعظم (ص)، جلد سی و هفتم از مجموعهٔ چهل و دو جلدی با پیامبر است که با زبان فارسی به بررسی سیرهٔ پیامبر اعظم (ص) در زمینهٔ قضاوت و حل دعاوی مختلف مردم می‌پردازد. این کتاب اثر محمد درگاه‌زاده است و انتشارات کتاب طه‏ وابسته به مؤسسه فرهنگی طه نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «در این پژوهش نخست به بحث در مورد اهمیت دادرسی و ضرورت آن در جامعه، به حکم عقل و شرع پرداخته شده و پس از آن مبانی فقهی دادرسی از آیات و روایات استخراج شده است. آن‌گاه سیرهٔ قضایی رسول خدا (ص) و تأکید ایشان بر اجرای دقیق عدالت در دادرسی، برجسته گردیده و شیوهٔ ایشان در رسیدگی به دعاوی حقوقی مردم منعکس شده است. از دیدگاه نویسنده، پیامبر اکرم با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی عربستان در دوران رسالت خویش، مسائل عرفی در امر قضاوت را رعایت نموده و معیار اصلی دادرسی را اجرای احکام و شریعت اسلامی در نظر گرفته است. وی همچنین بر پویایی، انسجام و هماهنگی، غیر اقتباسی بودن، استقلال رای و عادلانه بودن سیرهٔ قضایی رسول خدا (ص) تأکید ورزیده و دیدگاه برخی از خاورشناسان را در این زمینه برجسته نموده است. نویسنده در ادامه به ویژگی‌های یک قاضی مطلوب از منظر پیامبر اسلام (ص) اشاره نموده و اوصافی همچون: عقل، بلوغ، ایمان، حلال‌زادگی، علم و اجتهاد و مرد بودن (رجولیت) را از شرایط قضاوت از منظر ایشان عنوان کرده است. بیان برخی از نمونه‌های عملی دادرسی رسول خدا (ص) و آسیب‌های قضاوت از منظر ایشان از دیگر مندرجات این نوشتار است».

فهرست کتاب

پیش‏گفتار

فصل اول: کلیات

  • ضرورت دادرسی به حکم عقل و عرف؛
  • آثار بررسی شیوه‌‏های دادرسی پیامبر اعظم (ص)؛
  • روش‌ پژوهش؛
  • پیشینهٔ پژوهش؛
  • مفهوم‌‏شناسی؛
  • دادرسی در قرآن؛
  • دادرسی در حدیث.

فصل دوم: شیوه‌‏های دادرسی پیش از اسلام

  • دادرسی در عربستان؛
  • دادرسی در روم قدیم؛
  • دادرسی در ایران باستان.

فصل سوم: ویژگی‏‌های نظام دادرسی پیامبر اعظم (ص)

  • انسجام و هماهنگی؛
  • الهی بودن؛
  • پویایی؛
  • اصالت و غیر اقتباسی بودن؛
  • استقلال.

فصل چهارم: دیدگاه خاورشناسان دربارهٔ دادرسی پیامبر اعظم (ص)

فصل پنجم: ویژگی‌‏های دادرس از نظر پیامبر اعظم (ص)

  • بلوغ؛
  • عقل؛
  • ایمان؛
  • عدالت؛
  • پاک‏‌زادی (حلال‌‏زاده)؛
  • علم و اجتهاد؛
  • مرد بودن.

فصل ششم: شیوه‌‏های دادرسی پیامبر اعظم (ص)

  • توجه دادن به قیامت؛
  • رعایت برابری در مراحل دادرسی؛
  • شنیدن ادله دو طرف دعوا؛
  • قضاوت بر اساس بینه بر عهدهٔ مدعی است و سوگند بر عهدهٔ منکر؛
  • موعظه هنگام سوگند خوردن؛
  • قضاوت بر اساس ظاهر؛
  • اقرار گرفتن از مجرم؛
  • قَسامه؛
  • قرعه؛
  • قاعدهٔ تقسیم؛
  • قاعدهٔ حدود با آنچه شبهه‏‌آمیز است برداشته می‌‏شود؛
  • زندانی کردن؛
    • بازداشت پیش از قضاوت؛
    • بازداشت پس از صدور حکم؛
    • بازداشت به عنوان مجازات و حد.

فصل هفتم: آسیب‌‏های دادرسی از نظر پیامبر اعظم (ص)

  • رشوه‏‌ستانی قاضی؛
  • هدیه گرفتن قاضی؛
  • شتاب‏‌زدگی در قضاوت؛
  • قضاوت در شرایط روحی نامناسب؛
  • تبعیض؛
  • کتابنامه.[۱]

دربارهٔ پدیدآورنده

در این موضوع اطلاعاتی در دست نیست.

کتاب‌های وابسته

پانویس

دریافت متن