هوای نفس
مقدمه
- هوای نفس آنچه دل میخواهد، کششها و دل خواههای انسان. از آنجا که نفس اماره انسان پیوسته او را به طرف گناه و فساد سوق میدهد و در تقابل با فطرت و عقل است، مخالفت با خواستههای نفسانی دل، جهاد به شمار میرود و انسان را به کمال میرساند. کسی که هوای نفس خود را مهار کند، به گناه نمیافتد.
- "نه" گفتن به هوای نفس، "جهاد اکبر" است و به تعبیر قرآن هر کس با خواستههای دل خود مقابله کند و از خدا پروا داشته باشد، به بهشت میرود﴿وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى * فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى﴾[۱]. در روایات، بسیار از این سخن گفته شده که انسان بر مرکب هوای نفس سوار نشود، هوای نفس، چشم دل و عقل را از کار میاندازد، دشمن سعادت انسان است، آغاز بسیاری از فتنههاست، انسان را اسیر میسازد و برترین نیرو و ارزشمندترین جهاد، جهاد با هواهای نفسانی است. گاهی از هوای نفس با تعبیر "شهوات" هم یاد میشود. برخی اسیر نفساند و بعضی امیر نفس، و بدبخت کسی است که در دست هوای نفس خویش اسیر باشد[۲].
هوای نفس از آسیبهای معرفت دینی
منطق فهم دین و معرفت دینی، دارای آفتها و آسیبهایی است که باعث سوء فهم و انحراف در فهم دین میگردد. بنابراین یکی از ارکان بحث درباره منطق فهم دین، سخن گفتن از آفات و آسیبهای معرفت دینی است[۳].
از جمله این آسیبها «هواهای نفسانی» است.
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ و اما آنکه از ایستادن در پیشگاه پروردگارش پروا کرده و روان خود را از خواهش (ناروا) بازداشته باشد تنها بهشت جایگاه اوست» سوره نازعات، آیه ۴۰-۴۱.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگنامه دینی.
- ↑ لواسانی، سید سعید، مقاله «منطق فهم اسلام»، منظومه فکری آیتالله العظمی خامنهای ج۱ ص ۱۰۵.