آثار نهضت عاشورا

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

آثار نهضت عاشورا در تاریخ اسلامی | آثار نهضت عاشورا در حدیث | آثار نهضت عاشورا در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل آثار نهضت عاشورا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• شهادت مظلومانه سید الشهدا(ع) و یارانش در کربلا، تاثیر بیدارگر و حرکت آفرین داشت و خونی تازه در رگ‌های جامعه اسلامی دواند و جو نامطلوب را شکست و امتدادهای آن حماسه، در طول تاریخ، جاودانه ماند. حتی در همان سفر اسارت اهل بیت نیز تاثیرات سیاسی این حادثه در اندیشه‌های مردم آشکار شد. گروهی از اسرا را که به شام می‌بردند، چون به تکریت رسیدند، مسیحیان آنجا در کلیساها جمع شدند و به نشان اندوه بر کشته شدن حسین، ناقوس نواختند و نگذاشتند آن سربازان وارد آنجا شوند. به شهر لینا نیز رسیدند. مردم آنجا همگی گرد آمدند و بر حسین و دودمانش سلام و درود فرستادند وامویان را لعن کردند و سربازان را از آنجا بیرون کردند. چون خبر یافتند که مردم جهینه هم جمع شدند تا با سربازان بجنگند وارد آن نشدند. به قلعه کفر طاب رفتند، به آنجا نیز راهشان ندادند. به حمس که وارد شدند، مردم تظاهرات کردند و شعار دادند اکفرا بعدایمان و ضلالا بعد هدی؟ و با آنان درگیر شدند و تعدادی را کشتند. برخی از تاثیرات حماسه عاشورا از این قرار است:

1. قطع نفوذ دینی بنی امیه بر افکار مردم.
2. احساس گناه و شرمساری در جامعه، بخاطر یاری نکردن حق و کوتاهی در ادای تکلیف.
3. فرو ریختن ترس‌ها و رعب‌ها از اقدام و قیام بر ضد ستم.
4. رسوایی یزیدیان و حزب حاکم اموی.
5. بیداری روح مبارزه در مردم.
6. تقویت و رشد انگیزه‌های مبارزاتی انقلابیون.
7. پدید آمدن مکتب جدید اخلاقی و انسانی (ارزش‌های نوین عاشورایی و حسینی).
8. پدید آمدن انقلاب‌های متعدد با الهام از حماسه کربلا.
9. الهام‌بخشی عاشورا به همه نهضت‌های رهایی بخش و حرکت‌های انقلابی تاریخ.
10. تبدیل شدن کربل به دانشگاه عشق و ایمان و جهاد و شهادت، برای نسل‌های انقلابی شیعه.
11. به وجود آمدن پایگاه نیرومند و عمیق و گسترده تبلیغی و سازندگی در طول تاریخ، بر محور شخصیت و شهادت سید الشهدا(ع).

از نهضت‌های شیعی پس از عاشورا، می‌توان انقلاب توابین انقلاب مدینه قیام مختار قیام زید ... ، و حرکت‌های دیگر را نام برد. . تاثیر حماسه عاشورا را درانقلاب‌های بزرگی که در طول تاریخ، بر ضد ستم انجام گرفته، چه در عراق و ایران و چه درکشورهای دیگر، نباید از یاد برد. فرهنگ شهادت و انگیزه جهاد و جانبازی که درانقلاب اسلامی ایران و هشت سال دفاع مقدس در جبهه‌ها جلوه‌گر بود، گوشه‌ای از این تاثیرپذیری است. شعار نهضت ما حسینیه، رهبر ما خمینیه که در مبارزات ملت مسلمان ایران بر ضد طاغوت طنین افکن بود و نیز شور حسینی جبهه‌های رزم ایران، گواه روشن تاثیر گذاری کربلا در قرن‌ها پس از آن حماسه مقدس است. یکی از نویسندگان محقق، نتایج نهضت کربلا را عبارت می‌داند از:

1. پیروزی مساله اسلام و حفظ آن از نابودی.
2. هزیمت امویان از عرصه فکری مسلمین.
3. شناخت اهل بیت بعنوان نمونه‌های پیشوایی امت.
4. تمرکز شیعه از بعد اعتقادی بر محور امامت.
5. وحدت صفوف شیعه در جبهه مبارزه.
6. ایجاد حس اجتماعی در مردم.
7. شکوفایی موهبت‌های ادبی و پدید آمدن ادبیات عاشورایی.
8. منابر وعظ و ارشاد، به عنوان وسیله آگاهانیدن مردم.
9. تداوم انقلاب بصورت زمینه‌سازی نهضت‌های پس از عاشورا

حادثه کربلا، گشاینده جبهه اعتراض علیه حکومت امویان و سپس عباسیان شد، چه به صورت فردی که روح‌های بزرگ را به عصیان و افشاگری واداشت، و چه به شکل مبارزه‌های گروهی و قیام‌های عمومی در شهری خاص یا منطقه‌ای وسیع

جستارهای وابسته

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: