ثابت بن زید بن قیس انصاری خزرجی
آشنایی اجمالی
وی از بنیحارث، تیرهای از خزرج از قبایل انصاری است و کنیهاش «ابوزید» است. ابن سعد[۱] در شمار صحابه ساکن بصره از او یاد کرده و شرح حالش را آورده است. چنان که ابن حجر[۲] شرح حال او را در قسم نخست کتابش (صحابه) آورده، نسبش را کامل نقل کرده و به نقل از ابن شاهین گفته است که در احد شرکت کرد. وی در این غزوه مجروح شد و بعدها در مسجد جامع (بصره)، خود به صورت نشسته اذان و اقامه میگفت و پس از آن، از مردی میخواست پیش رود و نماز جماعت به پا دارد[۳]. او یکی از گردآورندگان قرآن در عصر رسول خدا (ص) بود [۴] که به بصره کوچید و در آنجا خانهای ساخت، ولی بعدها به مدینه بازگشت و همان جا مرگش در زمان عمر فرا رسید. عمر بر قبر او ایستاد و گفت: خدا ابوزید را بیامرزد! امروز کسی درگذشت که در امانتداری زبانزد بود[۵]. فرزند وی بشیر، در نبرد حَرّه کشته شد و نوادگان وی تا زمان ابن سعد در بصره حضور داشتهاند[۶]. گزارش مربوط به او را نوادهاش ابوزید انصاری که نامش سعید بن اوس بن ثابت بن بشیر بود، نقل میکند[۷]. در برخی موارد، اطلاعات مربوط به وی با ابوزید انصاری مشهوری که به کنیهاش شناخته میشود و جمع آورنده قرآن است، آمیخته شده است. این دو هرچند اطلاعات مشترکی دارند، ولی دو نفرند.[۸]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۲۰.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۵.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۲۰.
- ↑ طبری، تاریخ، ج۱۱، ص۶۷۰؛ ذهبی، محمد بن احمد (م۷۴۸)، تاریخ الاسلام، ص۲۱۱-۲۲۰.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۲۰.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۲۰.
- ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ص۲۱۱-۲۲۰
- ↑ داداشنژاد، منصور، مقاله «ثابت بن زید بن قیس انصاری خزرجی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص: ۲۹۷.