یونس بن حبیب ضبی بصری

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید، نسخهٔ فعلی این صفحه است که توسط Wasity (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۳۳ ویرایش شده است. آدرس فعلی این صفحه، پیوند دائمی این نسخه را نشان می‌دهد.

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

مقدمه

ابوعبدالرحمان یونس بن حبیب نحوی ضبی لیثی بصری اصل وی از عجم بود.[۱] وی در سال ۸۰ه‍ در قریه جبُّل در کنار دجله،[۲] بین واسط و بغداد[۳] متولد شد و در بصره ساکن شد.[۴]

ایشان از محضر ابوعمرو بن علاء[۵] و حماد بن سلمه[۶] علم ادب را کسب نمود.[۷] او از زیاد بن عثمان بن زیاد بن ابی سفیان و دیگران روایت نقل کرده است.[۸]

وی امام نحویان بصره در روزگار خویش بود.[۹] کسائی و دیگران از محضر او کسب علم نموده‌اند.[۱۰] وی در ادبیات شیوه‌ها و قیاس‌هایی داشت که مخصوص خودش بود. در بصره حلقه تدریس داشت که طلاب علم، اهل ادب و فصحای اعراب از او بهره می‌‌بردند. همت و تلاش وی جز در طلب علم صرف نشد؛ لذا نوشته‌اند در تمام عمر خود زن نگرفت. او عالم به شعر، طبقات شعرای عرب و حافظ اشعار عرب بود.[۱۱] سرانجام در سال ۱۸۲ه‍ در ۱۰۲ سالگی[۱۲] درگذشت. وی تألیفات بسیاری از جمله «کتاب معانی القرآن الکبیر»، «کتاب القرآن الصغیر»، «النوادر الکبیر»، «النوادر الصغیر»، «کتاب اللّغات»، «کتاب الأمثال»[۱۳] و «معانی الشعر»[۱۴] برجای گذاشت.[۱۵]

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. الفهرست (الندیم) ۴۷.
  2. الفهرست (الندیم) ۴۷.
  3. وفیات الاعیان ۷/۲۴۷.
  4. فرهنگ بزرگان ۶۷۶.
  5. الکامل فی التاریخ ۶/۱۶۵ الفهرست (الندیم) ۴۷.
  6. وفیات الاعیان ۷/۲۴۴.
  7. معجم الادباء ۲۰/۶۴.
  8. التاریخ الکبیر ۸/۴۱۶ الثقات ۹/۲۹۰.
  9. صبح الاعشی ۲/۵۹.
  10. بغیة الوعاة ۲/۳۶۵.
  11. الفهرست (الندیم) ۴۷ معجم الادباء ۲۰/۶۴.
  12. الکامل فی التاریخ ۶/۱۶۵.
  13. الفهرست (الندیم) ۳۷ و۴۸.
  14. کشف الظنون ۴/۵۰۷.
  15. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۸۷۴.