احمد بن درست حلبی در تراجم و رجال
این مدخل زیرشاخهٔ بحث احمد بن درست حلبی است. احمد بن درست حلبی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احمد بن درست حلبی در تراجم و رجال - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
احمد بن درست الحلبی یک بار در سند روایات تفسیر کنز الدقائق و به نقل از کتاب تأویل الآیات الظاهرة ذکر شده است:
«وَ عَنْهُ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنِ إِدْرِيسَ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى، عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ، عَنِ اَلنَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ، عَنْ يَحْيَى اَلْحَلَبِيِّ، عَنِ اِبْنِ مُسْكَانَ، عَنْ زُرَارَةَ، عَنْ عَبْدِ اَلْوَاحِدِ بْنِ مُخْتَارٍ، قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ)، فَقَالَ: «أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ عَلِيّاً (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) أَحَدٌ اَلْوَالِدَيْنِ اَللَّذَيْنِ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: 
اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ
[۱]؟». قَالَ زُرَارَةُ: فَكُنْتُ لاَ أَدْرِي أَيُّ آيَةٍ هِيَ، اَلَّتِي فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ، أَوِ اَلَّتِي فِي لُقْمَانَ - قَالَ - فَقُضِيَ لِي أَنْ حَجَجْتُ، فَدَخَلْتُ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ)، فَخَلَوْتُ بِهِ، فَقُلْتُ: جُعِلْتُ فِدَاكَ، حَدِيثاً جَاءَ بِهِ عَبْدُ اَلْوَاحِدِ. قَالَ: «نَعَمْ». قُلْتُ: أَيُّ آيَةٍ هِيَ، اَلَّتِي فِي لُقْمَانَ، أَوِ اَلَّتِي فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ. فَقَالَ: «اَلَّتِي فِي لُقْمَانَ»»[۲].[۳]
شرح حال راوی
در نام راوی، تصحیف رخ داده و چند راوی هم از سند روایت حذف گردیده است و صحیح آن: "أحمد بن إدريس عن أحمد بن محمد بن عيسى عن الحسین بن سعيد عن النضر بن سويد عن يحيي الحلبي عن ابن مسكان عن زرارة عن عبدالواحد بن مختار"[۴] است، به چند دلیل:
- عنوان احمد بن درست با پسوند «الحلبی» و بدون آن، در هیچ یک از منابع رجالی و حدیثی ثبت نشده است.
- به قرینه سند قبل و بعد این روایت در منبع اصلی (تأویل الآیات الظاهرة). سند قبل: "محمد بن العباس حدثنا أحمد بن إدريس، عن أحمد بن محمد بن عيسى، عن الحسين بن سعيد..."[۵]. سند بعد: "وقال أيضاً حدثنا أحمد بن إدريس عن أحمد بن محمد عن الحسين بن سعيد..."[۶].
- روایت در تفسیر البرهان نقل شده و در سند آن «احمد بن ادریس» ثبت شده است[۷].
- ملاحظه سایر اسناد که در آنها "احمد بن ادريس عن احمد بن محمد بن عيسى، عن الحسين بن سعيد" در روایات تفسیری و غیر تفسیری فراوان یافت می‌شود[۸].
بنابراین عنوان صحیح، احمد بن ادریس است.[۹]
منابع
پانویس
- ↑ «که مرا و پدر و مادرت را سپاس بگزار» سوره لقمان، آیه ۱۴.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۰، ص۲۵۰، به نقل از: تأویل الآیات الظاهرة، ص۴۲۹.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۲۵۰.
- ↑ تأویل الآیات الظاهرة، ص۴۲۹.
- ↑ تأویل الآیات الظاهرة، ص۴۲۹.
- ↑ تأویل الآیات الظاهرة، ص۴۳۰.
- ↑ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۳۷۱، ح۸۴۰۴.
- ↑ ر. ک: تفسیر القمی، ج۱، ص۲۰۴؛ ج۲، ص۱۰۷، ۲۸۷، ۳۴۸ و ۳۷۰؛ الکافی، ج۳، ص۳۰۳، ح۴ و ۳۰۵، ح۱۹؛ و....
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۲۵۰-۲۵۱.