فرآیند وحی و معجزه در نفس‌شناسی ابن‌سینا (مقاله)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
فرآیند وحی و معجزه در نفس‌شناسی ابن‌سینا عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی پدیده وحی و معجزه بودن آن از منظر ابن‌سینا می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۲ صفحه‌ای به قلم احمد بهشتی و حمید رضا خادمی نگاشته شده و در فصلنامه اندیشه دینی (شماره ۴۲، بهار ۱۳۹۱) منتشر گشته است.[۱]
| فرآیند وحی و معجزه در نفس‌شناسی ابن‌سینا | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | احمد بهشتی و حمید رضا خادمی |
| موضوع | وحی، وحی در حکمت اسلامی |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه اندیشه دینی |
| وابسته به | دانشگاه شیراز |
| محل نشر | شیراز، ایران |
| تاریخ نشر | بهار ۱۳۹۱ |
| شماره | ۴۲ |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
چکیده مقاله
- نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسند:«بنیادین بودن تبیین ابن‌سینا به‌منزلهٔ مبنایی‌ترین رهیافت فلسفی به فرآیند وحی، که بیش‌ترین بازخوردها و تأثیرات را در سایر متفکران بعد از خود تا به امروز داشته است، ضرورت نگارش مقالهٔ حاضر به حساب می‌آید. ابن‌سینا بیان می‌دارد که نفس ناطقه وجه امتیاز انسان از سایر موجودات است. نفس ناطقهٔ وی را بر درک کلیات و حقایق عقلی توانا می‌سازد، بنابراین هنگامی که مسألهٔ وحی را به مثابهٔ نوعی معرفت مد نظر قرار می‌دهد به ناچار می‌بایست تبیین کند که نفس چگونه از طریق قوای خویش به معرفت وحیانی نائل می‌گردد».
- نویسندگان در ادامه چکیده مقاله خود می‌نویسند:«وی مدعی است وحی صرف نزول فرشته یا مکالمهٔ الهی با پیامبر نیست، بلکه حاصل تکامل و تعالی نفس نبوی به عالم قدسی است، بدین‌سان که نخست قوهٔ نظری تکامل‌یافتهٔ نفس نبوی است که قادر به اتصال با عقل فعال (روح‌القدس) و ادراک معانی کلی می‌شود و سپس قوهٔ خیال وی از چنین قدرتی برخوردار است که می‌تواند اصول کلی را با حفظ اصل وجود و سنخیت و تناسب آن، به صورت خیالی و حسی تنزل داده و در نتیجه کلام خدا را بشنود و فرشتگان الهی را ببیند. مسألهٔ دیگری که ابن‌سینا در این زمینه به تحلیل آن می‌پردازد معجزه است. معجزه از نظر ابن‌سینا محدود به افعال خارق عادت انبیا نیست. از نظر او، اصل وحی نیز خود نوعی معجزه است، بنابراین معجزه یکی از اجزا و عناصر مبحث نبوت است که قابلیت تحلیل فلسفی دارد».[۱]
فهرست مقاله
- چکیده؛
- مقدمه؛
- رابطهٔ نفس، بدن و قوا؛
- اهمیت و جایگاه قوهٔ خیال؛
- نقش معرفت‌بخشی عقل فعال در اندیشهٔ ابن‌سینا؛
- تبیین فلسفی وحی؛
- تبیین فلسفی معجزه؛
- نتیجه؛
- یادداشت‌ها؛
- منابع.
درباره پدیدآورندگان
-
حمید رضا خادمی
(پدیدآورنده) -
احمد بهشتی
(پدیدآورنده)
- آیت‌الله دکتر احمد بهشتی (متولد ۱۳۱۴ ش، اسلام‌آباد)، تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: محمد علی موحد، علی اکبر ارسنجانی، ابوالحسن حدایق و بهاءالدین محلاتی به اتمام رساند. ریاست دانشگاه قم، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری و نمایندگی دورههاى اول و دوم مجلس شوراى اسلامى از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «اندیشه سیاسی تربیتی علوی در نامه‌های نهج‌البلاغه»، «امامت در اندیشه اهل نظر با مروری بر روایات»، «جلوه‌هایی از شخصیت امام حسین (ع) در مبارزه با تحریف»، «نفوذ تاریخی و منزلت علمی حضرت فاطمه»، «امام علی (ع) حق و تکلیف» برخی از این آثار است[۲]
- در مورد حمید رضا خادمی اطلاعاتی در دست نیست.