تقلید
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تقلید (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
تقلید در اندیشه و عقیده
تقلید در عمل به احکام شرعی
- تقلید؛ یعنی گردن نهادن به حکم و دستور فقها در مسائل دینی. همچنان که مردم در مسائل تخصّصی مانند پزشکی، میکانیکی، بنّایی، به طبیب و میکانیکی و بنّا مراجعه می‌کنند، در مسائل دینی هم باید به متخصّص رجوع کرد. کارشناسان مسائل دین را مجتهد و فقیه می‌گویند و رجوع به آنان را تقلید.
- مجتهدی که در احکام دین به نظر او عمل می‌کنند "مرجع تقلید" نام دارد. معمولا دیدگاه‌ها و نظرهای مراجع تقلید در کتابی به نام "توضیح المسائل" یا "رسالة عملیّه" منتشر می‌شود. یک مسلمان وقتی به سنّ تکلیف و بلوغ می‌رسد، باید در احکام شرعی از یک مجتهد جامع الشرایط تقلید کند. تقلید در مسائل فروع دین و احکام است و در مسائل اعتقادی و اصول دین نمی‌توان تقلید کرد و هر کس باید با دلیل و فکر، عقاید دینی را پذیرفته باشد.
- در دوران حضور پیامبر و امامان، مسائل دینی را از آنان می‌پرسیدند، ولی در عصر غیبت امام زمان(ع) به دستور خود آن حضرت، در مسائل دین باید سراغ فقهای اسلام رفت و از آنان تقلید کرد [۱].
تقلید در فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱
منظور آن دسته از آیاتی است که در پاسخ پیامبر مشرکان مسئله تقلید از دیگران را مطرح می‌کنند و قرآن به آن پاسخ می‌دهد.
- ﴿بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُهْتَدُونَ * وَكَذَلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُقْتَدُونَ * قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكُمْ بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدْتُمْ عَلَيْهِ آبَاءَكُمْ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ﴾[۲]
نکته: در این آیات:
- تقلید مشرکان عصر پیامبر اسلام از نیاکان خویش: ﴿إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُهْتَدُونَ﴾[۳] همانند مشرکان عصر پیامبران پیشین مطرح گردیده است: ﴿مَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُقْتَدُونَ﴾[۴]
- استدلال پیامبر اسلام بر باطل بودن این گونه تقلید ذکر گردیده است: ﴿أَوَلَوْ جِئْتُكُمْ بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدْتُمْ عَلَيْهِ آبَاءَكُمْ﴾[۵][۶].
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۵۶.
- ↑ «(نه،) بلکه گفتند: ما به راستی پدرانمان را بر آیینی یافته‌ایم و ما نیز در پی آنان رهجوییم * و بدین‌گونه ما پیش از تو در هیچ شهری بیم‌دهنده‌ای نفرستادیم مگر که کامروایان آن (شهر) گفتند: ما پدران خویش را بر آیینی یافته‌ایم و آثار آنان را پی می‌گیریم * گفت: حتّی اگر برای شما از آنچه پدران خود را بر آن یافته‌اید چیزی رهنمون‌تر بیاورم؟ گفتند: ما آنچه را بدان فرستاده شده‌اید انکار می‌کنیم» سوره زخرف، آیه ۲۲-۲۴.
- ↑ «(نه،) بلکه گفتند: ما به راستی پدرانمان را بر آیینی یافته‌ایم و ما نیز در پی آنان رهجوییم» سوره زخرف، آیه ۲۲.
- ↑ «و بدین‌گونه ما پیش از تو در هیچ شهری بیم‌دهنده‌ای نفرستادیم مگر که کامروایان آن (شهر) گفتند: ما پدران خویش را بر آیینی یافته‌ایم و آثار آنان را پی می‌گیریم» سوره زخرف، آیه ۲۳.
- ↑ «گفت: حتّی اگر برای شما از آنچه پدران خود را بر آن یافته‌اید چیزی رهنمون‌تر بیاورم؟ گفتند: ما آنچه را بدان فرستاده شده‌اید انکار می‌کنیم» سوره زخرف، آیه ۲۴.
- ↑ سعیدیان‌فر، محمد جعفر و ایازی، سید محمد علی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۱، ص ۳۲۹.