مفهوم الوحی (مقاله)

مفهوم الوحی
(قراءة فی نصوص محمد مجتهد الشبستری)
زبان	عربی
نویسنده	عمار عبدالکاظم رومی
موضوع	مجاری علم لدنی امام، وحی
مذهب	شیعه
منتشر شده در	مجله الأستاذ
وابسته به	دانشگاه بغداد
محل نشر	بغداد، عراق
تاریخ نشر	۱۳۹۵ ش ، ۲۰۱۶ م
شماره	۲۱۶
ناشر الکترونیک	وبگاه المجلات الأکادیمیة العلمیة العراقیة

مفهوم الوحی (قراءة فی نصوص محمد مجتهد الشبستری) عنوان مقاله‌ای است به زبان عربی که به بررسی وحی از دیدگاه محمد مجتهد شبستری می‌پردازد. این مقالهٔ ۱۸ صفحه‌ای به قلم عمار عبدالکاظم رومی نگاشته شده و در مجله الأستاذ (شماره ۲۱۶، ۱۳۹۵ ش ، ۲۰۱۶ م) منتشر گشته است.

چکیده مقاله

ینطلق الشبستری قی قراءته للوحی من التمییز بین تصنیفین ، ففی التصنیف الأول یتحدث الشبستری على مستوى وجود قراءة بشریة ، وفی التصنیف الثانی یتحدث الشبستری على مستوى وجود قراءة فوق بشریة ، وهو فی هذا التصنیف یوظف مجموعة من المقولات التی تنتمی الى المنجز الثقافی الغربی، فهذه المقولات التی تجاوزت الطرح الإشکالی للتراث فی التعاطی مع إشکالیات التراث من منظور ثنائی للأشیاء ، والتعاطی مع أی إشکالیة ضمن رؤیة اجتزائیة للنص، تخرج النص عن سیاقه اللغوی او سیاقه التاریخی او تحمل النص ما لایحتمل من الدلالات المضاعفة فتحول تلک القراءات، الإشکالیة المعرفیة إلى إشکالیة قراءتیة ، فان تلک القراءات تتعاطى مع التراث من نصوصه بوصفه أی التراث یمثل الیقین المعرفی والحقیقة المطلقة ، وهذه القراءات توصلت الى هذا التصور عن طریق الفهم المیکانیکی للتراث ، فقد أهملت هذه القراءات بصورة واضحة المعرفة القبلیة لمؤلف النص التراثی ولم تعر أی أهمیة تذکر لتاریخیة النص وأیضا لم تصل الى نتیجة مرضیة تحدد منه الشروط الموضوعیة لنشأة اللغة بعیدا عن البدایة الأسطوریة لها ، وکان من التسلسل الطبیعی لتلک القراءات ان یکون الفهم السائد للتراث بین خیارین ، الخیار الأول یعمل على إعطاء قیمة مضاعفة لدلالة النص ، والخیار الثانی فی التمسک الحرفی به ، وبقی التراث اسیرا لهذین الخیارین ، اللذان یشترکان فی القراءة الأحادیة للشیئ المعرف ، النافیة للاخر المعرفی ، وعلة ذلک ان منطلقاتهم الفکریة فی العمق واحدة ، رغم الاختلاف الظاهری بینهما ، ولم یکن ذلک تقصیر منهم فی الفهم وقصور فی التعاطی ، ولکن المرحلة التاریخیة هی التی تنتج شروط فهم تلک المرحلة. والمسألة الاساسیة التی اعتبرها الشبستری الاصل فی اختیاره لهذا النموذج هو فی اعتبار ابن رشد مثال للعقلانیة فی مقابل الغنوصیة فی الفکر العربی والاسلامی ، فکان یستطیع ان یلتمس فی قراءة ابن رشد للوحی ضربات فکریة واضحة بعیدة کل البعد عن الاسطرة والادلجة فی التعاطی ، وبعد ان ینتهی الشبستری من الطرح الفلسفی ینتقل الى القریب من بنائه الفکری ، أی الاتجاة الصوفی فهو یرى ان الجانب الروحی فی الفکر الاسلامی هو الجانب الموضوعی أی بناء المجتمع ، أی ان الشبستری یعطی الاولویة فی التعاطی مع الفکر الاسلامی للجانب المعنوی او القیمی فی هذا الفکر ، فیؤکد بهذا الاتجاة اتفاقا مع الاتجاة الصوفی ، أی ان الوحی هو تجربة صوفیة ولکن بدرجة عالیة جدا ، ان الاطروحة الشبستریة حول الوحی تحاول طرح افکارها فی ثلاث اتجاهات وهی :1 _ فی الاتجاة الاول : الاتجاة الکلامی . 2 _ فی الاتجاة الثانی : الاتجاة الفلسفی .3 _ فی الاتجاة الثالث : الاتجاة الصوفی .

فهرست مقاله

• الملخص؛
• فی الاتجاه الأول: الاتجاه الکلامی؛
• فی الاتجاه الثانی: الاتجاه الفلسفی؛
• فی الاتجاه الثالث: الاتجاه الصوفی؛
• الخاتمة؛
• نتائج البحث؛
• الهوامش و المصادر.

در باره پدیدآورندگان

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

دریافت متن مقاله

• دریافت متن PDF مقاله در وبگاه المجلات الأکادیمیة العلمیة العراقیة

پیوند به بیرون

• المجلات الأکادیمیة العلمیة العراقیة