علم انسان کامل از دیدگاه سید حیدر آملی (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Wasity (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۵ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۵۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
علم انسان کامل از دیدگاه سید حیدر آملی
رتبه علمیعلمی پژوهشی
زبانفارسی
نویسندگانعین‌الله خادمی و عبدالله‌ صلواتی و لیلا پوراکبر
موضوعوحی، مجاری علم لدنی و الهام
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه ادیان و عرفان
وابسته بهدانشگاه تهران
محل نشرتهران، ایران
تاریخ نشرپاییز و زمستان ۱۳۹۳
شماره۲
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

علم انسان کامل از دیدگاه سید حیدر آملی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی این مسئله که ماهیت علم انسان کامل، نزد سید حیدر آملی چیست می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۶ صفحه‌ای به قلم عین‌الله خادمی و عبدالله‌ صلواتی و لیلا پوراکبر نگاشته شده و در فصلنامه ادیان و عرفان (شماره ۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۳) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

نویسندگان در چکیده مقاله خود می‌نویسند: «جان‌مایه عرفان اسلامی دو مسألۀ توحید و موحد، یعنی انسان کامل است و درباره آن به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین ارکان عرفان اسلامی، مباحث عمیق و ارزشمندی مطرح شده است. یکی از مشخصه‌های بارز انسان کامل مسألۀ علم است. مقاله حاضر نیز درصدد پژوهش در این مسئله است که ماهیت و مختصات علم انسان کامل، نزد سیدحیدر آملی چیست؟ در این پژوهش این نتایج به‌دست آمد: سید حیدر آملی توانسته با برقراری پیوند میان علم و معرفت شهودی و با استمداد از سه‌گانۀ شریعت، طریقت و حقیقت و سه‌گانۀ علم‌الیقین، عین‌الیقین و حق‌الیقین، جامعیت، اصالت و برتری علم انسان کامل را به خوبی تبیین نماید. بنابراین، ماهیت علم انسان کامل در نظر سیدحیدر، از سنخ کشف است و جامعیت، سریان، یقین حقانی، لدنی، ارثی، موهبتی و اصالی بودن از مختصات آن است. همچنین، سیدحیدر بر پایۀ طرح وحدت شخصی وجود و با بهره‌گیری از دو مؤلفۀ اتحاد و سریان، به تبیین علم انسان کامل در دو قوس صعود و نزول پرداخته است. افزون برآن، در تفکر شیعی سیدحیدر، پیامبراکرم (ص) و امامان معصوم (ع)، از مصادیق اتم انسان کامل هستند».

فهرست مقاله

  • مقدمه؛
  • چیستی علم؛
  • جامعیت علمی انسان کامل؛
  • علم غیراکتسابی انسان کامل:
    • علوم رسمی اکتسابی؛
    • علوم ارثی الهی (وهبی)؛
  • علم وحیانی، الهامی و کشفی انسان کامل:
    • وحی؛
    • الهام؛
    • کشف؛
  • علم یقینی حقانی انسان کامل:
    • علم‌الیقین؛
    • عین‌الیقین؛
    • حق‌الیقین؛
  • علم سریانی انسان کامل؛
  • نتیجه‌گیری؛
  • منابع.

درباره پدیدآورندگان

  • دکتر عین‌الله خادمی (متولد ۱۳۴۰ ش، مازندران) در کنار دروس متداول حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه و حکمت اسلامی پیگیری کرد. عضویت شورای نشریات دانشجویى، نماینده ریاست دانشگاه کمیته منتخب دانشگاه شهید رجایی و عضویت در شورای تحقیقات دانشگاه آزاد واحد قم از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی، به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «بررسی عوامل موثر بر درونی کردن ارزش‌های دینی در دانش‌آموزان»، «محبت به پیامبر و اهل بیت از دیدگاه قرآن و روایات»، «علیت از دیدگاه متکلمان مسلمان» و «مطالعه روشمند» برخی از این آثار است.[۲]
  • دکتر عبدالله‌ صلواتی (متولد ۱۳۵۶ ش، آمل) تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه با گرایش اسلامی پیگیری کرد. دبیر بخش ادیان و عرفان بزرگ‌داشت حامیان نسخ خطی، مسئول بخش اعلام عرفان شمال آفریقا در بنیاد دایره المعارف اسلامی و معاون سردبیر کتاب ماه فلسفه از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر سوابق اجرایی و تحصیلی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «کثرت نوعی انسان نزد فیض کاشانی»، «تأویل به مثابه تطبیق قرآن با عالم و آدم در تفسیر سیدحیدر آملی»، «شرح الهیات» و «حکمت به روایت حکیم» برخی از این آثار است.[۳]

پانویس

دریافت متن