خورشید
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
این واژه، مرکّب از "خور" و "شید"، ستاره‌ای است که جاذبه گرانشی آن اجرام منظومه شمسی را بر مدارهایشان نگاه می‌دارد. خورشید از مهم‌ترین ستارگان برای ساکنان زمین است که اشعه آن، منبع حرارت، نور، مواد غذایی و سوخت است. [۱] در علم نجوم نیز به هر ستاره‌ای که مرکز منظومه‌ای سیاره‌ای باشد، خورشید اطلاق می‌گردد. [۲] هرچند تعابیر گوناگونی برای "خورشید" در میان قبایل مختلف عرب جاهلی به کار می‌رفته،[۳] در زبان عربی رایج و در آیات قرآن از آن تنها با اسم "شمس" یاد شده است که در اصل بر رنگ به رنگ شدن و تغییر و تحول دلالت می‌کند و خورشید از جهت حرکت و تغییر رنگ به این نام خوانده شده است. [۴] برخی این واژه را در اصل عبری دانسته‌اند؛[۵] اما آرتور جفری،[۶] سیوطی،[۷] جوالیقی [۸] و العنیسی [۹] در پژوهش‌های خود، این واژه را در میان واژگان معرب و دخیل ذکر نمی‌کنند.[۱۰]
خورشید در قرآن
ارتباط خورشید و ماه
آفرینش
نقش نشانه ای
کاربرد تسخیری
ارتباط حرکت خورشید و ماه
ابزار محاسبه و حسابگری
یادکرد خورشید در ضمن داستان‌های قرآن
محاجه ابراهیم(ع) و نمرود
رویای حضرت یوسف(ع)
غار اصحاب کهف
سفرهای ذوالقرنین
بیان اوقات نماز
نشانه‌های قیامت
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ لغت نامه، ج ۶، ص ۸۸۵۵ ـ ۸۸۵۶، "خورشید".
- ↑ فرهنگ سخن، ج ۴، ص ۲۸۸۲، "خورشید".
- ↑ المفصل، ج ۶، ص ۱۶۸ ـ ۱۶۹.
- ↑ معجم مقاییس اللغه، ج ۳، ص ۲۱۲، "شمس".
- ↑ التحقیق، ج ۶، ص ۱۱۶، "شمس".
- ↑ ر.ک: واژه‌های دخیل.
- ↑ ر.ک: المهذّب فیما وقع فی‌القرآن من المعرب.
- ↑ ر.ک: المعرب.
- ↑ ر.ک: تفسیر الالفاظ الدخیلة فی اللغة العربیه.
- ↑ طباطبایی‌نژاد، سید سجاد، مقاله "خورشید»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱۲.